background img
banner
banner

Το άγχος στην παιδική ηλικία

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΣΤΗΛΗ ΤΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΑΙΓΙΟΥ ΄΄ΔΙΕΞΟΔΟΣ΄΄

Μήπως το άγχος είναι πηγή όλων των προβλημάτων σου;

Το άγχος αποτελεί φυσιολογικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Είναι η αντίδραση του οργανισμού μας που προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Το άγχος δεν είναι κάτι που κληρονομείται, καθορίζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες και έτσι μπορεί να έχει δύο εκφάνσεις, ανάλογα με το πώς το αντιμετωπίζει, το οριοθετεί σύμφωνα με την προσωπικότητα του το άτομο και καταφέρνει να το κάνει δημιουργικό και όχι να τον καταβάλει. Από την άλλη είναι δυσλειτουργικό όταν παρουσιάζονται προβλήματα στη συναισθηματική ηρεμία και συμπεριφορά του ατόμου και συγκεκριμένα του παιδιού.

Ειδικότερα, τα παιδιά βιώνουν το άγχος καθ’ όλη τη διάρκεια των μαθητικών τους χρόνων. Κατ’ επέκταση πρέπει να σημειωθεί πως τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά σε στρεσογόνες καταστάσεις απ’ ότι οι ενήλικες.

Στη συνέχεια, αναπτύσσονται κάποια στοιχεία με σκοπό να αναγνωριστεί πότε ένα παιδί έχει άγχος.

Το παιδί εμφανίζει έντονα τα στοιχεία του φόβου για πράγματα, για τα οποία νωρίτερα δεν είχε δείξει κάτι τέτοιο. Ακόμη, παρουσιάζονται εκδηλώσεις θυμού για απλές καταστάσεις που κάτω από άλλες συνθήκες, είτε δεν αντιδρούσε καθόλου, είτε αντιδρούσε με διαφορετικό τρόπο.

Επιπλέον, εμφανίζονται προβλήματα συμπεριφοράς, διατροφής και ύπνου. Στα μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας όμως, υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί χαμηλή επίδοση στα μαθήματα, κρίσεις πανικού, δυσκολίες στη μνήμη και στη συγκέντρωση.

Σύμφωνα με τον καθηγητή και διευθυντή της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Χρούσο, η εκπαίδευση συνδέεται με τη νοημοσύνη και θα μπορούσε να βοηθήσει στην αναγνώριση, στην αναζήτηση τρόπων αλλά και στη διαχείριση του στρες. Όπως προαναφέρθηκε, η εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια στρεσογόνα κατάσταση για τα παιδιά, τα οποία πιέζονται από γονείς και εκπαιδευτικούς. Γι’ αυτό καλό θα ήταν να υπάρχει αρχικά συνεργασία μεταξύ τους για την αναγνώριση των συμπτωμάτων του και έπειτα για τη διαχείριση του, με σκοπό να βοηθήσουν τα παιδιά/μαθητές τους.

Συχνά οι γονείς αναρωτιούνται πως γίνεται «μικρά παιδιά να έχουν τόσο άγχος;». Κι όμως είναι πολύ τακτικό φαινόμενο τα παιδιά να παραπονιούνται για ενοχλήσεις όπως είναι ο έντονος πονοκέφαλος, ο πονόκοιλος, ακόμη και στα ψέματα πολλές φορές, μόνο και μόνο για να αποφύγουν κάποια αγχογόνα κατάσταση π.χ. το σχολείο ή κάποιο διαγώνισμα.

Παρατηρούνται, δηλαδή, αλλαγές στις συνήθειες των παιδιών και η ανάπτυξη νέων φοβιών.

Ένας καλός τρόπος να ενεργοποιηθούν τα παιδιά ώστε να αντιμετωπίσουν μόνα τους τις καταστάσεις που τους προκαλούν άγχος, είναι η συνεργασία εκπαιδευτικού και οικογένειας.

Μέσα από τη συνεννόηση, την αλληλεπίδραση και τη σύμπραξη τους, θα έχουμε ως αποτέλεσμα αυτό να λειτουργήσει υπέρ του παιδιού και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και το θάρρος του. Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς θα πρέπει εκτός των άλλων να είναι υποστηρικτικοί και ενθαρρυντικοί απέναντι στους μαθητές/παιδιά τους.

Αναλυτικότερα, μια συζήτηση μεταξύ εκπαιδευτικού και γονέων θα ήταν αρωγός στο έργο αυτό. Οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν και να κατανοήσουν πώς να αντιμετωπίσουν μια τέτοια κατάσταση, πρώτα οι ίδιοι ως άτομα, έπειτα ως ζευγάρι και μετά ως βοηθοί προς το παιδί τους. Από την μεριά του ο εκπαιδευτικός οφείλει να στηρίζει τους γονείς και να είναι δίπλα τους, καθοδηγητής και συνοδοιπόρος. Ο ίδιος ωστόσο, οφείλει να βοηθάει το παιδί όταν αυτό βρίσκεται στο σχολείο. Ο μεγάλος φόρτος εργασίας αποτελεί εστία άγχους για τους μαθητές και ιδιαίτερα όταν δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν. Αυτό δεν αποτελεί τεμπελιά αλλά φόβο. Δεν είναι ότι δεν γνωρίζουν την απάντηση και γι’ αυτό δεν συμμετέχουν στο μάθημα, αλλά το άγχος για την αντιμετώπιση τους από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό και τους συμμαθητές τους.

Γίνεται, λοιπόν, φανερό πως ο εκπαιδευτικός έχει σημαντικό ρόλο, ως διευκολυντής, αλλά μερικές φορές και ως πηγή άγχους για τα παιδιά. Αυτό βέβαια είναι κάτι το οποίο αλλάζει και είναι απόρροια καλής συνεργασίας σχολείου και σπιτιού. Τα απαλά χρώματα στο χώρο, ο χαμηλός τόνος της φωνής, το χαλαρό και ήρεμο κλίμα, η βλεμματική επαφή, η συζήτηση, το
μέτρο στο φόρτο εργασίας (γιατί να μην ξεχνάμε, ότι έχουμε να κάνουμε με παιδιά), η εκτόνωση σε άλλες δραστηριότητες π.χ. αθλήματα, χορό, θεατρικό παιχνίδι κ.α.

Τέλος, όσα προαναφέρθηκαν και η ενίσχυση της αυτοεικόνας-αυτοαντίληψης αποτελούν κάποιες από τις μεθόδους, που θα μπορούσε να εφαρμόσει ο εκπαιδευτικός αλλά και οι γονείς για να βοηθήσουν τους μαθητές/παιδιά τους να ξεπεράσουν και να διαχειριστούν τώρα αλλά και μελλοντικά στρεσογόνες καταστάσεις που τα πιέζουν.

Κλείνοντας, σύμφωνα με το Στωικό φιλόσοφο Επίκτητο «Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα», που σημαίνει ότι οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν. Έτσι και τα παιδιά δημιουργούν αγχογόνες καταστάσεις για τον εαυτό τους σε ορισμένες περιπτώσεις,χωρίς όμως πάντα τα γεγονότα να είναι η πηγή του άγχους τους (για αυτό και ένα γεγονός μπορεί να προκαλεί άγχος σε ένα παιδί, αλλά σε ένα άλλο όχι). Η συνεργασία, λοιπόν, γονέων και εκπαιδευτικών θα βοηθήσει τα παιδιά να αντιληφθούν τις καταστάσεις με αντικειμενικότητα και να μην δημιουργούν άγχος στον εαυτό τους.

Επιμέλεια: Καλαματιανού Αμαλία, Λάλου Σπυριδούλα Μαρία, Ρεκούμη Αγγελική-Ελπίδα, Φοιτήτριες
ΠΤΔΕ που πραγματοποίησαν την πρακτική τους άσκηση στην Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ»
ΠΗΓΕΣ
Θεοδωρακόπουλου Ι., Παιδικό στρες: «Μικρό παιδί… Μα πού βρήκε τόσο άγχος;»
http://www.mothersblog.gr/paidi/psyxologia/story/41077/paidiko-stres-mikro-paidi-ma-poyvrike-toso-agxos
Γεώργιος Χρούσος, Συνέντευξη: Αναλύοντας το στρες.
http://www.vita.gr/science-forum/article/30468/analyontas-to-stres
Γεώργιος Χρούσος, The concepts of stress and stress system disorders. Overview of physical and behavioural homeostasis., 1992. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1538563
Επιμέλεια Στήλης Σ.Αντωνάτου


Κατηγορίες Άρθρου
ΑΠΟΨΗ

Σχετικα αρθρα


Τα σχόλια είναι κλειστά.

protionline.gr