23 χρόνια από το φονικό χτύπημα του εγκέλαδου

Απόσπασμα από το ημερολόγιο της κ. Βάνας Μπεντεβή*, η οποία κατέγραφε λεπτό προς λεπτό, την αλλοφροσύνη των ανθρώπων και την τραγική κατάσταση, στην οποία βρέθηκε η κοινωνία μας και η πόλη μας, από τη μία στιγμή στην άλλη…

…Τετάρτη, 3:16΄ τη νύχτα: Σεισμός 6,1 Ρίχτερ στο Αίγιο…
… Σκοτάδι. Τα πάντα κομμένα (ρεύμα, τηλέφωνο, νερό). Μόνο φωνές, σειρήνες, συναγερμοί.
Δε σκεφτόμαστε τίποτα παρά μόνο πως θα βγούμε γρηγορότερα έξω. Στην είσοδο της πολυκατοικίας έχουν πέσει σοβάδες. Στο δρόμο υπάρχει κόσμος όλοι οι ένοικοι είναι έξω, ντυμένοι όπως – όπως, με τα νυχτικά οι περισσότεροι…
Κοιταζόμαστε, δε μιλάμε, τα μάτια μας είναι βουρκωμένα και τα χείλη μας σφιγμένα.
Τί ήταν αυτό; Πού θα πάμε τώρα; Είμαστε ζωντανοί, είστε καλά; Θεέ μου γιατί;
Λόγια κοφτά, και μουντά, λόγια που εκφράζουν την αγωνία της ζωής και του θανάτου.
Μπαίνουμε στ΄ αυτοκίνητο και πάμε πού; Δεν ξέρουμε, θέλουμε όμως να μάθουμε: γιατί; Πώς; Τί ακριβώς έγινε (την προηγούμενη μέρα, την Τρίτη, είχε βρέξει μια ξαφνική καταιγίδα που έφερε χαλάζι και χαλίκι! Ναι χαλίκι! Η βεράντα ήταν γεμάτη χαλικάκι ψιλό με άμμο).

Στους κατασκότεινους δρόμους γίνεται «το αδιαχώρητο», τα αυτοκίνητα πάνε κι έρχονται κορνάροντας, όλοι θέλουν να μάθουν: πόσα Ρίχτερ ήταν ο σεισμός, που ήταν το επίκεντρο, υπάρχουν θύματα, νεκροί; Πόσοι; Οι δικοί τους είναι καλά, έπαθαν τίποτα; Αλλά κανείς δε δίνει απαντήσεις, αφού η τηλεόραση δε λειτουργεί, φως πουθενά. Παντού μυρίζει χώμα, και στο φως των αυτοκινήτων βλέπεις τη σκόνη «μπουχό» που δε μας αφήνει να αναπνεύσουμε κανονικά. Μια η γη που «αναταράχθηκε», μια τα σπίτια που γκρεμίστηκαν, γέμισαν την ατμόσφαιρα χώμα και σκόνη.
Μετά από περιπλάνηση στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, ανάμεσα από πυροσβεστικά, σειρήνες, ασθενοφόρα, περιπολικά της αστυνομίας, του στρατού, των προσκόπων (ναι έφτασαν όλοι εκεί, λες και τους έφερε αυτόματα κάποιος «από μηχανής θεός»), φτάσαμε στο γήπεδο, σ΄ ένα εντελώς ελεύθερο σημείο, επιτέλους! Βγήκαμε και κοιτάξαμε κάτω, στον Εθνικό δρόμο. Τα αυτοκίνητα πλήθος, έτρεχαν δαιμονισμένα. Εκεί είδαμε τα πολλά ασθενοφόρα που έτρεχαν και ούρλιαζαν, τα πυροσβεστικά, τα περιπολικά, δεκάδες.
Τότε συνειδητοποιήσαμε, ότι κάτι πολύ σοβαρό συνέβαινε: υπήρχαν οπωσδήποτε θύματα, ίσως πολλά.
Μπαίνουμε πάλι στ΄ αυτοκίνητο και πάμε σ΄ ένα άλλο σημείο που είχε «άπλα», δίπλα στα Γυμνάσια. Εκεί ήταν πολλά αυτοκίνητα, και κόσμος πολύς.

Η ώρα ήταν 4 και μισή περίπου. Τότε ακούσαμε από ένα ραδιόφωνο μπαταρίας, που είχε κάποιος σ΄ ένα αγροτικό: «Μεγάλος σεισμός στο Αίγιο, 6,5 Ρίχτερ περίπου, κατέρρευσε ένα μεγάλο κτίριο, ίσως υπάρχουν νεκροί»!
– Ναι, λέει ένας, κατέρρευσε το ξενοδοχείο ΕΛΙΚΗ στα Βαλιμίτικα, γεμάτο με Γάλλους τουρίστες! -Όχι, λέει ο άλλος, η πολυκατοικία του Ρουμελιώτη στα Ψηλά Αλώνια κατέρρευσε! (είχαν βέβαια καταρρεύσει και τα δυο κτίρια!)
Μπαίνουμε πάλι στο αυτοκίνητο, πάμε στο κτήμα, να δούμε αν κατέρρευσε το αγροτόσπιτο που έχουμε. Κοιτάμε απ΄ έξω όχι, είναι εντάξει. Φεύγουμε, πάμε κάτω στο Συνοικισμό. Όλοι είναι έξω στο δρόμο και συζητούν αναστατωμένοι. Εκεί δεν έπαθαν ζημιές, καθόλου. Έρχεται ο Στάθης (υπάλληλος της Νομαρχίας) «πολλοί νεκροί, μας λέει, 30 περίπου άτομα στην πολυκατοικία είναι εγκλωβισμένα. Ο γιατρός ο αναισθησιολόγος, ο Παντελής και ο γιος του νεκροί. Γίνεται χαμός…». «Στο ξενοδοχείο κάτω, επίσης πολλοί νεκροί, πολλοί τραυματίες».
Αρχίσαμε να κλαίμε.

Πάμε στο ξενοδοχείο εκεί, ξετυλίχθηκαν σκηνές, μπροστά στα μάτια μας, που, ούτε η φαντασία του Σπίλμπεργκ δε θα μπορούσε να στήσει:
Κόσμος πολύς, φώναζε και κουβέντιαζε, έκλαιγε. Πολλοί αστυνομικοί, φώναζαν με τα μεγάφωνα, ν΄ απομακρυνθεί ο κόσμος, καλούσαν γιατρούς, νοσοκόμους, πυροσβέστες, και όποιον μπορούσε να βοηθήσει ουσιαστικά. Τα περιπολικά της Αστυνομίας, φώναζαν με τους ασυρμάτους ανοιχτούς, έπαιρναν οδηγίες, έδιναν πληροφορίες, ζητούσαν βοήθεια. Γερανοί είχαν καταφτάσει και προσπαθούσαν να απεγκλωβίσουν τους «εντάξει» από τα μπαλκόνια, και τα τμήματα του κτιρίου που «αιωρούνταν».
Πυροσβέστες είχαν ήδη σκαρφαλώσει στα χαλάσματα, που αποτελούσαν πια μια άμορφη μάζα από μπάζα και προσπαθούσαν να «βγάλουν» ζωντανούς.
Ένας Γάλλος, φώναζε με το χωνί σ΄ αυτούς που ήσαν στα επάνω δωμάτια προς τη θάλασσα, να έχουν ψυχραιμία. Σε λίγο γερανοί με σκάλες και άνδρες των σωστικών συνεργείων, που κατέφθασαν, έστησαν την επιχείρηση απεγκλωβισμού. Στα μπαλκόνια έβλεπα ηλικιωμένους κυρίως, προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν στα κάγκελα για να σωθούν.
Κάτω ακριβώς, στο γκαζόν, γιατροί και νοσοκόμες πολλοί, έφτιαχναν πρόχειρα «φορεία» με τα τραπέζια που ήσαν σκόρπια εκεί γύρω.

Έναν – έναν που κατέβαζαν τον τοποθετούσαν εκεί, για τις πρώτες βοήθειες. Αλλά, όπως βλέπαμε, επάνω υπήρχαν και τραυματίες, και έπρεπε τα φορεία να φτάσουν μέχρι εκεί. Αυτή η επιχείρηση ήταν δύσκολη. Είδαμε να «κατεβάζουν» αιμόφυρτους τραυματίες, (ζωντανούς, μισοζώντανους ίσως).
Τα ασθενοφόρα, φόρτωναν και έφευγαν το ένα μετά το άλλο, σφυρίζοντας.
Πανζουρλισμός, σκηνές στ΄ αλήθεια βιβλικές! Και δε μπορούσε, παρά να αναρωτηθείς: τι μικρός που είναι ο άνθρωπος του 2000 μ.Χ.!
Εγκαταλείπουμε με δέος και τρόπο τον τόπο αυτό, υπακούοντας άλλωστε και στις προτροπές των σωστικών δυνάμεων, που φώναζαν να φύγουμε, για να κάνουν τη δουλειά τους. Έπρεπε να υπάρχει γύρω ησυχία, για να μπορέσουν να ακούσουν από τα ανιχνευτικά μηχανήματα, αν υπάρχουν ζωντανοί κάτω από τα χαλάσματα.
Σε λίγες ώρες, θα κατάφθαναν από την Ελβετία και τη Γαλλία, ειδικά συνεργεία διάσωσης, με σκύλους εκπαιδευμένους.

Κατευθυνόμαστε προς τον άλλο τρόπο της τραγωδίας, στη μοιραία πολυκατοικία της οδού Δεσποτοπούλων, στο Αίγιο. Ήδη έχουν απομονώσει την περιοχή γύρω, και μόνο από μακριά μπορείς να δεις.
Οι ίδιες σκηνές και εκεί.
Μόνο που εκεί, η τραγωδία παίζεται έντονα. Σ΄ αυτή την πολυκατοικία βρίσκονται δικοί μας, γνωστοί άνθρωποι, συγγενείς, φίλοι. Στον κόσμο, που είναι πλήθος συγκεντρωμένος γύρω, βλέπεις ανθρώπους με αγωνία, ανυπόμονα βλέπεις ανθρώπους να κλαίνε, να φωνάζουν, να σπαράζουν για τους δικούς τους. Έχουν βγάλει αρκετούς νεκρούς, αλλά και αρκετούς τραυματίες, που τους έστειλαν στο νοσοκομείο του Ρίου. Ο απολογισμός βαρύς. Οικογένειες ολόκληρες ξεκληρίστηκαν σε ένα λεπτό!, στον ύπνο τους! Δεν είναι απλά τρομερό, ασύλληπτο!

Ούτε πόλεμος, ούτε φωτιά, ούτε ναυάγιο, ούτε τροχαίο, τίποτα δε μπορεί να συγκριθεί με τον Εγκέλαδο! Τώρα μόνο το συνειδητοποιούμε. Τι είμαστε; ΤΙΠΟΤΑ. (Ούτε «φτερό στον άνεμο»).
Μέχρι το μεσημέρι, έχουν βγει οι ζωντανοί και οι νεκροί…
Μετριούνται οι συγκάτοικοι, ξαναμετριούνται και «βγάζουν» τους «αγνοούμενους». Οι αγνοούμενοι! Σ΄ αυτούς στρέφονται οι προσπάθειες και η αγωνία, απ’ όλους, αλλά κυρίως από τους συγγενείς τους. Νεκροί ή ζωντανοί;
Τα σκυλιά, ανιχνεύουν ζωντανούς. Ποιοί, πόσοι είναι οι τυχεροί;
Η κ. Φραγκονικολοπούλου, είναι ζωντανή, την πλησιάζουν, φωνάζει, θα προσπαθήσουν να τη σώσουν. Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, αλλά την έχουν πλησιάσει αρκετά, της δίνουν κουράγιο κι αυτή προσπαθεί. Ο άντρας της είναι ζωντανός, η ανάπηρη 18χρονη κόρη της ζωντανή, το εγγόνι της, ο Αντρέας ζωντανός, μέσα στα χαλάσματα, σε άλλο μέρος. Εδώ οι προσπάθειες τιτάνιες. Τα πάντα είναι εδώ. Όλοι είναι εδώ.
…Πέμπτη 15 Ιουνίου, μεσημέρι. Έχουμε περιδιαβεί όλο το Αίγιο, σπιθαμή προς σπιθαμή. Παντού χαλάσματα, σπίτια, μαγαζιά γκρεμισμένα. Στέγες πεσμένες, τοίχοι ανοιγμένοι, ρωγμές παντού, συντρίμμια το Αίγιο σε ένα λεπτό! Στους δρόμους ο κόσμος τρέχει με τα αυτοκίνητα, τα σπίτια άδεια ΟΛΑ, τα περισσότερα χαλασμένα (τα εμπορεύματα κάτω, οι τζαμαρίες όλες σπασμένες και οι ιδιοκτήτες τους έξω να τα φυλάνε). Ο δήμαρχος με το επιτελείο του στην Πλατεία Φανερωμένης. Εκεί οι Πρόσκοποι, ο Ε.Ε.Σ., η Πολεοδομία! Όλες οι υπηρεσίες ξεσπιτωμένες. Το φως στην πόλη είναι ακόμα κομμένο. Το νερό επίσης. Ευτυχώς τα τηλέφωνα λειτουργούν. Η γη κουνιέται συνέχεια…
Όλη η Ελλάδα έχει αναστατωθεί: ‘‘«Δολοφόνος» σεισμός στο Αίγιο! Πολλοί τραυματίες (γύρω στους 100), πολλοί νεκροί, ανυπολόγιστες ζημιές! Ο σεισμός ήταν «δίδυμος», «στριφτός», 3-4 σεισμοί σ΄ όλο τον κόσμο, είχαν αυτά τα χαρακτηριστικά, γι΄ αυτό ήταν τόσο καταστροφικός’’!

Το κέντρο του Αιγίου, όπου και τα περισσότερα παλαιά σπίτια, είναι τώρα μόνο χαλάσματα! Οι δρόμοι όλοι στο κέντρο είναι «μπλοκαρισμένοι» από μπάζα. Τα ειδικά συνεργεία της Νομαρχίας, ήρθαν πολύ νωρίς το πρωί και τώρα έχουν «χαρακτηρίσει» όλα τα κτίρια.
Με κόκκινο σταυρό τα γκρεμισμένα και τα ετοιμόρροπα, τα οποία έχουν περικυκλώσει με κόκκινες κορδέλες (κι είναι πάρα πολλά), ολόκληρα τετράγωνα έχουν αποκλειστεί). Με κόκκινες γραμμές (μια ή δυο) τα κατεδαφιστέα, ως επικίνδυνα και ακατάλληλα για κατοίκηση. Με κίτρινες γραμμές τα επισκευάσιμα, που όμως δεν μπορούν να κατοικηθούν πριν επισκευαστούν, έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες στις τοιχοποιίες και στους σκελετούς. Με πράσινες γραμμές, αυτά που έχουν μικρές βλάβες και μπορούν να κατοικηθούν. Αυτά βέβαια είναι λίγα. Ελάχιστα είναι αυτά που δεν έπαθαν τίποτα στην επάνω πόλη (Καλλιθέα) και κυρίως οι μικρές και καινούριες οικοδομές. Πολυκατοικία όμως πολυώροφη, που να μην έπαθε τίποτα, δεν υπάρχει πουθενά. Ακόμα και κτίρια που μόνο ο σκελετός και οι τοίχοι έχουν γίνει.
Και η τραγωδία του απολογισμού συνεχίζεται, στο εσωτερικό των σπιτιών, όπου δεν υπάρχει ΤΙΠΟΤΑ ΟΡΘΙΟ. Τα νοικοκυριά, έχουν καταστραφεί παντελώς. Τα πάντα έχουν πέσει, έχουν σπάσει. Τόνους γυαλιά θα πετάνε οι Αιγιώτες για πολύ καιρό, αφότου επιστρέψουν στα σπίτια τους (πότε όμως;).

Και μέσα σ΄ όλο αυτό το κομφούζιο, φήμες ότι καταρρέουν και άλλα κτίρια.
Εκεί. Κόσμος, μηχανικοί, αστυνομία, έχουν αποκλείσει ολόκληρο τετράγωνο. Όντως η πολυκατοικία έχει σοβαρές βλάβες. Θα υποστυλωθεί. Πιο κάτω άλλη πολυκατοικία, το ίδιο. Παντού δυσάρεστα, ερείπια, φρίκη. Όσο μένουμε στην πόλη υποφέρουμε. Πρέπει να σκεφτούμε. Τι θα φάμε: (είναι μία το μεσημέρι και περιφερόμαστε, χωρίς να ΄χουμε πιει ούτε νερό!),
…Απόγευμα Πέμπτης 15 Ιουνίου 1995, επιστροφή στην πόλη. Αλλαγή σκηνικού. Κίνηση μεγάλη στο ΚΤΕΛ, όπου συνοδέψαμε τα παιδιά να φύγουν για την Αθήνα. Πολλά παιδιά έφευγαν γι΄ αλλού, κάπου –σε συγγενείς ή φίλους- που θα ΄βρισκαν καταφύγιο, σιγουριά και ασφάλεια, κάπου να φάνε και να κοιμηθούν τουλάχιστον. Όλοι ήσαν ντυμένοι όπως – όπως, ταλαιπωρημένοι, αχτένιστοι, αφού «δραπέτευσαν» μέσα στον ύπνο τους τη νύχτα με τα νυχτικά ή και γυμνοί! Άλλωστε οι περισσότεροι και να ΄θελαν δε μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, δεν υπήρχαν καν τα σπίτια τους! Η πρώτη μέριμνα λοιπόν να διασφαλίσουν κάπου τα παιδιά τους, γιατί αυτοί ποιος ξέρει που θα κατέληγαν το βράδυ.

Αντίθετα από το σταθμό του ΚΤΕΛ η πόλη ήταν ΕΡΗΜΗ το απόγευμα.
Σπίτια πεσμένα, ρημαγμένα, με τις πόρτες και τα παράθυρα ανοικτά, να ανεμίζουν οι κουρτίνες προς τα έξω αδέσποτες (κι ας είχαν μέσα τα πράγματά τους όλα!).
Στους δρόμους μπάζα, πέτρες, τούβλα, χώματα (όλοι οι δρόμοι είχαν μεταβληθεί σε χωματόδρομους), τζάμια σπασμένα, γυαλιά, βιτρίνες, εμπορεύματα άνω – κάτω. Λες και πέρασε κάποιος σίφουνας δαιμονικός και τα σάρωσε όλα!
Πού είχε πάει ο κόσμος; Το βραδάκι δεν υπήρχε ψυχή στους δρόμους: ΝΕΚΡΑ.
Στην Πλατεία Φανερωμένης το όλο σεισμικό σκηνικό: είχαν στηθεί οι σκηνές των Υπηρεσιών, ένα τραπέζι με τηλέφωνα για το κοινό δωρεάν, κόσμος πολύς εκεί, όπου μόνο χτυπούσε η καρδιά της πόλης. Στο 4ο Δημοτικό (απέναντι από την μοιραία πολυκατοικία) επίσης σκηνές υπηρεσιών. Στα Ψηλά Αλώνια κάποιες σκηνές. Στο χώρο κάτω από τα σχολεία πρώτος ο Ε.Ε.Σ. έστησε σκηνές: ο πρώτος καταυλισμός. Το βράδυ η πόλη νεκρή, εγκαταλειμμένη, κατεστραμμένη τελείως – άδεια εντελώς.
Το βράδυ όλα τα κανάλια, όλη την ημέρα δεν είχαν άλλο πρόγραμμα παρά μόνο το σεισμό στο Αίγιο. Αργά το βράδυ, ένας κάποιος απολογισμός: δέκα οι νεκροί στην πολυκατοικία. Υπάρχουν ακόμα αγνοούμενοι: σίγουρα κάποιοι ζωντανοί. Ο 8χρονος Αντρέας Μπόγδανος μέσα ζωντανός, ίσως ο μόνος ζωντανός. Τιτάνιες προσπάθειες για τον απεγκλωβισμό του. Αναμένονται ειδικές δυνάμεις με ανιχνευτικά σκυλιά από Γαλλία ή Βέλγιο. Όλη η Ελλάδα, όλος ο κόσμος έχουν στραμμένα τα βλέμματα εκεί, στο μικρό Αντρέα. Και όλη την ημέρα της Παρασκευής, μέχρι το βράδυ αργά! Το παιδί το έβγαλαν γύρω στις 11 το βράδυ, έμεινε 45 ώρες εγκλωβισμένο! Στο γεγονός αυτό, δόθηκε τεράστια δημοσιότητα (μέχρι την Αμερική και την Αυστραλία), από παντού έρχονταν συγχαρητήρια στο μικρό. Ο Αντρέας Μπόγδανος έγινε διάσημος, ήρωας από τη μια στιγμή στην άλλη! Για αρκετές μέρες όλα τα άλλα είχαν… ξεθωριάσει (δεκάδες, εκατοντάδες τα ποδήλατα και τα δώρα).
Η οικογένεια του γεωπόνου Μαρουσάκη (ο πατέρας, η κόρη 15 χρόνων, ο γιος 12 χρόνων) νεκροί. Η μάνα, η φιλόλογος Βούλα Μακαρίτη μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Ρίου – βγήκε «ζωντανή»(;) βαριά τραυματισμένη. Είναι η πιο τραγική περίπτωση! Ο αναισθησιολόγος Παντελής με τον 20χρονο γιο του, νεκροί. Η γυναίκα του Ντίνα, ζωντανή, στο Ρίο, βαριά τραυματισμένη. Η γιατρός, 30 ετών, νεκρή. Η οικογένεια Σεριάτου σχεδόν όλη: ο παππούς, η γιαγιά, ο πατέρας, το ένα παιδί, ζωντανή η μητέρα και ο Κωστάκης, που έμεινε κι αυτός μέσα όλη την ημέρα της Πέμπτης. Και άλλοι, σύνολο τελικά 16 νεκροί στην πολυκατοικία και πολλοί τραυματίες στα νοσοκομεία και οι υπόλοιποι τραυματίες στην ψυχή, σωστά ράκη.
Πως γλίτωσαν από την κόλαση;

Ο απολογισμός συνεχίζεται και τις επόμενες μέρες: 1500 σπίτια κατεδαφιστέα, 200 κατέρρευσαν, 7.000 ακατοίκητα, όλα με ζημιές, ελάχιστα ανέπαφα.
Τα συνεργεία των τηλεοπτικών καναλιών είναι εδώ, στους δρόμους διαπιστώνουν, παίρνουν συνεντεύξεις.
Όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί ήρθαν εδώ, ακόμα και ο πρωθυπουργός ο κ. Α. Παπανδρέου και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κωστής Στεφανόπουλος! Όλοι εδώ βουλευτές, υπουργοί, ειδήμονες, πολιτευτές, νομαρχιακοί. Έχω την εντύπωση, ότι ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ενωμένη έσκυψε ειλικρινά, πάνω στο Αίγιο αυτές τις μέρες. Και όλοι υποσχέθηκαν βοήθεια και συμπαράσταση. Και όντως τη ζήσαμε στην πράξη τη συμπαράσταση.
Σε 2 μέρες δεν υπήρχαν άστεγοι, όλοι ήσαν σε σκηνές!
…Είναι 16 Ιουνίου και τα σχολεία ολοκλήρωσαν σχεδόν τις εξετάσεις. Τι γίνεται όμως με τις Γενικές εξετάσεις που αρχίζουν την Τετάρτη, 21 του μήνα;
Πώς να γράψουν τα παιδιά, αφού όλα έχουν σοκαριστεί, ενώ πολλά μένουν πλέον σε σκηνές; Πού θα γράψουν; Πράγματι εδώ έχει δημιουργηθεί πανικός. Ο υπουργός Παιδείας κ. Γιώργος Παπανδρέου είναι εδώ.
…Παρασκευή 16 Ιουνίου, ώρα 12 το μεσημέρι, πραγματοποιείται σύσκεψη στο 1ο Λύκειο (το παλιό κτίριο, που συμπεριφέρθηκε άψογα στο σεισμό!). Παρόντες οι βουλευτές Ν. Νικολόπουλος και Βασ. Μπεκίρης της Ν.Δ., Νομαρχιακοί σύμβουλοι (κ. Μαλεβίτης και Μεντζελόπουλος), σύμβουλοι, Δ/ντές σχολείων, ο προϊστάμενος του 2ου Γραφείου Μ.Ε. κ. Σιώμος, η σύμβουλος των Φιλολόγων κ. Βιντζηλαίου. Στη σύσκεψη αυτή συμμετείχα και εγώ ως υποδιευθύντρια του 2ου Λυκείου Αιγίου. Εκφράστηκε η αγωνία για τις εξετάσεις από αντιπροσωπεία μαθητών (οι οποίοι ζήτησαν παράταση (1) εβδομάδας ή να δώσουν το Σεπτέμβριο), από τους συλλόγους γονέων και καθηγητές. Ακούστηκαν και διάφορες άλλες προτάσεις. Ο υπουργός τις άκουσε όλες με προσοχή και επιφυλάχθηκε να απαντήσει σε λίγη ώρα. Τελικά οι Αιγιώτες μαθητές θα δώσουν κανονικά, αλλά στο Αρσάκειο στην Πάτρα. Ήταν το πιο σωστό.

Τις επόμενες μέρες κινητικότητα μεγάλη. Όλοι άρχισαν να επιστρέφουν στα σπίτια τους, μετά το πρώτο σοκ, για να εκτιμήσουν καλύτερα τις ζημιές. Σιγά – σιγά οι Αιγιώτες με αξιοπρέπεια αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα. Προσπαθούν. Τα συνεργείο του Δήμου σηκώνουν τα μπάζα από τους κεντρικούς δρόμους και τα πεζοδρόμια, καθαρίζουν. Τη Δευτέρα αρχίζουν οι επισκευές των τζαμιών στα κεντρικά καταστήματα, κάποια ανοίγουν δειλά – δειλά. Οι άνθρωποι βουβοί, άλλοι ξεσηκώνουν τα νοικοκυριά τους για κάποιο χωριό ή αποθήκη, παντού κουβαλάνε με τα αγροτικά (θυμίζει η εικόνα αυτή ξεριζωμό προσφύγων), άλλοι «νοικοκυρεύουν» το σπιτικό τους, μαζεύοντας και πετώντας τα σπασμένα, άλλοι κάθονται απ΄ έξω και κοιτάζουν περίλυποι και συλλογισμένοι, άλλοι τρέχουν βιαστικοί σε κάποια υπηρεσία για εξυπηρέτηση, για βοήθεια.
Και τους καταυλισμούς, που έγιναν 7 ή 8, αρχίζουν τα προβλήματα και το συσσίτιο…
Το Αίγιο αλλάζει σελίδα. Ή, μήπως μετά από χρόνια, αυτή η φράση που όλοι είπαμε: «δεν θα ξεχάσω ποτέ», θα έχει γίνει ένα διάλειμμα, ένα «παράξενο ιντερμέτζο» στη ζωή μας;

(19-7-1995)
* η Βάνα Μπεντεβή φωτογράφησε όλα τα σπίτια και τα οικήματα που πληγώθηκαν από το φοβερό σεισμό. Και διαθέτει μία μεγάλη συλλογή, καταγεγραμμένη από το Ε.Κ.Ε. (Εθνικό Κέντρο Ερευνών)