ΧΡΗΣΙΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Ενημέρωση των πολιτών αλλά και των αρμόδιων φορέων για τις ενδεδειγμένες λύσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών της Αιγιάλειας, πραγματοποιήθηκε στην πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύλλογος Μηχανικών Αιγιάλειας και Καλαβρύτων, το πρωί του Σαββάτου 25/1, στο «Πολύκεντρο» συνεδριακό κέντρο.
Συμπέρασμά της ήταν ότι απαιτείται η συνολική και όχι η μερική ή αποσπασματική αντιμετώπιση του προβλήματος, κάτι που προβλέπεται από την εν εξελίξει μελέτη για την προστασία των ακτών, η οποία θα ολοκληρωθεί περίπου σε ένα χρόνο. Της μελέτης προηγήθηκε το 2016 ερευνητικό έργο από επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών με επικεφαλής τον πρώτο ομιλητή της προχθεσινής ημερίδας, Αθανάσιο Α. Δήμα, Καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών.
Τρεις περιοχές της Αιγιάλειας στη μελέτη
Μάλιστα, με βάση τον ερευνητικό έργο, εξετάστηκε όλη η ακτογραμμή και στην Αιγιάλεια, με έμφαση στις εξής περιοχές: Αιγείρα, Ακράτα, Κρυονέρι, Πλάτανο, Διακοπτό, Ελαιώνα, Ροδιά, Νικολέικα, Βαλιμίτικα, Τέμενη, Διγελιώτικα, Αίγιο, Άγιος Γεώργιος, Άκολη, Σελιανίτικα, Λόγγος, Λαμπίρι, ωστόσο τέθηκαν σε προτεραιότητα και τελικώς μπήκαν στην μελέτη μόλις τρεις περιοχές. Αυτές είναι: Αιγείρα- Ακράτα με μήκος ακτογραμμής 2.600m, Διακοπτό με 2.600m και Σελιανίτικα- Λόγγος με 2.300m. Κατά συνέπεια, μόλις ολοκληρωθεί η μελέτη, δηλαδή περίπου σε ένα χρόνο και εφόσον προκηρυχθούν έργα και παρεμβάσεις θα αφορούν τις τρεις προαναφερθείσες περιοχές.
Υψηλής προτεραιότητας τα περιβαλλοντικά έργα για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Λόγω της έκτασης του φαινομένου της διάβρωσης στην Αιγιάλεια και τις επιπτώσεις αυτής στις τοπικές κοινωνίες, η εκδήλωση προσέλκυσε το ενδιαφέρον αρκετού κόσμου. Ως εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, ο μηχανικός Χρήστος Μητρογιώργος, στον χαιρετισμό του, αναφέρθηκε στη σημασία της ημερίδας με δεδομένο τον αναπτυξιακό χαρακτήρα που πρέπει να έχει ο δήμος Αιγιάλειας σε όλο το παραθαλάσσιο μέτωπο σε σχέση με τα οικονομικά οφέλη. Μάλιστα, συμπέρανε πως πρέπει να στοχεύσει στον εσωτερικό τουρισμό ιδίως από την στιγμή πλέον η Αθήνα των πέντε εκατομμυρίων κατοίκων απέχει πλέον μόλις… μία ανάσα από την πόλη, άρα τα κοινωνικά οφέλη της περιοχής μπορεί να είναι πολλά.
Αναφέρθηκε ακόμη στον σχεδιασμό και τη διαμόρφωση των στρατηγικών στόχων που έχει το νέο ΕΣΠΑ 2021- 27 τονίζοντας πως για την Περιφέρεια τα περιβαλλοντικά έργα είναι υψηλής προτεραιότητας. Αναφέρθηκε ωστόσο και στο χρονικό κομμάτι που αφορά τις μελέτες, τονίζοντας: ΄΄Για μία μελέτη για τη διάβρωση των ακτών είναι αρκετοί δώδεκα ή δεκαέξι μήνες. Δυστυχώς όμως για να μπορέσουμε να πάρουμε τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής και να τα εφαρμόσουμε χρειαζόμαστε εξήντα μήνες και αποφάσεις από επτά συναρμόδια υπουργεία. Δηλαδή η ουσιαστική δουλειά γίνεται άμεσα αλλά το αποτέλεσμά της έρχεται μετά από τόσο καιρό και τότε έχουν αλλάξει τα δεδομένα΄΄.
Εξηγώντας τι είναι διάβρωση, ο πρόεδρος του Συλλόγου Μηχανικών Σωτήρης Ταξιαρχόπουλος είπε: ΄΄Είναι η αλλοίωση των παράκτιων γεωμορφών που συνεπάγεται την οπισθοχώρηση της ακτογραμμής – απώλεια παράκτιας γης. Το φαινόμενο είναι ένα σύνθετο και έντονα εξελισσόμενο φαινόμενο που προσβάλλει όλο το παράλιο τμήμα του Κορινθιακού και ειδικά της Αιγιάλειας. Συνδυάζεται και με άλλους μηχανισμούς όπως η κατολίσθηση των πρανών του θαλασσίου μετώπου, με την κλιματική αλλαγή που εκφράζεται με την αλλαγή της κατεύθυνσης των ανέμων, καθώς επίσης τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα και την άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας σε ένα σεισμογενές και σεισμόπληκτο περιβάλλον όπως είναι αυτό του Κορινθιακού Κόλπου΄΄.
Η… ιστορία της διάβρωσης
Μίλησε ακόμη για τις επιπτώσεις των ανθρώπινων παρεμβάσεων, τόσο με πρόχειρες κατασκευές παράκτιων έργων από ιδιώτες αλλά και από φορείς, πολλές φορές χωρίς μελέτες και άδειες, όσο και με επέμβαση σε φυσικούς τροφοδότες όπως ποτάμια, χείμαρρους, υπερβολικές και παράνομες αμμοληψίες, αλλαγή κοίτης ποταμών. Τόνισε ότι η γραφειοκρατία και η δυσλειτουργία των αρμοδίων καθώς και η έλλειψη χαρακτηρισμού αιγιαλού και παραλίας οδηγεί σε μεμονωμένες ή αυθαίρετες παρεμβάσεις, προκειμένου να προστατεύσουν τις ιδιοκτησίες τους, ενώ δίνοντας ιστορικά στοιχεία είπε πως τα πρώτα έντονα σημάδια διάβρωσης παρατηρήθηκαν στις ανατολικές περιοχές του Κορινθιακού στα τέλη του 1990. Στην Αιγιάλεια οι πρώτες μελέτες έγιναν μετά το 2000 χωρίς ουσιαστικά να έχουν δώσει κάποια λύση, με αποτέλεσμα σήμερα τα προβλήματα να έχουν επιδεινωθεί.
Απώλεια 200.000 ευρώ τον χρόνο!
΄΄Κατά μήκος των ακτών της περιοχής μας έχουν προκληθεί μεγάλες ζημιές σε σπίτια, σε δρόμους, σε συστήματα ύδρευσης, άρδευσης και σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις΄΄, είπε ο πρόεδρος του Συλλόγου, κάνοντας και μία οικονομική προσέγγιση στο θέμα: ΄΄Αν βάλουμε μία τιμή 80.000 – 100.000 ευρώ ανά στρέμμα την αξία ενός παραλιακού οικοπέδου, η διάβρωση παραλίας ενός χιλιομέτρου και βάθους 10 μέτρων, δηλαδή 10 στρεμμάτων, σημαίνει απώλεια γης αξίας 1 εκατ. ευρώ. Αν θεωρήσουμε ότι σε αυτό το χιλιόμετρο και δέκα τοπικές επιχειρήσεις που έχουν έσοδα από 80.000 έως 100.000 ευρώ το χρόνο, και έχουν απώλεια 20% λόγω της διάβρωσης, μιλάμε για απώλεια κύκλου εργασιών 200.000 ευρώ το χρόνο. Σε βάθος δεκαετίας δηλαδή, μία τοπική κοινωνία, όπως είναι ο Λόγγος, η Άκολη, η Τέμενη, το Διακοπτό, η Ακράτα, η Αιγείρα, υφίσταται απώλειες εκατομμυρίων ευρώ. Εάν προστεθούν και τα έξοδα για τα προσωρινά έργα αποκατάστασης καταλαβαίνετε ότι η ζημιά για την περιοχή μας είναι τεράστια. Εάν δεν προστατευτεί το φυσικό κάλλος πλήττεται η επισκεψιμότητα και οι ζημιές σε βάθος χρόνου θα είναι πολλαπλάσιες΄΄.
Ο κ. Ταξιαρχόπουλος στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι θα πρέπει να επισπευστεί η εκτέλεση των προβλεπόμενων έργων μίας μελέτης καθώς λόγω της φύσης του φαινομένου, μελέτες οι οποίες δεν υλοποιούνται σε βάθος χρόνου πενταετίας είτε χρειάζονται επικαιροποίηση είτε να τεθούν σε αχρηστία γιατί ενδεχομένως η ακτογραμμή μπορεί να έχει αλλάξει. ΄΄Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούν τόσο ο δήμος όσο και η Περιφέρεια και το αρμόδιο υπουργείο΄΄, είπε χαρακτηριστικά.
Ακολούθως, ο κ. Δήμας παρουσίασε τους μηχανισμούς διάβρωσης στην παράκτια ζώνη, ενημερώνοντας για την πορεία της μελέτης που «τρέχει» και τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν και η Δρ. Κωνσταντίνα Γαλάνη, πολιτικός μηχ. Ερευνήτρια, Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, ανέφερε έργα που ενδείκνυνται και όχι απαραίτητα που θα προταθούν από τη μελέτη. Τέλος, ο καταγόμενος από τον Λόγγο, Δρ. Άγγελος Δημακόπουλος, πολιτικός μηχανικός Principal Engineer, HR Wallingford παρουσίασε τις τρέχουσες εξελίξεις όσον αφορά την πορεία της μελέτης, ως υπεύθυνος του φορέα εκπόνησής της.
Η Αιγιάλεια, με μήκος όσο είναι όλη η ακτογραμμή του Βελγίου…
Ειδικότερα, ο κ. Δήμας προχώρησε σε μία σύντομη περιγραφή των κυματογενών διεργασιών διάβρωσης της ακτής, πώς ενεργοποιούνται αυτοί οι μηχανισμοί είτε από τη φύση είτε από τον άνθρωπο, παρουσίασε το ιστορικό του ερευνητικού προγράμματος που κατέληξε να είναι υλοποίηση μελετών, εκφράζοντας την ελπίδα να εκτελεστούν έργα προστασίας με έμφαση σε όλες τις ακτές της Βόρειας Πελοποννήσου.
Αναφέρθηκε στο μέγεθος της ακτογραμμής που έχει ο δήμος (μήκος 60km, περίπου ίσο με το μήκος των ακτών του Βελγίου) τονίζοντας πως ο σχεδιασμός είναι απαραίτητος για την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη που χρειάζεται. Όπως είπε, ΄΄στην Αιγιάλεια εξετάστηκαν 17 περιοχές ακτών, όμως στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος με βάση τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υποδομών κατέληξαν θα χρηματοδοτούνταν μελέτες για δέκα περιοχές. Ιεραρχήθηκαν οι δέκα από τις οποίες αντιστοιχούσαν τρεις στον δήμο Αιγιαλείας. Ακράτα, Διακοπό, Σελιανίτικα- Λόγγος. Ο σχεδιασμός τότε του υπουργείου ήταν αφού περάσει ο πρώτος γύρος μελετών να χρηματοδοτηθούν και για τις άλλες τοποθεσίες όμως κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει΄΄.
Τι προτείνεται
Να σημειωθεί πως στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου που πραγματοποίησε το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο του 2016 και την καταγραφή των προβλημάτων διάβρωσης των ακτών, έγινε προετοιμασία των τευχών δημοπράτησης της μελέτης η οποία στηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στα αποτελέσματα του ερευνητικού έργου. Με βάση των καταγραφή – αξιολόγηση – ιεράρχηση των προβλημάτων διάβρωσης των ακτών της Αιγιάλειας, εν γένει προτείνονται: Η τεχνητή αναπλήρωση ακτής με ή χωρίς ύφαλο αντιστήριξης με έμφαση στην σημαντική αύξηση του πλάτους της ακτής. Στον βαθμό που είναι δυνατόν, η καθαίρεση κατασκευών επί της ακτής από την παρειά της παραλιακής οδού, μέχρι τη θάλασσα και στη μείωση του πλάτους της παραλιακής οδού. Ακόμη, όπου υπάρχει θαλάσσιος τοίχος (π.χ. Διακοπτό), ο συνδυασμός ήπιας συστηματικής θωράκισης με φυσικής ογκόλιθους και η τεχνητή αναπλήρωση ακτής με έμφαση στη δημιουργία έστω και μικρού πλάτους παραλίας στην προσήνεμη πλευρά του.
Τα αλιευτικά καταφύγια ευθύνονται για την διάβρωση σε Διακοπτό, Κρυονέρι
Αίσθηση πάντως προκάλεσαν οι αλλαγές σε συγκεκριμένα σημεία της Αιγιάλειας, που έγιναν ορατές μέσω των φωτογραφιών από το 1945 ως σήμερα, με την απώλεια πολλών στρεμμάτων γης… Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις ανθρώπινες παρεμβάσεις και τις επιπτώσεις στην ακτογραμμή εξαιτίας των αλιευτικών καταφυγίων Διακοπτού και Κρυονερίού που ευθύνονται για τη διάβρωση των αντίστοιχων παραλιών. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα ανέφερε στo protionline.gr ο πρόεδρος του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, μηχανικός Βασίλης Χριστόπουλος: ΄΄Το 2016 μαζί με τον κ. Δήμα επισκεφθήκαμε όλες τις ακτές της Αιγιάλειας και τελικά, κατόπιν των κριτηρίων που είχαν καθοριστεί αλλά και του κονδυλίου που υπήρχε, επιλέχθηκαν τελικά το Διακοπτό, Αιγείρα- Ακράτα και Λόγγος – Σελιανίτικα. Ας ευχηθούμε να ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγράμματος οι μελέτες και να χρηματοδοτηθούν έργα που προτείνονται από το ΕΣΠΑ όπως προσπαθεί ο Περιφερειάρχης ή από κάποια άλλη χρηματοδοτική πηγή έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί πλέον το σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί τις ακτές του δήμου μας΄΄. Κατέληξε δε συγχαίροντας τον Σύλλογο Μηχανικών για την υψηλού επιπέδου ημερίδα που, όπως είπε, αποσαφήνισε και εξήγησε τους σωστούς τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου έχει ήδη αποτανθεί και είναι σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών για την υπόδειξη σωστών και οριστικών λύσεων σε θέματα που ταλανίζουν χρόνια το Λιμενικό Ταμείο.
