Με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που δίνεται σήμερα στη δημόσια διαβούλευση, επανέρχονται από την επόμενη σχολική χρονιά οι συντελεστές βαρύτητας σε μαθήματα που εξετάζονται στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Επιστρέφουν από το 2021-22 τα Λατινικά στις πανελλαδικές εξετάσεις (δηλαδή, για τους μαθητές που θα εισέλθουν από τον Σεπτέμβριο στην Β τάξη του Λυκείου), ενώ όπως έχουν ήδη γράψει «τα Νέα», μειώνονται οι επιστημονικές κατευθύνσεις από 4 σε 3 (ενοποιούνται θετικές επιστήμες και οι επιστήμες υγείας). Όλα αυτά με τον αριθμό των εισακτέων φέτος στα πανεπιστήμια να μην μειώνεται, αλλά να παραμένει στα ίδια με τα περυσινά επίπεδα.
Κατά τα άλλα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας σε σημερινή «ηλεκτρονική» συνέντευξη επανέλαβε ότι γίνεται προσπάθεια για την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων μέσα στον Ιούνιο και την ολοκλήρωση τους μέχρι τα μέσα Ιουλίου, ενώ όπως τονίστηκε ημερομηνία για το άνοιγμα των σχολείων δεν έχει υπάρχει ακόμη καθώς δεν υπάρχουν επίσημες εισηγήσεις.
Με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που δίνεται σήμερα στη δημόσια διαβούλευση, επανέρχονται από την επόμενη σχολική χρονιά οι συντελεστές βαρύτητας σε μαθήματα που εξετάζονται στις πανελλαδικές εξετάσεις αλλά και τα «μαθήματα κόντρα» (τα επιπλέον δηλαδή μαθήματα που θα «συνδέουν» τα επιστημονικά πεδία).
Παράλληλα «έρχεται» η Τράπεζα θεμάτων στις απολυτήριες εξετάσεις των σχολείων, εισάγεται βάση του δέκα για την προαγωγή από την μία τάξη του Γυμνασίου και Λυκείου στην άλλη (από 9,5 που ήταν ως σήμερα) και αυξάνονται τα μαθήματα που θα εξετάζονται για τις προαγωγικές εξετάσεις στο Γυμνάσιο από τέσσερα σε επτά.
Ακόμη σύντομα θα λειτουργούν στη χώρα 24 νέα Πρότυπα σχολεία (τα οποία θα δέχονται με εξετάσεις τους μαθητές τους), ενώ αυξάνονται και τα πειραματικά σχολεία (που θα δέχονται μαθητές με κλήρωση, εκτός όσων Γυμνασίων δεν είναι συνδεδεμένα με δημοτικά οπότε στην περίπτωση αυτή θα γίνονται εξετάσεις για εισαγωγή στην Α Γυμνασίου).
Το κείμενο του νομοσχεδίου περιλαμβάνει τις νέες Θεματικές Ενότητες, στο υποχρεωτικό πρόγραμμα στο νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο (επιχειρηματικότητα, περιβάλλον, φυσικές καταστροφές, κλπ) και τον θεσμό του «δάσκαλου εμπιστοσύνης».
Επίσης, από τον Σεπτέμβρη ξεκινάει light εσωτερική αξιολόγηση στα σχολεία από τον διευθυντή και τον σύλλογο διδασκόντων, αλλά και εξωτερική από την αντίστοιχη Αρχή αξιολόγησης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από Σεπτέμβριο του 2020 ξεκινάει η διαδικασία για την σύνταξη Προεδρικού Διατάγματος που θα αφορά την περίφημη ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία αυτή την σχολική χρονιά 2021-22.
Μετεγγραφές
Καθιερώνεται «βάση μετεγγραφής» ακαδημαϊκού κριτηρίου (που θα είναι η βάση εισαγωγής του κάθε τμήματος μείον 2.750 μόρια), Β κύκλος μετεγγραφών (μετά τα 2.750 μόρια, δυνατότητα μετεγγραφής σε τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου) και εξορθολογισμός οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων.
Σχετικά με τα ΑΕΙ προβλέπεται η θεσμοθέτηση των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων στα ΑΕΙ, «κοινά προγράμματα σπουδών» μεταξύ Ιδρυμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και ενιαίο ψηφοδέλτιο πρυτάνεων-αντιπρυτάνεων στις πρυτανικές εκλογές.
Εκπαιδευτικοί
Όπως έχει ήδη γραφτεί προβλέπεται διετής αποκλεισμός από τους σχετικούς πίνακες επιλογής προσωπικού για τους εκπαιδευτικούς που δεν δέχονται τον διορισμό τους σε θέσεις αναπληρωτών, ενώ η μοριοδότηση τους θα γίνεται με νέα κριτήρια.
Το νομοσχέδιο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, στο opengov με στόχο να φτάσει αρχές Μαΐου στη Βουλή και τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες της χώρας (ΟΛΜΕ-ΔΟΕ) να διαμαρτύρονται έντονα καθώς σε περίοδο καραντίνας τους στερείται το δικαίωμα του συνδικαλισμού και των κινητοποιήσεων (εάν επέλεγαν μια τέτοια μέθοδο αντίδρασης).
Α. Αλλαγές στο πρόγραμμα του σχολείου
1. Εργαστήρια Δεξιοτήτων: Εισάγονται πιλοτικά νέες θεματικές στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων από το επόμενο σχολικό έτος (2020-2021). Στόχος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων είναι να ενισχυθεί η καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης (από κοινού «δεξιότητες του 21ου αιώνα») στους μαθητές, όπως και η βιωματική και ανακαλυπτική μάθηση. Τα εργαστήρια οργανώνονται σε 4 θεματικούς κύκλους (Ευ ζην, Περιβάλλον, Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Ευθύνη, Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία) και περιλαμβάνουν διάφορες επιμέρους θεματικές (ανά ηλικία), όπως π.χ. εθελοντισμός, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οικολογική συνείδηση, πρόληψη από εξαρτήσεις, επιχειρηματικότητα, πρόληψη και προστασία από φυσικές καταστροφές, αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα, ρομποτική, νέες τεχνολογίες κ.α.
2. Αγγλικά στο νηπιαγωγείο: Εισάγεται πιλοτικά στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου η ενασχόληση των μαθητών με την αγγλική γλώσσα μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων.
3. Κατανομή ωρών διδασκαλίας: Ενισχύεται η διδασκαλία της Πληροφορικής, των Ξένων Γλωσσών, των Κλασικών Γραμμάτων και της Φυσικής Αγωγής, όπως και η εκπόνηση ερευνητικών/συνθετικών εργασιών ως συμπληρωματικός ή εναλλακτικός τρόπος αξιολόγησης.
4. Οργάνωση και παρακολούθηση μαθημάτων – Αξιολόγηση: Μεταξύ άλλων,
– στο Γυμνάσιο αυξάνονται από 4 σε 7 τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα και προβλέπεται ερευνητική εργασία για την Πληροφορική, εξορθολογίζονται οι προϋποθέσεις προαγωγής και απόλυσης των μαθητών (βαθμολογική βάση 10 σε κάθε μάθημα ή 13 κατά μέσο όρο, και προσθήκη ορίου μαθημάτων (4) για δυνατότητα επανεξέτασης τον Σεπτέμβριο)
– στο Λύκειο αυξάνονται κατά ένα τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα στη Β’ και Γ’ Λυκείου, οι μαθητές προάγονται/απολύονται εφόσον έχουν γενικό μέσο όρο τουλάχιστον 10 αντί για 9,5 που ισχύει μέχρι σήμερα, οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης στη Γ’ Λυκείου θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά και μαθηματικά, και οι θετικής κατεύθυνσης θα παρακολουθήσουν ιστορία (λογική «κόντρα» μαθήματος),
ενώ θα αναγράφεται η διαγωγή στους τίτλους σπουδών.
Στόχος των ρυθμίσεων αυτών είναι η ενίσχυση της σφαιρικότερης καλλιέργειας των μαθητών, η διαμόρφωση ενός συνεκτικότερου πλαισίου
αξιολόγησης της επίδοσής τους και, συνακόλουθα, η προώθηση της συστηματικότερης παρακολούθησης και μελέτης των μαθημάτων.
5. Τράπεζα Θεμάτων: Συστήνεται εκ νέου ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο Λύκειο, με στόχο να συμβάλλει στον καλύτερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό και στην ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Η εισαγωγή της προβλέπεται να είναι σταδιακή (αφορά τους μαθητές που εισέρχονται από το επόμενο σχολικό έτος στην Α’ Λυκείου).
6. Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Μεταξύ άλλων, μειώνονται οι Ομάδες Προσανατολισμού της Γ’ Λυκείου από 4 σε 3 και επαναφέρονται οι συντελεστές βαρύτητας σε δύο μαθήματα ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση από την επόμενη σχολική χρονιά. Οι ρυθμίσεις αυτές αποσκοπούν στην ορθολογικότερη και αποτελεσματικότερη οργάνωση του προγράμματος της Γ’ Λυκείου αναφορικά με την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση. Επίσης, από το μεθεπόμενο σχολικό έτος (2021-2022) οι υποψήφιοι της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών θα εξετάζονται στο μάθημα των Λατινικών αντί της Κοινωνιολογίας.
Συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις, έχει δρομολογηθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής η διαμόρφωση νέων προγραμμάτων σπουδών και η σύνταξη νέων βιβλίων για όλες τις βαθμίδες του σχολείου. Έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, στις πολλαπλές πηγές και στη συγκριτική ανάλυση, καθώς και σε καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας.
Β. Στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου
1. Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία: Ενισχύεται και διευρύνεται ο θεσμός των Πρότυπων Σχολείων (ενίσχυση του προτύπου της αριστείας με την έννοια της διαρκούς αυτό-βελτίωσης των μαθητών) και Πειραματικών Σχολείων (έμφαση σε υλοποίηση πειραματικών μεθόδων, πρακτικών και εργαλείων σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού). Τα σχολεία αυτά αποτελούν από κοινού ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο εθνικών διαστάσεων για το σχεδιασμό και την εφαρμογή διαφοροποιημένων και καινοτόμων εκπαιδευτικών πολιτικών. Από το Σεπτέμβριο 2020, προβλέπεται η λειτουργία 24 Πρότυπων και 38 Πειραματικών Σχολείων. Από το Σεπτέμβριο του 2021, προβλέπεται η επέκταση του θεσμού, με το χαρακτηρισμό και άλλων δημόσιων σχολείων ως Προτύπων ή Πειραματικών.
2. Αξιολόγηση: Θεσμοθετείται από το ερχόμενο σχολικό έτος (2020-21) ένα νέο συνεκτικό πλαίσιο για την καλύτερη οργάνωση του ετήσιου προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου, που συνδυάζεται με το σχεδιασμό συλλογικών και επιμορφωτικών δράσεων για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, καθώς και για τη διττή αξιολόγηση σε επίπεδο σχολικής μονάδας: αφενός, εσωτερική αυτό-αξιολόγηση, και αφετέρου εξωτερική αξιολόγηση από το οικείο ΠΕ.Κ.Ε.Σ.. Η εξωτερική αξιολόγηση προβλέπει ενεργό ρόλο του ΙΕΠ καθώς
και της ΑΔΙΠΠΔΕ, αρχής που σχετίζεται άμεσα με τη διασφάλιση της ποιότητας στην παρεχόμενη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δρομολογείται, επίσης, εντός του 2020 η σύνταξη του ΠΔ για την αξιολόγηση εκπαιδευτικών.
3. Εκπαιδευτικοί στην τάξη: Εισάγονται κίνητρα και ρυθμίσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση της πλήρωσης κενών, ιδίως μέσω της διπλής μοριοδότησης της εκπαιδευτικής υπηρεσίας που παρέχεται σε δυσπρόσιτες περιοχές και της προτεραιότητας στην κάλυψη λειτουργικών κενών στη διδασκαλία πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Προβλέπεται επίσης 2ετής διάρκεια ισχύος πινάκων των εκπαιδευτικών.
4. Ασφάλεια στο σχολείο / Ρυθμίσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού: Θεσμοθετείται ο «Εκπαιδευτικός Εμπιστοσύνης», που λειτουργεί συμπληρωματικά και ενισχυτικά προς τις υφιστάμενες υποστηρικτικές δομές, και ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Δρομολογούνται, επίσης, αλλαγές στη διαβάθμιση των προβλεπόμενων παιδαγωγικών μέτρων.
5. Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό: Μεταξύ άλλων, εισάγονται οργανωτικές ρυθμίσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση του προβλήματος πλήρωσης κενών, την απλοποίηση διαδικασιών, την παροχή κινήτρων και μεγαλύτερης ελευθερίας των εκπαιδευτικών και άλλες ρυθμίσεις που διέπουν το καθεστώς τους.
Συμπληρωματικά προς τις ανωτέρω νομοθετικές ρυθμίσεις, προβλέπεται διευρυμένο πρόγραμμα για τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (βασικοί εγγραμματισμοί, νέες θεματικές και προγράμματα σπουδών, εισαγωγική επιμόρφωση, διαφοροποιημένη διδασκαλία κ.α.), με έμφαση σε καινοτόμους μεθόδους επιμόρφωσης (επιμορφωτές-πολλαπλασιαστές, συνδυασμός δια ζώσης και εξ αποστάσεως επιμόρφωσης, συνεργασία με ΑΕΙ κ.α.).
Γ. Οργανωτικές και βελτιωτικές ρυθμίσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση
1. Ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων: Προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων από κάθε ΑΕΙ (χωρίς υποχρεωτική συνεργασία με το ΔΙΠΑΕ και χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση Υπουργού), θεσμοθετούνται τα κοινά (joint) και διπλά (dual) προγράμματα σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ, θερινά προγράμματα στα ΑΕΙ, ενώ παράλληλα παρέχονται διευκολύνσεις για την προσέλκυση και τη διαμονή αλλοδαπών φοιτητών.
2. Διαδικασία ανάδειξης Πρυτανικών Αρχών: Θεσμοθετείται το ενιαίο ψηφοδέλτιο Πρυτάνεων και Αντιπρυτάνεων, προβλέπεται ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη διασφάλιση του αδιάβλητου και τη διευκόλυνση συμμετοχής στη διαδικασία, αλλάζει το εκλεκτορικό σώμα και καθιερώνεται η 4ετής θητεία.
3. Νέο πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών: Καθιερώνεται για πρώτη φορά πρόσθετο ακαδημαϊκό κριτήριο (βάση εισαγωγής μείον 2.750 μόρια), εξορθολογίζονται τα υφιστάμενα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια για την αποφυγή καταστρατήγησης των κανόνων (π.χ. εξέταση μέσου όρου εισοδημάτων 3 τελευταίων ετών και όχι μόνο ενός), και εισάγεται η καινοτομία του β’ κύκλου μετεγγραφών (περιορισμένη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου).
Επιπλέον της δημόσιας διαβούλευσης, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ παραμένει στη διάθεση των οικείων θεσμικών φορέων, προκειμένου να συζητηθεί διεξοδικότερα το περιεχόμενο των διατάξεων του νομοσχεδίου (ήδη μέσω τηλεδιάσκεψης, πριν την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή)
