background img
banner
banner

Θάνος Γιαννούδης: Ο Γιώργος Παπασταθόπουλος δείχνει πως είναι «κάτοχος των όπλων του»

ΜΙΑ ΑΚΡΩΣ ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΕΥΣΤΟΧΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΙΓΙΩΤΗ ΠΟΙΗΤΗ

Αφήνοντας στην άκρη τις φορμαλιστικές του απόψεις και προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην επιγραμματική παρουσίαση και την αναλυτική βιβλιοκριτική, ο εκ Θεσσαλονίκης φιλόλογος Θάνος Γιαννούδης, μιλά και γράφει για τις εντυπώσεις που του άφησε η ανάγνωση της πρόσφατης ποιητικής συλλογής του Αιγιώτη ποιητή Γιώργου Παπασταθόπουλου.
Μια ανάγνωση ενδεχομένως ατελής και άχαρη, απαραίτητη όμως ώστε να ακολουθήσουν η δεύτερη… η τρίτη… και όλες οι επόμενες, όπως ο ίδιος αναφέρει.

Τα λόγια του για τον Γιώργο Παπασταθόπουλο

Ο ¨παλαίμαχος¨ στην ποίηση και εν γένει στην καλλιτεχνική δημιουργία, Γιώργος Παπασταθόπουλος, μπορεί… να μην έχει λάβει από πολλούς της προσοχής που έπρεπε τις προηγούμενες δεκαετίες. Έχει ωστόσο τιμηθεί με πληθώρα περιφερειακών βραβείων και διακρίσεων από δεκάδες φορείς, σε διάφορους διαγωνισμούς.
Για πολλά χρόνια, κρατούσε έμμετρη σατιρική στήλη στον τοπικό τύπο, βελτιώνοντας ακατάπαυστα την τεχνική του, έτσι.
Η ενασχόλησή του με τον καλλιτεχνικό χώρο δεν εξαντλείται στην ποίηση. Έχει υπάρξει εκτός των άλλων τενόρος, ηθοποιός και υπεύθυνος τοπικής χορωδίας, Αν μη τι άλλο, αυτό, τον χαρακτηρίζει ένα πρόσωπο της πνευματικής ζωής της Αιγιάλειας.

Ποιος είναι ο Θάνος Γιαννούδης

Ο Θάνος Γιαννούδης γεννήθηκε το 1990 στη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος της Φιλολογίας και αυτή την στιγμή, μεταπτυχιακός φοιτητής της Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας. Σε νεαρή ηλικία εισχώρησε στον νεοφορμαλισμό, εγκαταλείποντας τον ελεύθερο στίχο και την μοντερνιστική θεώρηση περί τέχνης. Ακολουθεί την έμμετρη ποίηση.
Γράφει ποιήματα και στίχους και συμμετέχει στην διαδικτυακή ανθολογία ποίησης ¨Νέοι ήχοι στο παμπάλαιο νερό¨. Επίσης, αρθρογραφεί και υπογράφει σε ηλεκτρονικές ιστοσελίδες, όπως και σε εφημερίδες και περιοδικά για πολιτικά και καλλιτεχνικά ζητήματα.

Η κριτική του για τις ποιητικές συλλογές

Όπως αναφέρει, «επιλέγω σήμερα να εξετάσω από κοινού, δύο συλλογές του Αιγιώτη ποιητή Γιώργου Παπασταθόπουλου, που είδαν το φως της δημοσιότητας μέσα σε διάστημα λίγων μηνών.
Έχοντας κυκλοφορήσει λίγες συλλογές μέσα στις προηγούμενες δεκαετίες και με σημαντικές χρονικές αποστάσεις μεταξύ τους, ο ποιητής τώρα, επιλέγει να δώσει μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, δύο καινούριες δουλειές βασισμένες κυρίως στη φόρμα του σονέτου.

Γεμάτες εκατοντάδες ποιήματα πολλαπλών θεματικών και διαφορετικών φωνών. Με άξονα το Αίγιο, οπότε, ας επισκεφτούμε τον σταθερό και καθορισμένο κόσμο μιας ποιητικής φωνής που τιμά για χρόνια την έμμετρη φόρμα, που ίσως για κάποιους ενδεχομένως να φαντάζει παράταιρη και παλαιική στο χαοτικό και πολυεπίπεδο σήμερα, για άλλους όμως ενδεχομένως και να αποδεικνύει περίτρανα την σημασία της σταθερής προσήλωσης στην ποίηση και στο ρόλο που αυτή εγγενώς φέρει πέρα από την επικαιρική εναλλαγή των εποχών και των αφηγήσεων».

Πώς δομείται η κάθε συλλογή και ποιες θεματικές επιλέγει

Σύμφωνα με τον κριτικό, ΄΄οι δύο συλλογές «Ο ΠΟΙΗΤΗΣ – τα σονέτα» και «1(8)21 σονέτα» παρουσιάζουν αρκετά παραπλήσια δομή. Η πρώτη αποτελείται κατά βάση από ποιήματα στη φόρμα του σονέτου, με ένα διόλου ευκαταφρόνητο δεύτερο μέρος όπου παρουσιάζονται ποιήματα με βάση την τετράστιχη στροφή.

Η δεύτερη, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος της, δομείται από 121 σονέτα που εκκινούν ως φόρος τιμής στην επερχόμενη επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά σύντομα επεκτείνουν την περί της ελλαδικής μοίρας θεματική με την οποία εκκινούν σε πολλαπλές (κι ενίοτε αντιμαχόμενες) όψεις και πλευρές της ανθρώπινης συνθήκης. Οι θεματικές του Παπασταθόπουλου και στις δύο αυτές ποιητικές συλλογές ποικίλουν, σε μια πανσπερμία που ξεκινά από την περιγραφή της θάλασσας, της φύσης και της επαρχιακής ζωής, για να συνεχίσει σε ύμνο του έρωτα ως ιδέας και ως πράξης και του πάθους, να αγκαλιάσει μοτίβα αντιπολεμικά και γεγονότα επικαιρικά τα οποία θα εξυψώσει σε μια ευρύτερη κλίμακα και να καταλήξει σε ένα λόγο για την ίδια την τέχνη και την πράξη της ποίησης και την αναζήτηση της πολυπόθητης υστεροφημίας και δικαίωσης, με ορατό πια από ένα σημείο κι έπειτα τον επερχόμενο για όλες και όλους μας βιολογικό θάνατο».

Το ύφος του

Παράλληλα, σημειώνει: «Έχοντας ως βάση τον ιαμβικό ενδεκασύλλαβο που δομεί το σονέτο (από κοινού με τους οξύτονους δεκασύλλαβούς του), ο Παπασταθόπουλος δείχνει πως είναι κάτοχος των όπλων του κι ανά διαστήματα σπάει πετυχημένα τη μονοτονία, εισάγοντας ποιήματα σε μέτρο τροχαϊκό και αναπαιστικό, από κοινού με ιαμβικούς στίχους με τομή που δίδουν μια αίσθηση ιδιαίτερης μουσικότητας, αλλά και αξιοποιώντας ενίοτε τις ολιγοσύλλαβες έμμετρες φόρμες.

Ταυτοχρόνως, με τη χρήση των αποσιωπητικών, με τα συχνά ευρήματα του φινάλε των ποιημάτων του που ανατρέπουν το λογικώς αναμενόμενο, την πλούσια ρίμα με δουλεμένες ομοιοκαταληξίες, τη χρήση πολλαπλών λογοπαιγνίων αλλά και λέξεων ιδιωματικών και παραγκωνισμένων από την επίσημη κι ‘’από τα πάνω’’ καθορισμένη δημοτική, δομεί ένα ύφος χαρακτηριστικό που καθιστά τα ποιήματά του ευκολοδιάβαστα κι απολαυστικά, διατηρώντας στο ακέραιο την προσοχή του αναγνώστη.

Δίχως να έχει καν ανάγκη τη μοντερνιστική διαμεσολάβηση και τα ιδιότυπα ‘’δεσμά’’ της ώστε να χρειαστεί να τα σπάσει, φτιάχνει ποιήματα ακέραια, με αρχή, μέση και τέλος, κατέχοντας πλήρως τον ειρμό της σκέψης και εισάγοντας πληθώρα φωνών, χαρακτήρων, εκφάνσεων κι αντιλήψεων της ζωής, διατηρώντας συγχρόνως και την ίδια αμείωτη θέρμη κατά την περιγραφή όλων των όψεων του επιστητού».

Ακολουθούν οι στίχοι που ξεχωρίζει:

«Με αυτήν μες στην ζωή μου προχωρώ, χωρίς αυτήν δεν κάνω ούτε βήμα.
Είτε βρεθώ σε ανάποδο καιρό,
είτε μέσα σε ατέλειωτη ευδία.
Θα φτάσω ακόμα μέχρι και το μνήμα, στης ποίησης επάνω την σχεδία»
«Τι κοιτάς; Δε θα πιστέψεις
πόσο φούσκωσε ο νους
από τη μαγιά της σκέψης κι έφτασα
στους ουρανούς»
«Τι κι αν είμαι ο στενός σας συγγενής
κι ίδιο αίμα μες στις φλέβες μου κυλάει;
Σαν εχθρός λοξοκοιτά ο γηγενής
και κουβέντες φθονερές μου ξαμολάει
κι εγώ μένω μισητός και πεινασμένος
ένας ξένος των πολέμων μιασμένος»

«Θαρρώ πως τον παράδεισό της, βρήκε μόνο με τις κλωστές και μια βελόνα
και μόλις συμπληρώνει την εικόνα,
μόνη τον εαυτό της ευλογεί, που
έφερε τον παράδεισο στην γη»

«Πάρε της αυγής την πρώτη ακτίνα,
κάμε την ολόχρυση κλωστή,
της αγάπης πίνακα ξεκίνα, με όλη τη ζωή μας την γνωστή.
Και σαν προχωρήσει μεσημέρι, πάρε
το γαλάζιο του ουρανού,
κέντησέ το στο απαλό σου χέρι,
πιότερο πιστό του αληθινού»

Εν κατακλείδι…

Καταλήγει δε ως εξής: ΄΄Οι δύο νέες ποιητικές συλλογές του Γιώργου Παπασταθόπουλου, μπορεί μεν να μην έρχονται να ανατρέψουν τα πάντα στη νεοελληνική ποίηση. Αποτελούν εντούτοις μία άκρως ενδιαφέρουσα κατάθεση ενός ικανού τεχνίτη, εμποτισμένη με την πείρα δεκαετιών. Η εμπειρία, του παρέχει την δυνατότητα να εποπτεύει στο σύνολό της την ανθρώπινη συνθήκη και να δημιουργεί ευρύτερες ανθρώπινες εικόνες που υπερβαίνουν την μία μόνο άποψη ή αφήγηση.

Οι άξονες του; Η αντικειμενική κι απροκατάληπτη ματιά. Η αγάπη για τον ίδιο τον άνθρωπο. Η αστείρευτη δύναμη στο να πλάθει εικόνες και στην δημιουργία πειστικών φωνών. Ο Γιώργος Παπασταθόπουλος γράφει μερικά από τα πιο όμορφα σονέτα των τελευταίων δεκαετιών, χωρίς να σπάει τους δεσμούς με την παραδοσιακή ποίηση. ¨Βουτάει¨ σε απέραντα νερά με την με την δική του, ιδιαίτερη ματιά.

Πρόκειται για έναν ποιητή του οποίου η θέση οφείλει να βρίσκεται στο επίκεντρο, όχι στις παρυφές του νεοφορμαλισμού΄΄.


Κατηγορίες Άρθρου
ΠΡΟΣΩΠΑ

Σχετικα αρθρα


Τα σχόλια είναι κλειστά.

protionline.gr