-Του Μαρινου Σκανδαμη*-
Αυτό που συγκροτεί ένα σύγχρονο κράτος δικαίου είναι πρωτίστως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η διαφάνεια, η προστασία των δικαιωμάτων και ο κοινωνικός έλεγχος, που εξυπηρετείται μέσα από τον πλουραλισμό και την πολυφωνία.
Όμως, ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές έχουν γεννηθεί πια τεράστια ερωτήματα για τις αληθείς κυβερνητικές προθέσεις ως προς την θωράκιση των θεσμικών μας λειτουργιών.
Η αντιπολίτευση έχει αναδείξει όλες τις σχετικές πτυχές, όμως τα επιχειρήματα που ανταλλάσσονται με την κυβέρνηση συχνά διαστρεβλώνονται, με αποτέλεσμα να παράγεται σύγχυση, που εμποδίζει τον πολίτη να προσεγγίσει την αλήθεια.
Γι’ αυτό, θα ήταν χρήσιμο να ξαναδούμε το ελληνικό κράτος δικαίου μέσα από τα μάτια των άλλων και κυρίως, των διεθνών φορέων που παρατηρούν με πιο απροκατάληπτο τρόπο την ελληνική πραγματικότητα.
Δυστυχώς λοιπόν, η διεθνής εικόνα της χώρας μας το 2020 εμφανίζεται βαθιά προβληματική, όπως προκύπτει από διαφορετικές αποτυπώσεις διεθνών οργανισμών.
Έτσι, ως προς τις δικαϊκές μας λειτουργίες, η φετινή κατάταξη της χώρας μας από το World Economic Forum στην 83η θέση με βάση τον δείκτη της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης σε σύνολο 141 κρατών, αποτυπώνει μια σκοτεινή εικόνα, έστω και αν η αξιολόγηση αφορά σε στοιχεία ολόκληρου του έτους 2019. Η ανεξαρτησία της ελληνικής δικαιοσύνης κατά την κατάταξη αυτή υπολείπεται τρίτων χωρών, όπως το Μαρόκο, η Κένυα και η Γουινέα.
Έπειτα, ως προς τα ζητήματα διαφθοράς, προκαλούν εντύπωση οι θέσεις της Διεθνούς Διαφάνειας που δημοσιεύτηκαν στις 7 Δεκεμβρίου 2020 και αφορούν στο κυβερνητικό νομοσχέδιο περί δημοσίων συμβάσεων. Η αύξηση του ορίου των απευθείας αναθέσεων από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ για προμήθειες και σε 60.000 ευρώ για έργα, η μη ανάρτηση στην διαύγεια συμβάσεων αξίας κάτω των 2.500 ευρώ και η μη πρόβλεψη αποκλεισμού αναδόχων εταιριών στις οποίες έχουν υποβληθεί κυρώσεις για οικονομικά εγκλήματα, αποτελούν βαρύ στίγμα για τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες.
Στο επίπεδο επίσης της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ευρωπαϊκές φυλακές, η χώρα μας και η Σουηδία κατατάσσονται από το Συμβούλιο της Ευρώπης στις μοναδικές που «πέτυχαν» να αυξήσουν τον πληθυσμό των κρατουμένων εν μέσω πανδημίας, παρά τις περί αντιθέτου συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του δικού μας Ε.Ο.Δ.Υ., που αναγνωρίζουν την ανάγκη άμεσου αποσυνωστισμού, καθότι η νόσος εκδηλώνεται πιο θανατηφόρα σε κλειστούς χώρους. Έτσι αναπαράγεται διεθνώς η αίσθηση ότι για την κυβέρνηση δεν μετράνε όλες οι ζωές το ίδιο.
Στην ίδια κατεύθυνση, η Διεθνής Αμνηστία με ανακοίνωσή της στις 7 Δεκεμβρίου 2020, ζήτησε τον τερματισμό της αστυνομικής βίας που εκδηλώνεται όλο και πιο συχνά στη χώρα μας, αναφέροντας πως τα περιστατικά δεν είναι «μεμονωμένα», όπως ισχυρίζονται οι ελληνικές αρχές, αλλά μάλλον «συστηματικά».
Τέλος, ως προς την ελευθερία του τύπου, η κατάταξη της χώρας μας στην 65η θέση διεθνώς, σύμφωνα με τα στοιχεία που κοινοποίησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποτελούν μαύρη σελίδα για την κατάσταση του πλουραλισμού και της πολυφωνίας στην Ελλάδα. Συμπερασματικά, η εικόνα της χώρας μας, όπου απουσιάζουν καθαροί κανόνες, δικαστική ανεξαρτησία και ασφάλεια δικαίου, διαχέεται διεθνώς και κλονίζει την αξιοπιστία μας. Απαιτείται πολύ κόπος και ειλικρίνεια από την κυβέρνηση για να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση. Και δυστυχώς τέτοια δείγματα δεν είναι εμφανή.
* Ο Μαρίνος Σκανδάμης είναι Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής, Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη στο Κίνημα Αλλαγής
