Μετά από μία τριήμερη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια, θετική ψήφο παρείχαν οι βουλευτές της ΝΔ και της Ελληνικής Λύσης, ενώ οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΙΝΑΛ, του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ 25 το καταψήφισαν. Από την ψηφοφορία απείχαν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος και Βασίλειος Βιλιάρδος που βρίσκονται σε επίσκεψη στην Χίο.
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας ψηφίσθηκε επίσης κατά πλειοψηφία και επί των άρθρων, στο σύνολό του όπως και οι τροπολογίες.
Είχαν προηγηθεί αντιδράσεις στις τάξεις φοιτητών αλλά και καθηγητών κυρίως για τη θεσμοθέτηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία, αλλά και μία σφοδρή αντιπαράθεση στην Βουλή μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και πολιτικών αρχηγών. Από την πλευρά του πάντως ο πρωθυπουργός τόνισε από το βήμα της Βουλής ότι το σχέδιο νόμου καθιερώνει σύγχρονο τρόπο για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια και την επιλογή των σπουδών και αναβαθμίζει την ανώτατη εκπαίδευση, ενώ επισήμανε πως πρόκειται για μεταρρυθμίσεις σε τέσσερις σαφείς κατευθύνσεις:
- Διασφαλίζουν την στοιχειώδη ικανότητα των υποψηφίων φοιτητών να ξεκινήσουν τις σπουδές τους θεσπίζοντας ελάχιστη βάση εισαγωγής σε κάθε σχολή το όριο της οποίας θα καθορίζουν τα ίδια τα πανεπιστημιακά τμήματα.
- Οδηγούν την ενδιαφερόμενη και τον ενδιαφερόμενο να φοιτήσει εκεί που πραγματικά επιθυμεί.
- Θέτουν χρονικό όριο στις σπουδές προβλέποντας και ειδικές πρόνοιες για εργαζόμενους φοιτητές αλλά και σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας.
- Στέκονται με ωριμότητα και θάρρος απέναντι στην ανομία που εδώ και χρόνια πολιορκεί τα πανεπιστήμιά μας ορίζοντας πειθαρχικό πλαίσιο και ελεγχόμενη είσοδο.
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε πως η δεύτερη τομή του νομοσχεδίου δρομολογεί την επαναφορά της ομαλότητας και της ελευθερίας στους χώρους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση φαινομένων βίας και ανομίας. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει:
- Ελεγχόμενη είσοδος στα ΑΕΙ
- Ιδρυση Μονάδας και Επιτροπής ασφαλείας και προστασίας στα ΑΕΙ
- Θεσμοθέτηση Ομάδων Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία
- Πρόβλεψη ολοκληρωμένου πλαισίου πειθαρχικού δικαίου φοιτητών στα ΑΕΙ
«Στο εξής την ευθύνη θα έχει η μονάδα ασφάλειας και προστασίας που θα υπάγεται απευθείας στον πρύτανη ή τον αντιπρύτανη. Θα πλαισιώνεται από μια νέα δομή, την ομάδα προστασίας του πανεπιστημιακού ιδρύματος, ένα σώμα με αποκλειστικό πεδίο το οποίο θα συγκροτείται από στελέχη της ΕΛ.ΑΣ χωρίς όπλα και με ειδική εκπαίδευση. Αν και τώρα η Αστυνομία μπορεί να επεμβαίνει παντού όπου υπάρχουν παραβατικές πράξεις, η δράση μέσα στα πανεπιστήμια παραμένει ευαίσθητη», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Μητσοτάκης ενώ μίλησε και για την ελεγχόμενη είσοδο στα πανεπιστήμια ώστε όπως είπε, να πάψουν οι αίθουσες να μετατρέπονται σε γιάφκες περιθωριακών, οι χώροι να γίνονται εστίες παραεμπορίου και οι σχολές να κλείσουν την πόρτα στη βία, ανοίγοντας την πόρτα στην ελευθερία.
Οι αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ
Όπως έχει σημειώσει από τη δημοσίευσή του το υπουργείο, το νομοσχέδιο «αποσκοπεί στη συνολική αναβάθμιση των σπουδών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στη βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, καθώς και στην εξασφάλιση στοχευμένων και ποιοτικών επιλογών για τους αποφοίτους Λυκείου και υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων». Σημειώνεται ότι αρκετές διατάξεις του αφορούν τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής
Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) στα πανεπιστημιακά τμήματα όχι με απόλυτο αριθμό (πχ. 10), αλλά ορισμένη από το κάθε τμήμα. Μάλιστα, η αλλαγή αυτή θα ισχύσει από τις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις (2021). Ειδικότερα, η ΕΒΕ θα διαμορφώνεται ενιαία από τον μέσο όρο των μέσων όρων των βαθμολογικών επιδόσεων των υποψηφίων στα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο. Ο μέσος αυτός όρος θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή που θα έχει αποφασιστεί από τα ιδρύματα εισαγωγής για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση και θα στρογγυλοποιείται στο δεύτερο δεκαδικό ψηφίο.
Ο συντελεστής θα πρέπει βρίσκεται εντός του διαστήματος ελάχιστης και μεγίστης τιμής, το οποίο θα ορίζεται με απόφαση του υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ο συντελεστής της ΕΒΕ για κάθε σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση θα καθορίζεται με απόφαση της Συγκλήτου έπειτα από πρόταση της κάθε σχολής, τμήματος ή εισαγωγικής κατεύθυνσης, η οποία θα εκδίδεται εντός εντός δύο μηνών από τον καθορισμό της ελάχιστης και μέγιστης τιμής από το υπουργείο. Το σύνολο των συντελεστών των σχολών, τμημάτων και εισαγωγικών κατευθύνσεων, θα συγκεντρώνεται σε μία Υπουργική Απόφαση. Ειδικότερα, για τον υπολογισμό της ΕΒΕ, προβλέπονται τα εξής:
- Κάθε πανεπιστημιακό τμήμα θα θέτει ως ΕΒΕ ποσοστό Χ% του μέσου όρου (ΜΟ) των μέσων επιδόσεων (ΜΕ) όλων των υποψηφίων στο σύνολο των τεσσάρων μαθημάτων (Μ1, Μ2, Μ3, Μ4), του επιστημονικού πεδίου του υποψηφίου [ΜΟ=(ΜΕΜ1+ΜΕΜ2+ΜΕΜ3+ΜΕΜ4)/4].
- Το Υπουργείο θα καθορίζει το εύρος για το ποσοστό Χ% (π.χ. 80% έως 120% του ΜΟ).
Έτσι, για παράδειγμα εάν ο μέσος όρος των μέσων επιδόσεων όλων των υποψηφίων ενός επιστημονικού πεδίου είναι 12/20 και ένα τμήμα έχει ορίσει το ποσοστό Χ% στο 90%, τότε η ελάχιστη βάση εισαγωγής για το εν λόγω τμήμα θα είναι το 10,8.
Σε περίπτωση που κάποιο ίδρυμα εισαγωγής δεν θα καθορίσει τον εν λόγω συντελεστή, ο καθορισμός του θα γίνεται από το υπουργείο.
Στην περίπτωση που κάποια τμήματα εντάσσονται σε περισσότερα του ενός Επιστημονικά Πεδία, θα λαμβάνεται υπόψη ο μικρότερος μέσος όρος μεταξύ των Πεδίων.
Σύμφωνα με το υπουργείο, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν επηρεάζουν την προετοιμασία των φετινών υποψηφίων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, καθώς «οι αλλαγές δεν αφορούν τα προς εξέταση μαθήματα, την ύλη ή οτιδήποτε αφορά στην προετοιμασία τους. Αφορούν μόνο την κατάταξή τους στις σχολές προτίμησής τους, αφού έχουν εκδοθεί τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων».
Αλλαγές στο Μηχανογραφικό
Με το νομοσχέδιο προτείνεται η κατάθεση του Μηχανογραφικού Δελτίου να έχει δύο φάσεις. Στην Α’ φάση οι υποψήφιοι θα συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο με συγκεκριμένο αριθμό επιλογών. Μετά την ανακοίνωση των επιτυχόντων της Α’ φάσης, οι μη εισαχθέντες θα συμμετέχουν στη Β φάση, κατά την οποία οι επιλογές τους θα περιλαμβάνουν όσα τμήματα εξακολουθούν να έχουν κενές θέσεις από την Α’ φάση χωρίς περιορισμό αριθμού επιλογών, εφόσον επιτυγχάνεται η καθορισμένη ΕΒΕ κάθε τμήματος.
Οι ρυθμίσεις αυτές για δύο φάσεις υποβολής μηχανογραφικού προγραμματίζεται να ισχύσουν από το 2022.
Επιπλέον, με το νομοσχέδιο δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα για υποβολή παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου για τη φοίτηση σε δημόσιο ΙΕΚ. Συνεπώς, ένας υποψήφιος θα μπορεί να υποβάλει παράλληλα α) Μηχανογραφικό για είσοδο σε ΑΕΙ, βάσει της επίδοσής τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις και β) Μηχανογραφικό για εγγραφή σε δημόσιο ΙΕΚ, βάσει του απολυτηρίου του και επιπλέον κριτηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας των ΙΕΚ.
Οι εν λόγω ρυθμίσεις αναμένεται να ισχύσουν από τις φετινές Πανελλαδικές.
Όριο Φοίτησης
Με το νομοσχέδιο θεσπίζεται και ανώτατη χρονική διάρκεια φοίτησης. Αναλυτικότερα, το όριο φοίτησης καθορίζεται ως εξής: Στα 4ετή προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, συν 2 έτη. Στα προγράμματα σπουδών στα οποία ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα 4 έτη, συν 3 έτη.
Ειδική μέριμνα θα λαμβάνεται για φοιτητές, για τους οποίους συντρέχει σοβαρός λόγος υγείας στο πρόσωπο των ιδίων ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, στις οποίες περιπτώσεις είναι δυνατή η υπέρβαση του ανώτατου χρόνου.
Για όσους είναι ήδη φοιτούντες, ο ανώτατος χρόνος φοίτησης θα υπολογίζεται ως εξής: α) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών, ο υπολογισμός γίνεται σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (4+2 έτη για τα τετραετή, ν+3 για τα πενταετή κ.ο.κ.) και β) για τους φοιτητές που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος έχουν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης (4 έτη για τα τετραετή, 5 για τα πενταετή, κ.ο.κ.).
Το σχέδιο φύλαξης των ΑΕΙ
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας περιλαμβάνει και ένα ολοκληρωμένο πλάνο για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των πανεπιστημίων.
Οι βασικές αρχές του νομοσχεδίου για τη φύλαξη των πανεπιστημίων προβλέπουν τα εξής:
- Εγκαθίσταται υποχρεωτικά σύστημα ελεγχόμενης πρόσβασης εισόδου – εξόδου στα ΑΕΙ. Εφαρμογή στην είσοδο όλων των εξωτερικών χώρων των ΑΕΙ, και σε περιπτώσεις που δεν είναι αυτό εφικτό, τότε σε όλους τους εσωτερικούς χώρους/κτίρια
- Έκδοση κανονισμού ελεγχόμενης πρόσβασης από κάθε ΑΕΙ
- Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, αυτό λαμβάνεται υπόψιν κατά την ετήσια τακτική επιχορήγηση του ΑΕΙ
Παράλληλα, όπως είχαν εξαγγείλει ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως θα ιδρυθεί ένα νέο σώμα που θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο τη φύλαξη των πανεπιστημίων.
Πρόκειται για την Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακού Ιδρύματος, η οποία, σε πρώτη φάση, θα τοποθετηθεί σε πέντε ΑΕΙ (ΕΜΠ, ΟΠΑ, ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Πατρών) και θα αποτελείται από 1.000 αστυνομικούς (ειδικοί φρουροί). Οι αστυνομικοί θα φορούν ειδική στολή, θα λάβουν ειδική εκπαίδευση και δεν θα φέρουν πυροβόλα όπλα, παρά μόνο γκλοπς και σπρέι πιπεριού. Ο διαμοιρασμός των αστυνομικών (αντιστοιχούν μεσοσταθμικά 200 ανά βάρδια) θα γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες του ιδρύματος και τις περιστάσεις.