Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΣΑΖΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΣΤΟ PROTIONLINE.GR
Τα τελευταία χρόνια οι ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται παγκοσμίως στο ποδόσφαιρο συμπαρασύρουν και την τρίτη αγωνιζόμενη ομάδα στο γήπεδο, τη διαιτητική.
Η ανάγκη ύπαρξης ελέγχου και αξιολόγησης της απόδοσης των διαιτητών είναι προφανής και αναγκαία για το κύρος του αθλήματος.
Στην Ελλάδα πρώτη φορά ο θεσμός του παρατηρητή επισημοποιείται το 1955. Έκτοτε, γίνεται μέρος του ποδοσφαίρου, με ρόλο ολοένα αυξανόμενο, απαιτητό και ιδιαίτερο. Δυστυχώς, κάποιοι πιστεύουν ότι ο παρατηρητής πηγαίνει το γήπεδο, συζητά με τη διαιτητική ομάδα, βάζει ένα βαθμό και φεύγει.
Ο δάσκαλος και παρατηρητής διαιτησίας Κώστας Μεσάζος, ο οποίος παράλληλα είναι βοηθός Υπευθύνου Εκπαίδευσης ΕΠΣ Αχαΐας, παραθέτει στην “protionline.gr” μια ολοκληρωμένη ανάλυση στις σημερινές μεγάλες υποχρεώσεις των παρατηρητών διαιτησίας:
«Αυτή είναι μια πολύ επιφανειακή, λανθασμένη άποψη. Ο αξιωματούχος αυτός πρέπει να έχει γνώση κανονισμού, οξυδέρκεια, αντίληψη, παρατηρητικότητα και προσήλωση στο παιχνίδι για να διακρίνει λεπτομέρειες που ο φίλαθλος δε μπορεί να δει ούτε γνωρίζει επαρκώς. Πρέπει να αναγνωρίσει και να αποτυπώσει με βάση τα στάνταρ της ΕΔ/ΚΕΔ,UEFA και FIFA,τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία των διαιτητών από τις αποφάσεις τους, βάζοντας αντικειμενική βαθμολογία».
Με σφαιρικές γνώσεις στον ρόλο τους οι παρατηρητές
Σε ότι αφορά τις γνώσεις και το μέγεθος του ρόλου των παρατηρητών, ο Κώστας Μεσάζος επισημαίνει:
«Ο παρατηρητής είναι ο ίδιος κόουτς ίσως και μέντορας για τη διαιτητική ομάδα, γιατί ο ρόλος του δεν τελειώνει στα αποδυτήρια όπως θα αναφερθεί παρακάτω. Η κατηγορία, η φύση του αγώνα, η εμπειρία και η ποιότητα του διαιτητή είναι καθοριστικοί παράγοντες για την επιτυχία του παιχνιδιού.
Ο παρατηρητής, προτού μπει στα αποδυτήρια πρέπει να οργανώσει το «φιλμ» του αγώνα ανατρέχοντας στις σημειώσεις του αλλά και στη χρήση βίντεο αν υπάρχει. Γι’ αυτόν υπάρχουν τέσσερα αμείλικτα ερωτήματα:
Πέρασε απαρατήρητη η διαιτητική ομάδα;
Ολοκληρώθηκε ομαλά ο αγώνας;
Εφαρμόστηκαν με ισονομία οι Κανόνες του Παιχνιδιού και οι οδηγίες της ΕΔ/ΚΕΔ;
Κέρδισε το ποδόσφαιρο;
Αν οι απαντήσεις είναι ναι τότε υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, αλλά εάν είναι όχι πρέπει να γίνουν σοβαρές επισημάνσεις».
Η σχέση παρατητρητή – διαιτητή
Πως επεμβαίνει στο Var και ποια είναι η επικοινωνία και η σχέση του παρατηρητή διαιτησίας με τους αξιωματούχους του αγώνα, ο Κώστας Μεσάζος λέει:
«Ο παρατηρητής έχει επιπλέον να αξιολογήσει την απόδοση του διαιτητή Var και Avar καθώς και των επιπρόσθετων βοηθών. Η αποτύπωση του αγώνα στα αποδυτήρια αρχίζει και τελειώνει με ένα κατάλληλο γενικό μήνυμα. Ο παρατηρητής δεν αποθαρρύνει τους διαιτητές αλλά προσπαθεί να «οικοδομήσει» επάνω στα θετικά, δυνατά σημεία τους και όχι να καταστρέψει. Είναι ανάγκη να κάνει μια γενική αποτίμηση και κατόπιν να εισέλθει στις λεπτομέρειες των αποφάσεων, σωστών και εσφαλμένων, πάντα σεβόμενος το διαιτητή, με απόλυτη ειλικρίνεια χωρίς να κρύβει την αλήθεια. Η γλώσσα του παρατηρητή είναι γλώσσα διαιτητική, ποδοσφαιρική με ορθή φρασεολογία, που να καλύπτει την πραγματικότητα της απόδοσης με πλήρως αντικειμενική αιτιολόγηση και βαθμολογία. Η σχέση παρατηρητή-διαιτητή είναι διαλεκτική και ανοιχτή.»
Οι παρεμβάσεις του παρατηρητή από άλλη οπτική γωνία και οι αντιρρήσεις του διαιτητή
Στο μείζον θέμα που έχει να κάνει με την απόσταση που διακρίνει την κάθε φάση ο παρατηρητής σε σχέση με τον διαιτητή, καθώς και τι γίνεται με την υπεράσπιση του διαιτητής στις αποφάσεις του, ο παρατηρητής διαιτησίας του νομού μας δηλώνει:
«Ο διαιτητής έχει δικαίωμα να αιτιολογήσει την απόφασή του και να υπερασπιστεί τον εαυτό του ή και να δικαιολογηθεί, κάτι που είναι στην ανθρώπινη φύση. Έχει όμως την υποχρέωση με τον προσήκοντα σεβασμό, να δεχτεί τις επισημάνσεις του παρατηρητή, ειδικά όταν πρόκειται για σοβαρά, ουσιώδη λάθη. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο διαιτητής είναι ο δικαστής του δευτερολέπτου κάτι που κάνει το έργο του δύσκολο. Εξυπακούεται ότι και ο παρατηρητής δε μπορεί να έχει γνώση όλων των δεδομένων του αγώνα, γιατί η θέση του στο χώρο και η απόσταση από τις φάσεις δεν είναι ίδια με την οπτική γωνία και τη θέση του διαιτητή ή του βοηθού διαιτητή. Αλήθεια, πόσες φορές η χρήση των Η/Υ του VAR και της Τεχνολογίας Γραμμής δε μας φέρνουν προ εκπλήξεως σε μια επίμαχη φάση σε σχέση με την πρώτη μας εκτίμηση; Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο διαιτητής είναι κι αυτός άνθρωπος και όχι μηχανή, νιώθοντας την πίεση του κάθε αγώνα περισσότερο ή λιγότερο. Αυτό όμως δε θα πρέπει να επηρεάζει την αποτίμηση του παρατηρητή. Ο διαιτητής εκπαιδεύεται, γυμνάζεται και προετοιμάζεται και για δύσκολους, καθοριστικούς αγώνες όπου εκεί θα κερδίσει ευκαιρίες ανέλιξης και καταξίωσης.»
Η αρχή και το τέλος στις γνώσεις του παρατηρητή
Για το που ξεκινούν και που τελειώνουν οι γνώσεις του παρατηρητή, ο έμπειρος διαιτητής Κώστας Μεσάζος, εξηγεί:
«Πέραν από τη γνώση των Κανόνων του Παιχνιδιού, ο παρατηρητής θα πρέπει να έχει επικοινωνιακές δεξιότητες. Ο τόνος και χρόνος της ομιλίας του είναι διαφορετικός σε κάθε περίπτωση γιατί παρατηρεί και συμβουλεύει νέους, παλιούς και αξιολογημένους συναδέλφους με διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ο διαιτητής βλέπει στο πρόσωπο του παρατηρητή του έναν σύμβουλο, καθοδηγητή και εμψυχωτή και όχι εισαγγελέα, ακόμα και σε μια άσχημη διαιτητικά ημέρα. Μια διαιτητική απόδοση δεν αξιολογείται καταμετρώντας αριθμό σωστών και λανθασμένων σφυριγμάτων αλλά συνολικά, όπου αυτή μπορεί να επηρεάζεται από ένα ή περισσότερα σοβαρά λάθη ή μια ή περισσότερες δύσκολες πετυχημένες αποφάσεις ή το απευκταίο, από έλλειψη ελέγχου αγώνα με σοβαρά λάθη. Πολλοί διαιτητές γίνονται αποδεκτοί παρά το σοβαρό ανθρώπινο λάθος τους. Κάθε αγώνας οποιασδήποτε κατηγορίας δεν έχει τον ίδιο βαθμό δυσκολίας και τις ίδιες συνθήκες διεξαγωγής.»
Οι αντιδράσεις από παίκτες, φιλάθλους, διοίκηση
Πάνω σε ένα ιδιαίτερα σύνηθες φαινόμενο στα ελληνικά γήπεδα που είναι οι διαμαρτυρίες της γηπεδούχου ή της φιλοξενούμενης ομάδας, ο Κώστας Μεσάζος υποστηρίζει:
«Ο παρατηρητής οφείλει να ελέγξει και να κρίνει αν η διαιτητική ομάδα αντιλήφθηκε το «πνεύμα του αγώνα» και ήταν προετοιμασμένη γι΄αυτόν. Πολλές φορές αυτός ο μοναχικός θεατής έρχεται αντιμέτωπος με την εύλογη ή «εθιμική» διαμαρτυρία παραγόντων, φιλάθλων, προπονητών και ποδοσφαιριστών και η θέση του είναι δύσκολη. Δυσκολεύει περισσότερο όταν έχουν γίνει λάθη προφανή που έχουν δει όλοι, αλλά βάση Κανονισμού αναφορά υποχρεούται να δώσει μόνο στην Επιτροπή Διαιτησίας.
Ο παρατηρητής διαιτησίας είναι ανάγκη να διατηρεί προσωπικό αρχείο Εκθέσεων γραπτό ή ηλεκτρονικό. Αυτό τον διευκολύνει για να συγκρίνει την εικόνα του διαιτητή με την προηγούμενη και να ενημερώσει την Επιτροπή Διαιτησίας. Υποχρέωση του παρατηρητή είναι να καταγράψει ότι είδε και συζήτησε με τη διαιτητική ομάδα, αν έκανε ή πρόκειται να κάνει χρήση βίντεο, αντικειμενικά και υπεύθυνα, αποτιμώντας ορθά την απόδοση τους. Είναι υποχρέωσή του να αναγράψει υποδείξεις και παρατηρήσεις στους διαιτητές για περαιτέρω βελτίωση. Αυτό γιατί από τα τοπικά πρωταθλήματα μέχρι τη Super League, οι παρατηρητές διαιτησίας είναι τα μάτια των εκάστοτε Επιτροπών Ορισμού, του τομέα Εκπαίδευσης και Εκγύμνασης των διαιτητών ποδοσφαίρου και είναι αυτοί που ουσιαστικά ελέγχουν τη συνολική τους αγωνιστική κατάσταση. Εκτός από έντιμος και ειλικρινής ο παρατηρητής διαιτησίας ,παρά την ηλικία και την εμπειρία του, είναι υποχρεωμένος να διαβάζει, να μαθαίνει και να ενημερώνεται ανελλιπώς για τους Κανόνες του Παιχνιδιού.
Εν κατακλείδι, η πρόοδος και η βελτίωση των διαιτητών μας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ποιότητα του έργου των Παρατηρητών. Αυτή είναι η οιωνεί συνεισφορά τους στην εξέλιξη της διαιτησίας και κατά συνέπεια, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, στην πρόοδο και την αξιοπιστία του ποδοσφαίρου».
