Η συζήτηση που έχει ανοίξει από την αδυναμία του δημοτικού συμβουλίου να ψηφίσει προυπολογισμό, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα, πως στον πολιτικό διάλογο, αυτονόητα πράγματα, αντί να αποτελούν μια βάση για την έναρξη του προβληματισμού, γίνονται τα ίδια ζητούμενα και διακυβεύματα. Πως επίσης βασικές έννοιες της πολιτικής συγκρότησης, που αποτελούν κοινούς τόπους, υφίστανται κακοποίηση και αλλοίωση του περιεχομένου τους.
Και έρχομαι αμέσως στα προκείμενα.
1. Ο προυπολογισμός και οι κλειδωμένοι κωδικοί
Ο προυπολογισμός είναι ίσως, στη συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων, η πιο βασική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Στην διαδικασία λήψης της απόφασης αυτής, δεν μπορεί να τίθενται εκ των προτέρων εκτός συζήτησης, οποιοδήποτε τμήματα των ζητημάτων που συγκροτούν την έννοια του προυπολογισμού και τα οποία η ψήφισή του καλείται να τα οριοθετήσει και να τα επιλύσει. Αν τεθούν εκτός συζήτησης κεφάλαια του προυπολογισμού, με την έννοια ότι αυτά έχουν προαποφασιστεί (οι κλειδωμένοι κωδικοί), από άλλα εκτελεστικά η υπηρεσιακά όργανα και όχι από το όργανο που είναι αρμόδιο, δηλαδή το δημοτικό συμβούλιο, τότε δεν υπάρχει συζήτηση για τον προυπολογισμό, αλλά συζήτηση για κάποια τμήματα αυτού που έχουν αφεθεί εκτός των προαποφασισμένων και συνεπώς, επί της ουσίας δεν υπάρχει καν συζήτηση για τον προυπολογισμό, γεγονός που αναιρεί την ίδια την (αυτονόητη) και θεσμικά κατοχυρωμένη έννοια του δημοτικού συμβουλίου, σαν βουλευόμενου και αποφασίζοντος οργάνου.
Στην πράξη αυτό σημαίνει κατάργηση του δημοτικού συμβουλίου και υποκατάστασή του στην άσκηση των καθηκόντων του από άλλα όργανα. Πρόκειται για εκτροπή από το δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει την λειτουργία των Δήμων.
Οι κλειδωμένοι κωδικοί, αποτελούν ακριβώς το μέσο με το οποίο πραγματοποιείται αυτή η εκτροπή και ο τέτοιος ρόλος τους, σαν μέσου εκτροπής από το δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο, επιβάλλει την πλήρη άρση τους και το «ξεκλείδωμά» τους.
Συζήτηση για τον προυπολογισμό σημαίνει συζήτηση εξ υπαρχής, για όλα τα θέματα που αυτός άπτεται, χωρίς καμία εξαίρεση.
Όλα τ’ άλλα (κλειδωμένοι κωδικοί), δεν αποτελούν συζήτηση, αλλά αναίρεση της έννοιας της συζήτησης και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο άρνηση συμμετοχής σε μια τέτοια συζήτηση, αποτελεί όχι μόνο δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση.
2. Η απειλή ότι η άρνηση της ψήφισης η, η μη συμμετοχή στην ψήφιση ενός τέτοιου προυπολογισμού με κλειδωμένους κωδικούς, μπορεί να αποτελεί αδίκημα και να διώκεται.
Ευθύς εξ αρχής καθαρά και χωρίς δεύτερη κουβέντα. Στην Ελληνική Δημοκρατία, όπως αυτή είναι συγκροτημένη με βάση την συντακτική της πράξη, η γνώμη και η ψήφος ούτε ελέγχονται, ούτε διώκονται, ούτε μπορούν να ελεγχθούν από οποιονδήποτε, ούτε μπορούν να διωχθούν από οποιονδήποτε. Αντίθετα. Αν σε δημόσιο έγγραφο, δηλαδή σε έγγραφο που έχει εκδοθεί από οποιαδήποτε δημόσια αρχή, υπάρχει οποιαδήποτε νύξη η αναφορά, ότι έλληνας πολίτης θα ελεγχθεί για την γνώμη του η την ψήφο του, τότε ο εκδότης αυτού του εγγράφου έχει παραβιάσει τον όρκο του, ότι θα σέβεται το Σύνταγμα και είναι υπόλογος.
3. Ποιος είναι υπεύθυνος που ο Δήμος δεν έχει προυπολογισμό;
Η διοίκηση των Δήμων, όπως και κάθε διοίκηση, τουλάχιστον στην σημερινή της μορφή, συγκροτείται ιεραρχικά. Τόσο από την άποψη των δικαιωμάτων, όσο και από την άποψη των υποχρεώσεων και των ευθυνών, όσων συμμετέχουν σ’ αυτήν.
Αν ένας δοσμένος διοικητικός σχηματισμός, δεν μπορεί να εκπληρώσει τον σκοπό του, εν προκειμένω να ψηφίσει προυπολογισμό, τότε ο πρώτος υπεύθυνος είναι αυτός που προίσταται του σχηματισμού αυτού, και εν προκειμένω ο Δήμαρχος. Αν δε η αδυναμία αυτή αφορά πρωταρχικούς σκοπούς της καθίδρυσης του σχηματισμού, τις στοιχειώδεις λειτουργίες του, και προσλάβει μόνιμα χαρακτηριστικά, και η αδυναμία του επικεφαλής για την λειτουργία του σχηματισμού προσλάβει και αυτή μόνιμα χαρακτηριστικά, τότε δημιουργείται αναγκαιότητα αλλαγής. Αυτό λένε (αυτονοήτως) όλα τα εγχειρίδια πολιτικής και διοικητικής επιστήμης. Και η αλλαγή αυτή, τον πρώτο που καταλαμβάνει είναι ο επικεφαλής. Συνεπώς, η αδυναμία ψήφισης προυπολογισμού, και το προκύπτον αδιέξοδο για τον Δήμο, εκ των πραγμάτων θέτει θέμα ηγεσίας και αντικατάστασής της. Εξ άλλου έχει ειπωθεί: Τα νεκροταφεία της πολιτικής είναι γεμάτα από τάφους «αναντικατάστατων».
Γιάννης Καρβούνης – Δικηγόρος
