ΠΛΗΘΟΣ ΚΟΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΩΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΑ ΒΑΛΙΜΙΤΙΚΑ – ΣΥΣΣΩΜΟ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΜΕ ΠΑΛΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΣΤΕΛΕΧΗ
Αντίστοιχη του αποτυπώματός της στην ιστορία του τόπου αλλά και του ΠΑΣΟΚ ήταν η συμμετοχή κόσμου στο «ύστατο χαίρε» προς τη Βάσω Παπανδρέου, που απευθύνθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου 19 Οκτωβρίου, από τον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου, στη γενέτειρα της μεγάλης πολιτικού, τα Βαλιμίτικα Αιγίου. Η εκλιπούσα, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών δύο ημέρες πριν, αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια σοβαρά προβλήματα υγείας, έχοντας αφήσει σπουδαίο έργο στο ΠΑΣΟΚ και την κοινωνία.
Παλιά και νέα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, οι συγγενείς και φίλοι της, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και οι πολυάριθμοι συγχωριανοί της, οι άνθρωποι που θα τη θυμούνται πάντα ως «το καμάρι του χωριού» που με τη δράση της «κέρδισε» την Ελλάδα και καθήλωσε την Ευρώπη, της είπαν το τελευταίο αντίο σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης, δίνοντάς της άτυπα και μια υπόσχεση: Ότι θα έχει πάντα μία θέση στην καρδιά τους.
Η σορός της ήταν σκεπασμένη με τη γαλανόλευκη κι ανάμεσα σε άνθη, με τη φωτογραφία της από μία άλλη εποχή, γεμάτη σιγουριά και ομορφιά, να δεσπόζει. Στο πλάι, οι αδελφές της Ευδοξία και Αγγελική, η ανιψιά της, τα παιδιά της, τα πιο στενά οικογενειακά της πρόσωπα που ήταν μαζί της ως το τέλος, δέχτηκαν συλλυπητήρια στο τέλος της τελετής, στο προαύλιο του ναού. Την εξόδιο ακολουθία τέλεσε ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης π. Ιωακείμ Βενιανάκης.
Το «παρών» έδωσε ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης με τη σύζυγό του Δάφνη, καθώς και σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Ο πρόεδρος Νίκος Ανδρουλάκης, ο Παύλος Γερουλάνος, η Άννα Διαμαντοπούλου, η Νάντια Γιαννακοπούλου αλλά και πρώην υπουργοί όπως οι Κώστας Λαλιώτης, Πέτρος Ευθυμίου, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, Ανδρέας Φούρας, Χρήστος Παπουτσής, Χρήστος Πρωτόπαπας, Μιλένα Αποστολάκη, Βαγγέλης Αργύρης, Παναγιώτης Λούσκος, Κατερίνα Μπατζελή, Δημήτρης Ρέππας, Τάσος Γιαννίτσης, Στέφανος Τζουμάκας, Γιώργος Θωμάς, Κώστας Σπηλιόπουλος και Φίλιππος Σαχινίδης, οι Θάνος Καρπής, Θανάσης Παπαδόπουλος, Μαρίνος Σκανδάμης, Γιώργος Μπέσκος κ.ά. Από τον Δήμο Αιγιαλείας παρέστησαν, η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αιγιαλείας Μαρία Γιδά, ο δημαρχεύων Βασίλης Χριστόπουλος, οι αντιδήμαρχοι Μαρία Σταυροπούλου και Δημήτρης Φιλιππάτος, ο εντεταλμένος σύμβουλος για θέματα τουρισμού και βοηθός δημάρχου Παναγιώτης Αγγελόπουλος και ο κοινοτικός σύμβουλος Αιγίου Σωκράτης Μαυρίδης.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης μίλησε για την προσφορά της
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, εκφώνησε τον επικήδειο λόγο επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: ΄΄Μια μέρα μετά την ιστορική επέτειο της 18ης Οκτωβρίου του 1981, 43 χρόνια από την πρώτη κυβέρνηση της ΑΛΛΑΓΗΣ του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου, αποχαιρετούμε σήμερα στη γενέτειρά της, την αγαπημένη μας Βάσω Παπανδρέου.
Αποχαιρετούμε με βαθύ σεβασμό τη συνιδρύτρια του ΠΑΣΟΚ, μια σπουδαία γυναίκα που σφράγισε με την παρουσία της τα χρόνια της μεταπολίτευσης έχοντας καθοριστική επιρροή σε σημαντικές στιγμές και του Κινήματος και της πολιτικής ζωής του τόπου. Η Βάσω ήταν η δική μας «σιδηρά κυρία»: Με ευαισθησία και πίστη σε μια πιο ανθρώπινη και δίκαιη κοινωνία. Mία στιβαρή, δυναμική και ακριβοδίκαιη κυρία της πολιτικής, που περπατούσε αγέρωχη σε όλη της τη ζωή, χωρίς να ζητήσει αντάλλαγμα για τη μεγάλη προσφορά και τον αγώνα της για τη δημοκρατία και την κοινωνική αλλαγή. Μετρημένη στα λόγια, γιατί μιλούσε με το έργο της. Έφυγε ήσυχα και διακριτικά, όπως περήφανα αποχώρησε και από την πολιτική΄΄.
Για τη ζωή της, σημείωσε: ΄΄Από τα πρώτα χρόνια της ζωής της έδειξε μαχητικό πνεύμα, συνδυάζοντας τη διανοητική οξύνοια με την κοινωνική ευαισθησία. Χωρίς να έχει τα οικονομικά μέσα, κατάφερε να κάνεις λαμπρές σπουδές στην Ελλάδα αρχικά και στη Μεγάλη Βρετανία, στη συνέχεια. Εκεί γνωρίζεται με τον Ανδρέα και αποφασίζει να ασχοληθεί ενεργά με την πολιτική. Από το 1985, όταν εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής και μπήκε στην κυβέρνηση, διέτρεξε μια σπουδαία διαδρομή έργου και προσφοράς που παραμένουν έως σήμερα ανεξίτηλα. Κομβική στιγμή στην πορεία της ήταν το 1989, όταν ορίστηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου εκπρόσωπος της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ήταν η πρώτη γυναίκα Επίτροπος στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αρμοδιότητα την Απασχόληση, τις Εργασιακές Σχέσεις, τις Κοινωνικές υποθέσεις, το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Εκπαίδευση, Κατάρτιση, τη Δημόσια Υγεία και την Ισότητα των δύο φύλων. Σε αυτή την προσπάθεια, για μια προοδευτική Ευρώπη των λαών, η Βάσω Παπανδρέου διαδραμάτισε κομβικό ρόλο. Με τη συνεργασία του σοσιαλιστή Ντελόρ ως Προέδρου τότε της Κομισιόν, προώθησε δεκάδες δράσεις και πολιτικές που βελτίωσαν τις συνθήκες ζωή και εργασίας σε όλα τα κράτη-μέλη. Στην Ευρώπη υπερασπίστηκε, με πνεύμα ανυποχώρητο, τις αρχές και αξίες του δημοκρατικού σοσιαλισμού απέναντι στις δυνάμεις της συντήρησης και του νεοφιλελευθερισμού της εποχής. Οι διαμάχες της με την Μάργκαρετ Θάτσερ, την ανέδειξαν σε «σιδηρά κυρία» των προοδευτικών αλλά και σε «Καρυάτιδα της δημοκρατίας» όπως χαρακτηρίστηκε από τον διεθνή τύπο.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1993, η δημοφιλία της σπάει κάθε ρεκόρ στη Β’ Περιφέρεια της Αθήνας. Εφάρμοσε πρωτοποριακές κοινωνικές πολιτικές, όπως τα ΚΕΠ, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», η καλλιτεχνική εκπαίδευση, η δημιουργική απασχόληση. Πολλά από τα μεγάλα έργα στη χώρα φέρουν τη δική της σφραγίδα, αλλά και ορισμένες εμβληματικές κοινωνικές και πολιτικές τομές, όπως η νομοθέτηση και η ποσόστωση των γυναικών στα δημόσια αξιώματα. Ως υπουργός Ανάπτυξης χάραξε πολιτικές που συνέβαλαν στην ανασυγκρότηση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Ως υπουργός Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων, επίσης, πέτυχε την επιτάχυνση και την ολοκλήρωση μεγάλων έργων της χώρας, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Βάσω Παπανδρέου αγωνίστηκε με γνώση και όραμα για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό της χώρας και την είσοδο της Ελλάδας στον στενό πυρήνα της Ευρώπης.
Ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους, λειτουργούσε με αποφασιστικότητα και αίσθημα ευθύνης. Οι απόψεις της ήταν πάντοτε σημείο αναφοράς. Πολιτικοί με τη στόφα της Βάσως Παπανδρέου εμφανίζονται σπάνια΄΄.
Άγνωστες πτυχές της ζωής της
Ιδιαιτέρως συγκινητική ήταν η στιγμή που ο Παναγιώτης Καρύδης, αναδεξιμιός της Βάσως Παπανδρέου, γιος του αντιδημάρχου Πειραιά, Δημήτρη Καρύδη, μίλησε για τις άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς της, λέγοντας: ΄΄Αγαπημένη μου Βάσω, αγαπημένη μου Νονά, Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας έχουν να πουν και μια τόσο ξεχωριστή ιστορία για σένα. Με γνήσιο σεβασμό, με θαυμασμό, με αγάπη. Ήθελες να μας μαζέψεις όλους εδώ στα Βαλιμίτικα σήμερα. Είμαστε όλοι εδώ. Οι αδελφές σου, η ανιψιά σου, τα παιδιά της, οι συγγενείς σου, οι φίλοι σου, οι σύντροφοι, οι συγχωριανοί, τόσοι πολλοί απλοί άνθρωποι και αγωνιστές. Η εμβληματική φυσιογνωμία σου μας ξεπερνάει και μας υπερβαίνει όλους. Και η λάμψη της ψυχής σου φωτίζει τα μονοπάτια της Ιστορίας. Φωτίζεις τους αγώνες των Λαών της Ευρώπης και του Κόσμου. Γιατί μας χάρισες τον πιο σπάνιο και πολύτιμο καρπό της Πολιτικής και της Ηθικής: το προσωπικό σου παράδειγμα. Με τη δωρικότητα και την ευαισθησία σου, έκανες τόσες γυναίκες να πιστέψουν στον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους. Με το έργο σου, μας απέδειξες ότι ο κόσμος αλλάζει. Γιατί η «Σιδηρά Κυρία» έχει μια καρδιά τόσο ζεστή που λιώνει και τα σίδερα΄΄.
΄΄Η Βάσω είναι από τις κορυφαίες Ευρωπαίες όλων των εποχών. Για μένα όμως είναι κι άλλα πολλά. Είναι τα παγάκια που έβαζε στο μαγιό μου τα καλοκαίρια, όταν την κυνηγούσα με το νεροπίστολο. Είναι το τρανταχτό της γέλιο στον κήπο του σπιτιού της. Είναι η συγκίνησή της, όταν της αφιέρωσα την διπλωματική μου εργασία στο Πολυτεχνείο. Είναι τα νησιώτικα που χόρευε στη Νάξο και τα ζεϊμπέκικα στα γλέντια στις γιορτές της. Είναι το αγέρωχο και αινιγματικό βλέμμα της, μ’ ένα κομψό καπέλο στην Τεχεράνη. Είναι το παράδειγμά μου πως στην ζωή, «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Είναι η αστείρευτη αγάπη της για τη θάλασσα΄΄ ανέφερε ακόμη συγκινημένος, διαβάζοντας ένα μικρό απόσπασμα από ένα εμβληματικό ποίημα του Καβάφη.
Η πρόεδρος πολιτιστικού συλλόγου Βαρβάρα Παπαχριστοδούλου μίλησε για μία εμβληματική προσωπικότητα, μία ακέραιη πολιτικό, με ήθος λέγοντας πως ΄΄φεύγοντας, μας αφήνει μία πλούσια παρακαταθήκη, ήταν μία Σιδηρά Κυρία με πλούσια αισθήματα, ένας άνθρωπος που κινήθηκε πάντα με υπευθυνότητα και ήθος. Αποτέλεσε μία πολύ καλή φίλη για τους περισσότερους από εμάς, υπήρξε πολιτική καθοδηγήτρια και στήριγμα για τον τόπο που αγάπησε και μεγάλωσε. “Σε ποιο ταξίδι κίνησες να πας; Να μας θυμάσαι, να μας αγαπάς… Καλό κατευόδιο Βάσω, σε ευχαριστούμε πολύ για όλα”΄΄.
Τα Βαλιμίτικα της οφείλουν πολλά…
Ο πρόεδρος των Βαλιμιτίκων Κώστας Δημακόπουλος, αφού ανέγνωσε το ψήφισμα του κοινοτικού συμβουλίου Βαλιμιτίκων, αναφέρθηκε στη σημαντική προσωπικότητα της Βάσως Παπανδρέου για την Ελλάδα αλλά και για όλη την Ευρώπη. ΄΄Με βαθιές αρχές και υψηλό συναίσθημα και απαράμιλλο σθένος χάραξε νέους δρόμους και νέα ήθη΄΄, όπως μεταξύ άλλων τόνισε. Το ψήφισμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαλιμιτίκων «Ο Αίολος» ανέγνωσε η πρόεδρός του Σύλβια Κονταρίνη επισημαίνοντας μεταξύ άλλων πως ΄΄ο Σύλλογος “Αίολος” τιμά με συγκίνηση την εκλιπούσα και την ευχαριστεί για όλα όσα έπραξε. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα την σκεπάζει…΄΄.
Ο πρώην πρόεδρος της κοινότητας Βαλιμιτίκων Γιώργος Μεϊντανάς αναφέρθηκε σε ορισμένα από τα έργα και τη βοήθεια που πρόσφερε η Βάσω Παπανδρέου στην κοινότητα. Όπως είπε, ΄΄το 1985 ήταν εκείνη, που κίνησε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες να ενταχθεί το χωριό μας στο σχέδιο πόλης. Ήταν η Βάσω, που με δική της πρωτοβουλία κάποτε, οι δύο πανέμορφες παραλιακές πλατείες που διαθέτει το χωριό πήραν τη μορφή που έχουν σήμερα και τις απολαμβάνουμε πλήρως και επισκευασμένες. Τελειοποίησε το Αργυροπούλειο Κέντρο και με δική της παρέμβαση κατασκευάστηκε και το Τουριστικό Περίπτερο. Η Βάσω “κρύβεται” πίσω και από την ασφαλτόστρωση των παραποτάμιων οδών που κάθε δημότης σήμερα χρησιμοποιεί και ξέρει. Συνέβαλε τα μέγιστα για τη διαμόρφωση της πλατείας κοντά στην σιδηροδρομική γραμμή με το καλαίσθητο υπαίθριο θεατράκι. Η Βάσω ήταν σημαντικό μέρος της ανάπτυξης του χωριού μας τις τελευταίες δεκαετίες. Την χάσαμε από κοντά μας και το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι σήμερα να της αποτίσουμε όλες τις τιμές και να αναφωνήσουμε “καλό ταξίδι Βάσω, θα σε αγαπάμε πάντα και θα σε σκεφτόμαστε”΄΄.
΄΄Σήμερα αποχαιρετάμε όλοι μαζί την δική μας Βάσω, έτσι την ήξεραν όλοι, έτσι την αποκαλούσαν. Υπήρξε φίλη μας και συμμαθήτρια πολλών από εμάς. Η Βάσω αγάπησε τα Βαλιμίτικα πολύ και την λατρεία της για την ορεινή Βαλιμή, τον τόπο που κάποτε η οικογένειά της ξεκίνησε και έζησε την απέδειξε εμπράκτως΄΄, ανέφερε αρκετά συγκινημένος και συναισθηματικά φορτισμένος ο γιατρός Τάκης Ανδρικόπουλος. Αμέσως μετά τόνισε: ΄΄Ήταν μία πολύ καλή μαθήτρια, σημαιοφόρος και με εξαιρετικές επιδόσεις στο άλμα εις ύψος. Οι σπουδές της και η μόρφωσή της, την έφεραν αργότερα να υπουργοποιηθεί και να διαπρέψει για πολλά χρόνια στη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Ήταν τίμια και έξυπνη, αυστηρή με τον εαυτό της αλλά και με τους άμεσους συνεργάτες της. Κανείς δεν είχε να πει κάποια αρνητικά σχόλια για τον χαρακτήρα της και δεν συμμετείχε ποτέ σε σκάνδαλα ή παραπολιτικές συμπεριφορές. Τελικά δεν πλούτισε από την πολιτική…΄΄.
Παράλληλα, ανέφερε δύο περιστατικά του παρελθόντος που αποδεικνύουν και τον τρόπο που σκεφτόταν αλλά και το ποιόν της, ως ανθρώπου. Κλείνοντας, ανέφερε: ΄΄Άφησε το στίγμα της σε κάθε σημείο του χωριού μας, ένα μέρος που αγαπούσε και στήριξε σε όλη της την ζωή. Ήταν διακριτική και κινήθηκε πάντα με ευγένεια. Αποτελεί ιδιαίτερη χαρά για όλους μας που εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, μπορέσαμε και πραγματοποιήσαμε μία τιμητική εκδήλωση για τη δική μας Βάσω, χαρήκαμε που ήταν εδώ και ζήσαμε όλοι μαζί υπέροχες στιγμές στο θεατράκι του χωριού. Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε, ήταν να ονομαστεί η μικρή αυτή πλατεία με το όνομά της…΄΄.
Η ταφή της σπουδαίας πολιτικού έγινε στο κοιμητήριο των Βαλιμιτίκων, εκεί όπου όλοι τη συνόδευσαν στην τελευταία της κατοικία διασχίζοντας με πομπή τον κεντρικό δρόμο του χωριού. Ακολούθως, προσφέρθηκε καφές στη μνήμη της, στο κατάστημα «Ο Σταθμός».
