ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΚΑΙ… ΤΡΑΒΗΞΑΝ ΤΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ
Η επέκταση της έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιγίου δίνει τη δυνατότητα στο ευρύ κοινό να θαυμάσει για πρώτη φορά ένα μέρος των σημαντικών ευρημάτων από την Αρχαία Ελίκη, διαπιστώνοντας ιδίοις όμμασι το τόσο σημαντικό έργο που παράγει η ερευνητική ομάδα της Αρχαιολόγου Ντόρας Κατσωνοπούλου. Η ίδια η επικεφαλής των ερευνών, δέχθηκε με ικανοποίηση τα συγχαρητήρια των πολυάριθμων επισκεπτών του Μουσείου κατά την ημέρα των εγκαινίων του, βρισκόμενη τόσο η ίδια όσο και όλη η Αιγιάλεια, εν αναμονή αποφάσεων του υπουργείου για τη συνέχιση των ερευνών, έντεκα χρόνια μετά την αδικαιολόγητη παύση…
Μιλώντας στην «Π» για τα αντικείμενα που έχουν… έρθει στο φως και μετά από τον ειδικό καθαρισμό και τη συντήρηση, έχουν παραδοθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου, η κ. Κατσωνοπούλου είπε πως είναι πολλαπλάσια αυτών που εκτίθενται καθώς δεν έχουν συμπεριληφθεί στην έκθεση. Όπως είπε, ΄΄είναι και αυτά που είναι ακόμη σε θραύσματα τα οποία μόλις συντηρηθούν θα μεταφερθούν στο μουσείο για μελλοντική ενδεχομένως έκθεση. Έχουμε όμως παραδώσει περίπου σαράντα αγγεία μόνο από τον πρωτοελλαδικό οικισμό που έχουμε βρει στα Νικολέικα και θα είναι περίπου εξήντα συνολικά αυτά που έχουμε παραχωρήσει στο μουσείο. Ακόμη, έχουμε παραδώσει μεγάλο αριθμό χάλκινων νομισμάτων, ένα ασημένιο νόμισμα, μεταλλικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης σε χαλκό, σίδηρο, σε μόλυβδο που φανερώνουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων. Ακόμη δεν εκτίθενται τα υφαντικά δηλαδή τα πήλινα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι υφάντρες στον αργαλειό. Μην ξεχνάμε ότι η ύφανση ήταν η βασική ασχολία της γυναίκας στην αρχαιότητα΄΄.
Το εμβληματικό μοναδικό δέπας αμφικύπελλο της 3ης χιλιετίας
Κυρίαρχο στο σημείο της έκθεσης που αφορά την Αρχαία Ελίκη, είναι το εμβληματικό μοναδικό δέπας αμφικύπελλο της 3ης χιλιετίας. Όπως αναφέρει η κ. Κατσωνοπούλου, ΄΄το δέπας είναι ένα εμβληματικό αγγείο και όχι μόνο στην Αχαΐα όπως αναφέρει η λεζάντα, αλλά σε ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα και στην Ήπειρο. Πρόκειται για πολύ σπάνια πήλινα κύπελλα που θεωρούνται ήδη ηγεμονικά. Περιγράφονται από τον Όμηρο και μάλιστα είναι σαν αυτό είναι το κύπελλο που έπινε το κρασί του ο βασιλιάς της Πύλου, Νέστορας. Πρώτος ο Σλήμαν ανέφερε την ονομασία του όταν ανακάλυψε τέτοια αγγεία στην Τροία. Αυτό που εκτίθεται είναι αυτό που βρήκαμε εμείς από την Ελίκη και το εντοπίσαμε στον πρωτοελλαδικό οικισμό του Ριζομύλου Το αντίστοιχο παράλληλο έχει βρεθεί στην Τροία ενώ έχουν βρεθεί ορισμένα σε νησιά του Αιγαίου και ένα ακόμη στην ανατολική Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στην Αργολίδα. Πρόκειται για πολύ σπάνια ευρήματα μοναδικής σημασίας και η ανεύρεση ενός τέτοιου κυπέλου στην Ελίκη, δείχνει δύο πράγματα: Το ένα ότι αλλάζει τον χάρτη της Μεσογείου όσον αφορά το μέχρι πού έφτασε αυτό το αγγείο και το άλλο το ότι δείχνει εμπορικές σχέσεις και ταξίδια με την περιοχή της Τροίας και την Ανατολή΄΄.
Τα υπόλοιπα ευρήματα που εκτίθενται
Όπως τόνισε η κ. Κατσωνοπούλου, εκτίθενται ακόμη δύο λυχνάρια τα οποία προέρχονται από την ανασκαφή των τάφων στα Νικολαίικα, μία ομάδα ακέραιων αγγείων που προέρχονται πάλι από τον πρωτοελλαδικό οικισμό. Όλα αυτά τα αγγεία χρονολογούνται στο 2500 πΧ κατά μέσο όρο, δηλαδή περίπου 5.000 χρόνια πριν από το σήμερα! ΄΄Τα αγγεία αυτά μάς δείχνουν τους τύπους των αγγείων που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι στον οικισμό, στην καθημερινή τους ζωή και τις διαφορετικές χρήσεις. Στις άλλες δύο προθήκες υπάρχουν τα δύο λυχνάρια που είναι ακέραια και φέρουν ενδιαφέρουσα διακόσμηση και όχι μόνο. Κανονικά εκεί θα έπρεπε να υπάρχει και μία φωτογραφία που να δείχνει τη βάση τους καθώς εκεί φέρουν και την υπογραφή, το όνομα του κατασκευαστή τους και ταυτίζονται με συγκεκριμένα εργαστήρια παραγωγής τα οποία κατά πάσα πιθανότητα είναι κορινθιακά. Στην άλλη προθήκη είναι τρία αντικείμενα, το ένα είναι σκύφος δηλαδή αντικείμενο με το οποίο έπιναν, γεωμετρικών χρονών από τα Νικολαίικα του 8ου αιώνα πΧ που αφορά την Ελίκη της εποχής εκείνης που ίδρυσε την πολύ σπουδαία και διάσημη αποικία της Σύβαρις στην κάτω Ιταλία΄΄, είπε η επικεφαλής των ερευνών και πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Αρχαίας Ελίκης.
΄΄Ο επισκέπτης δεν αποκτά πλήρη εικόνα των ευρημάτων της Αρχαίας Ελίκης΄΄, αναφέρει η Ντόρα Κατσωνοπούλου
Παράλληλα, εκτίμησε πως ο επισκέπτης του Μουσείου δεν αποκτά πλήρη εικόνα των ευρημάτων της αρχαίας Ελίκης, καθώς –όπως είπε – ΄΄η ενότητα όπως έχει παρουσιαστεί με τη φράση Νικολαίικα – Αρχαία Ελίκη δεν φανερώνει την πραγματικότητα, καθώς δεν ταυτίζεται μόνο η περιοχή των Νικολαιίκων με την Αρχαία Ελίκη. Περιλαμβάνει το Ριζόμυλο και φτάνει στα Νικολαίικα. Άρα το σωστό θα ήταν να αναγραφεί «Ελίκη-Ριζόμυλος- Νικολαίικα». Αυτό επιβεβαιώνεται από ένα πολύ σημαντικό εύρημα που εκτίθεται στο μουσείο αλλά όχι στην θέση που θα του αρμόζει. Πρόκειται ένα χάλκινο νόμισμα της Ελίκης το οποίο βρέθηκε από αρχαιολόγο της εταιρείας που έκανε σωστική ανασκαφή, στο πλαίσιο των δημοσίων έργων και βρέθηκε κοντά στο ύψος του σημερινού χωριού της Ελίκης στα σύνορά του με την Κερύνεια. Αυτό είναι μία αδιαμφισβήτητη μαρτυρία ότι η περιοχή της Αρχαίας Ελίκης αρχίζει από την Ελίκη και φτάνει ως τα Νικολαίικα κάτι που δεν γίνεται σαφές στην έκθεση του Μουσείου΄΄.
Σε εκκρεμότητα το θέμα των ανασκαφών…
Ποια εξέλιξη υπάρχει όμως σε ό,τι αφορά το αίτημα επανέναρξης του ερευνητικού έργου και των ανασκαφών της Αρχαίας Ελίκης; Η κ. Κατσωνοπούλου απαντά: ΄΄Το θέμα των ανασκαφών εκκρεμεί ακόμη, εξάλλου όχι μόνο εμείς ως ερευνητική ομάδα αλλά και οι πρόεδροι των τεσσάρων κοινοτήτων της περιοχής Αρχαίας Ελίκης έχουν αποστείλει έγγραφο σχετικό με το ζήτημα στον υφυπουργό Πολιτισμού Ιάσωνα Φωτήλα από τον Αύγουστο. Είναι βουλευτής Αχαΐας, είναι υφυπουργός πολιτισμού και είναι σκόπιμο ο ίδιος να ενημερώσει γι’ αυτό το θέμα και να το παρακολουθήσει. Το Δημοτικό Συμβούλιο Αιγιαλείας έχει λάβει ομόφωνη απόφαση και προσωπικά είχα συνάντηση μαζί του και τον έχω ενημερώσει από τον Σεπτέμβριο για το θέμα των ερευνών. Από εκεί και πέρα, η πρωτοβουλία κατεξοχήν ανήκει στον ίδιο. Από τη δική μας πλευρά θα παρακολουθούμε το θέμα και θα επιδιώξουμε να προχωρήσουν οι έρευνες γιατί είναι τραγικό για την περιοχή μας να έχουν σταματήσει οι ανασκαφές για 11 χρόνια χωρίς καμία αιτιολογία΄΄.
Μετά τους σεισμολόγους, αρχίζουμε τώρα και κόντρα τοπικών αρχαιολόγων; Λάθος σας και κρίμα! Για έναν ενημερωμένο επισκέπτη, που δεν είναι αρχαιολόγος, η νέα έκθεση προσφέρει μία συνολική εικόνα της αρχαίας Αιγιάλειας, απολύτως ικανοποιητική και καθόλου κουραστική. Αν κάποτε υπάρξει αίθουσα Ελίκης, προφανώς θα εκτεθούν και άλλα ευρήματα, που είτε έχουν ήδη βρεθεί ή θα βρεθούν σε επόμενες ανασκαφές. Να προσθέσω και κάτι ακόμα. Καιρός δεν είναι, να θεωρούμε ότι ο βουλευτής ή υφυπουργός είναι της Χώρας και όχι του τόπου; Τι παλαιοκομματικές θέσεις είναι αυτές; Η περίπτωση της κ. Υπουργού δεν σας λέει κάτι; Ή θα πρέπει πάντα να διορθώνει τα λάθη του; Λάθος και κρίμα για άλλη μια φορά…