Ο Αρχιμανδρίτης π. Αλέξανδρος Λουκάτος, από την Ελληνορθόδοξη κοινότητα στο Όσλο, επέστρεψε στη γενέτειρά του το Αίγιο, πριν από περίπου έναν χρόνο. Πρόσφατα αποσπάστηκε ως εφημέριος, από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Φανερωμένης Αιγίου στο Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Τρυπητής, ενώ ορίστηκε από τον Σεπτό Ποιμενάρχη, Μητροπολίτη κ. Ιερώνυμο, ως υπεύθυνος του Γενικού Φιλόπτωχου Ταμείου της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, αναλαμβάνοντας να συντονίσει το φιλανθρωπικό bazaar που πραγματοποιήθηκε επιτυχώς, προς ενίσχυση των εχόντων ανάγκη.
Ο πατήρ Αλέξανδρος Λουκάτος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Συνοικισμό, στο Αίγιο. Αφού έβγαλε το σχολείο, το 1998 πήγε στην Αθήνα για σπουδές στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία και χειροτονήθηκε στην Αθήνα το 2004. Υπηρέτησε στην πρωτεύουσα μέχρι το 2014 και αμέσως μετά, για μία δεκαετία, με απόσπαση από την οργανική του θέση, βρέθηκε στη Σκανδιναβία.
Το κήρυγμά του στους Ιερούς Ναούς, καθηλώνει, μεταδίδοντας την πραότητα, τη γαλήνη και το «φως» της Ορθόδοξης Πίστης. Είναι από τους κληρικούς που ο πνευματικός του λόγος φτάνει κατευθείαν στην ψυχή και καταφέρνει να εμφυσήσει τον λόγο του Θεού στους πιστούς.
Σήμερα, ο π. Αλέξανδρος μιλά στo Protionline.gr για την επιστροφή του στην Αιγιάλεια, τις αρμοδιότητες που έχει αναλάβει, αλλά και τη δυναμική της κοινωνίας, τη συνοχή, την αλληλεγγύη, την πνευματική ανασυγκρότηση, την αγάπη… Όλα όσα δηλαδή δίδαξε ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός που σε λίγες ημέρες εορτάζουμε την Ανάστασή Του.
Πόσο μεγάλη επιθυμία είχατε να ενταχθείτε στους κύκλους της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας; Ποιες οι διαφορές;
Πριν από ένα χρόνο περίπου επέστρεψα στην αρχική μου θέση και τώρα αποφάσισα να γυρίσω στον τόπο μου, στο Αίγιο που τόσο αγαπώ και πάντα νοσταλγούσα. Νομίζω ότι έκανα ένα μεγάλο κύκλο και έτσι κλείνει αυτό το ταξίδι, η “αναζήτηση” αυτή. Μου έλειψε πολύ ο τόπος μου και για αυτό επέστρεψα στο Αίγιο.
Οι Έλληνες έχουν μία συμπεριφορά κοινή, όπου και αν βρίσκονται, είναι παντού οι ίδιοι. Ίσως τα έθιμα στη Σκανδιναβία να είναι πιο έντονα, και οι άνθρωποι εκεί προσπαθούν να κρατήσουν σε πολύ υψηλό βαθμό τις παραδόσεις. Υπάρχει μία σύμπραξη μεταξύ κοινότητας, εκκλησίας, γλώσσας και σχολείου, μία κοινή συνισταμένη μεταξύ κουλτούρας και παράδοσης, η οποία δεν απευθύνεται μόνο σε εμάς, αλλά και σε όλους, γι’ αυτό και δρούμε ιεραποστολικά, με αυτή την έννοια. Το πιο “δυνατό” συναίσθημα όμως είναι αυτή η νοσταλγία που υπάρχει, στους ανθρώπους του εξωτερικού.
Το πιο δυσάρεστο για την ελληνική πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει μεγάλη μετανάστευση προς το εξωτερικό. Το 2014 όταν βρέθηκα στο Όσλο υπήρχαν στη χώρα περίπου 2.000 Έλληνες, μέσα σε μία δεκαετία περίπου τριπλασιάστηκαν και σήμερα είναι περίπου 6.000 άτομα και πολλοί από αυτούς είναι νέα παιδιά, που ξεκινούν τώρα την επαγγελματική τους πορεία. Υπάρχουν πολλοί Αιγιώτες που ζουν και εργάζονται στην Σκανδιναβία.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ιερώνυμος έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στη στήριξη των αδύναμων οικονομικά ανθρώπων και πάνω σε αυτό δραστηριοποιείται το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο της Ιεράς Μητροπόλεως, του οποίου είσαστε υπεύθυνος. Μιλήστε μας για τη λειτουργία του… Πού στοχεύει;
Ευχαριστούμε από καρδιάς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Ιερώνυμο που μας έδωσε την ευλογία του να βρίσκομαι κοντά σας. Το Φιλόπτωχο υπήρχε από τα παλαιά χρόνια, από την εποχή που Μητροπολίτη πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβροσίου, όμως για τους λόγους της πανδημίας αλλά και της αλλαγής του Σεπτού Ποιμενάρχη δεν είχε πετύχει την εξωστρέφεια που θα έπρεπε. Σήμερα, η εποχή το καλεί να υπάρξει έντονη δραστηριότητα και εξωστρέφεια από το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο, γιατί υπάρχουν ανάγκες, οι οποίες δεν είναι εφικτό να καλυφθούν μόνο από τα ενοριακά φιλόπτωχα ταμεία.
Οι ανάγκες υφίστανται σε όλη την μητροπολιτική περιφέρεια, η οποία καλύπτει δύο μεγάλες επαρχίες, της Αιγιάλειας και των Καλαβρύτων. Η εμβέλεια των δύο περιφερειών είναι τεράστια, και πιστέψτε με, υπάρχει μεγάλη φτώχεια. Η Μητρόπολη γίνεται αρωγός για να καλύψει πολλές περιπτώσεις, όχι τα πάντα, αλλά πολλές ανάγκες μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων της Εκκλησίας και του ποιμνίου της. Κάποιοι λένε ότι η Εκκλησία έχει μεγάλη περιουσία και πως δεν έχει ανάγκη χρημάτων. Αυτό ίσως να γινόταν σε άλλες εποχές, στις οποίες δεν έχω ζήσει. Πρόκειται για έναν αστικό μύθο που δεν ισχύει.
Οι ανάγκες της εκκλησίας είναι πολλές, τα ενοίκια, το ρεύμα, τα καθημερινά αγαθά και οι έκτακτες ανάγκες, οι λογαριασμοί… Όμως παρ’ όλα αυτά λειτουργεί ένα πολύ καλό κοινωνικό δίκτυο με ιδρύματα και δομές. Σε όλα αυτά, πρέπει να προσθέσουμε και τις υποτροφίες που έχει θεσπίσει ο Μητροπολίτης κ. Ιερώνυμος, μέσω των οποίων βοηθούνται πολλά παιδιά από το Αίγιο και τα Καλάβρυτα που σπουδάζουν, σε διάφορες πόλεις.
Αιγιαλείς και επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να προσφέρουν μέσω του Φιλανθρωπικού Bazaar, το οποίο φιλοξενήθηκε στο Αρχοντικό Παναγιωτόπουλου, στο Αίγιο. Ποιοι βοήθησαν για να «στηθεί», πώς κύλησε; Θα είναι εύκολο το έργο του Γ.Φ.Τ., δεδομένης της οικονομικής στενότητας που υπάρχει;
Το bazaar ήταν μία ιδέα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας, ενεργοποιήθηκε πάρα πολύ γρήγορα και προσωπικά ευχαριστώ τους εμπόρους και τους επιχειρηματίες που ανταποκρίθηκαν άμεσα σε αυτή την προσπάθεια. Ειλικρινά δεν περίμενα τόση αμεσότητα και ενδιαφέρον, δεδομένων των δύσκολων συνθηκών. Ήταν συγκινητικό και ενθαρρυντικό που πολλοί άνθρωποι, μας είπαν “ό,τι και αν κάνετε είμαστε κοντά σας “. Χαίρομαι που εμπιστεύονται το έργο της Μητροπόλεως και ικανοποιούμαι που ο κόσμος προσφέρει ό,τι και όσα μπορεί. Ο δήμος Αιγιάλειας μας υποστήριξε πολύ σε αυτή την προσπάθεια, παραχωρώντας μας το αρχοντικό Παναγιωτόπουλου. Μεγάλη βοήθεια προσέφεραν και οι κυρίες του Φιλοπτώχου Ταμείου, από Αίγιο και Κράθιο.
Όποιος πραγματικά θέλει να βοηθήσει και έχει κέφι, μπορεί να κάνει τα πάντα. Η αλληλεγγύη έχει μεγάλη δύναμη. Νομίζω ότι όλοι λίγο ως πολύ, έναν καφέ τον πίνουμε έξω, στηρίζοντας τις τοπικές επιχειρήσεις. Το bazaar που διοργανώθηκε από τα σχολεία, είχε μεγάλη επιτυχία και αρκετή αποτελεσματικότητα, ήταν μία πολύ ωραία όμορφη κίνηση. Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται δράσεις, δεν έχει σημασία ποιος τις διοργανώνει. Η κοινωνία χρειάζεται τα πάντα και με διακριτούς ρόλους ο καθένας πρέπει να βοηθάμε. Δεν έχει σημασία κάποιος αν είναι πιστός ή άθεος, η ανάγκη είναι παντού η ίδια και δεν γνωρίζει θρησκείες.
Πόση ευλογία, στ’ αλήθεια, νιώθετε που υπηρετείτε στο Ιερό Προσκύνημα της προστάτιδας του Αιγίου, Παναγίας Τρυπητής; Σε λίγες ημέρες το Ιερό Προσκύνημα πανηγυρίζει και μαζί του όλοι οι Αιγιώτες. Πού βρίσκονται οι προετοιμασίες για την εορτή;
Στο Ιερό Προσκύνημα έχω αναλάβει τις Ιερές Ακολουθίες και φυσικά την “έγνοια” για όλους τους χώρους, με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας, πάντα μπροστά από μένα και επικεφαλής για καθετί που χρειάζεται ή προκύπτει. Υπάρχει η Διαχειριστική Επιτροπή που είναι η υπεύθυνη για το προσκύνημα, και όλοι μαζί αγωνιζόμεθα για την καλή κατάστασή του. Αισθάνομαι μεγάλη χαρά και τιμή που υπηρετώ σε αυτή τη θέση, είναι δέος να μπορώ να βρίσκομαι στο Σπίτι της Παναγίας μας της Τρυπητής. Η αγκαλιά του Ιερού Προσκυνήματος είναι μεγάλη και περιμένει κάθε πιστό. Υπάρχουν και άλλες εργασίες που πρέπει να γίνουν ακόμη όπως οι κήποι, οι σκάλες από του Μοίραλη, το αναβατόριο… Υπάρχει προγραμματισμός και σιγά – σιγά θα γίνουν όλα. Είμαστε ευγνώμονες που η Εφορεία Αρχαιοτήτων εκτέλεσε το έργο της ανακαινίσεως και έχουμε αυτό το λαμπρό αποτέλεσμα.
Οι προετοιμασίες που γίνονται αυτή τη στιγμή στο Προσκύνημα αφορούν τη συντήρηση όλων των χώρων και την καθαριότητα. Η συνεργασία με τον δήμο είναι σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο, ενώ κατά την ημέρα της εορτής της Παναγίας μας, θα χοροστατήσουν επιπλέον πέντε Αρχιερείς, σύνολο δηλαδή επτά, θα παραβρίσκονται και οι τρεις φιλαρμονικές του δήμου, ενώ φέτος θα συμμετάσχει και η φιλαρμονική των Λεχαινών. Στη συντήρηση των κειμηλίων συμπεριλαμβάνονταν και τα λάβαρα της Παναγίας, τα οποία για πολλά χρόνια ήταν σε κλειστό χώρο και φέτος θα βγουν ξανά στη λιτανεία. Μεγάλη στιγμή της τοπικής μας εορτής θα είναι και φέτος η αγρυπνία στην οποία αναμένεται να συμμετάσχουν εκατοντάδες πιστών και μαθητές σχολείων. Η λιτανεία της εικόνας θα πραγματοποιηθεί με όλες τις τιμές και η πόλη θα λάβει την ευχή της Παναγίας, μία στιγμή που αναμένουν όλοι με πολύ μεγάλη αυταπάρνηση.
Κατά πόσο η ανακαίνιση του Ιερού Προσκυνήματος και η εντυπωσιακή αλλαγή της εικόνας του έχουν αυξήσει την επισκεψιμότητα; Πόσο συχνές είναι οι εκδρομές που πραγματοποιούνται με προορισμό το Αίγιο για την Παναγία Τρυπητή;
Οι αλλαγές που έγιναν έχουν συντελέσει στο να γίνει ξανά πόλος έλξης επισκεπτών. Ο θρησκευτικός τουρισμός έχει ανέβει κατακόρυφα και υπάρχουν Σαββατοκύριακα που στο Προσκύνημα μπορεί να βρεθούν και δέκα πούλμαν, από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Η επισκεψιμότητα όχι μόνο έχει επανέλθει στα επίπεδα του 2019, αλλά έχει αυξηθεί. Οι επισκέπτες καταφθάνουν στο Προσκύνημα γεμάτοι συναισθήματα, νιώθουν ευτυχισμένοι. Δεν νομίζω ότι οι χριστιανοί στέκονται στα μικρά προβλήματα που πιθανόν να έχει η καθημερινότητα που τους περιβάλλει, αλλά βλέπουν τη μεγάλη και ξεκάθαρη “εικόνα” της ζωής με αγάπη. Για παράδειγμα, μπορεί το κέντρο της πόλης αυτή τη στιγμή να μην έχει πεζοδρόμιο… αλλά θα γίνει. Πάντα υπάρχει μία πρόοδος και όποιοι θέλουν να επισκεφθούν την πόλη, θα έρθουν και θα την δουν, δεν θα δώσουν βάση στα πρόσκαιρα προβλήματα και τις εργασίες. Νομίζω ότι αν υπάρχει καλή πρόθεση και θέληση όλα μπορούν να γίνουν. Όταν έχουμε σύμπνοια, δεν υπάρχει το Εγώ και το Εσύ, όλα είναι εφικτά. Ό,τι μας κρατάει πίσω πρέπει να το αφήνουμε στην άκρη, να αλαφραίνουμε. Ο στόχος μας θα πρέπει να είναι να ανεβαίνουμε πιο ψηλά κάθε μέρα, προς τον Θεό.
Πολύ συχνά η Ορθοδοξία βρίσκεται στο στόχαστρο. Πιστεύετε ότι έχει κλονιστεί η πίστη του κόσμου ή αντιθέτως ενισχύεται ακόμη περισσότερο;
Αυτοί που θέλουν να πάνε στην εκκλησία θα το πράξουν, όσοι δεν θέλουν μπορούν να βρουν χιλιάδες δικαιολογίες και να γκρινιάξουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού, ήταν η εποχή της πανδημίας, όταν οι εκκλησίες είχαν κλείσει, ειδικά εκεί στο εξωτερικό που ήμουν. Υπήρξαν κάποιοι που σταμάτησαν να έρχονται πλέον στις λειτουργίες και δεν τους είδαμε ξανά. Είναι παρήγορο που βλέπουμε νέους ανθρώπους νέα παιδιά να εκκλησιάζονται, να εξομολογούνται και να κοινωνούν. Δεν πιστεύω ότι ο κόσμος έχει απομακρυνθεί από την Εκκλησία, ίσως να έχει μειωθεί λίγο, αναλογικά με τους ανθρώπους που έχει φύγει από τη ζωή αλλά και όσους ζουν στο εξωτερικό. Κάποιοι λένε ότι ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για την εκκλησία και δεν νοιάζεται για την πίστη μας. Δεν πιστεύω ότι συμβαίνει αυτό. Όσοι πραγματικά πιστεύουν και είναι πολλοί. Κακά τα ψέματα, χωρίς την εκκλησία, τα ήθη, τις παραδόσεις και την αλληλεγγύη, νομίζω ότι θα είχαμε πάψει να υπάρχουμε ως Έθνος. Ελλάδα και θρησκεία, είναι μία ταυτόσημη έννοια. Κάθε άνθρωπος όταν προσπαθήσει να βαδίσει στη ζωή του μακριά από τον Θεό, θα αποτύχει.
