Της Emanuela Panke, Προέδρου της IterVitis – Πολιτιστικής Διαδρομής του Συμβουλίου της Ευρώπης
Ως Πρόεδρος της IterVitis, υποστηρίζω εδώ και καιρό την αναγνώριση του κρασιού όχι απλώς ως αγροτικού προϊόντος ή αλκοολούχου ποτού, αλλά ως οχήματος ταυτότητας, πολιτισμού, μνήμης και διαλόγου. Ανάμεσα στις πολλές εκδηλώσεις και φεστιβάλ της Ευρώπης που επιχειρούν να ερμηνεύσουν το κρασί μέσα από έναν πολιτιστικό φακό, ένα ξεχωρίζει με αδιαμφισβήτητη καθαρότητα και συνοχή: τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ, που διοργανώνονται κάθε χρόνο στην Αιγιάλεια, Ελλάδα.
Εδραιωμένα πλέον στον ευρωπαϊκό πολιτιστικό χάρτη, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ αποτελούν ένα πραγματικά μοναδικό φαινόμενο: δεν είναι απλώς μια γιορτή κρασιού ή γαστρονομίας, ούτε ένα τοπικό πανηγύρι. Είναι ένα φεστιβάλ που τοποθετεί το κρασί σε διάλογο με την τέχνη, την αρχαιολογία, τη μουσική, το θέατρο και την ιστορία, ενσωματώνοντάς το στη γενικότερη αφήγηση της πολιτιστικής έκφρασης.
Αυτό που διαφοροποιεί τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ είναι το βάθος και η κομψότητα του προγράμματός τους. Αντί για εντυπωσιακά θεάματα, υφαίνουν έναν πλούσιο πολιτιστικό ιστό που αναδεικνύει το κρασί ως στοιχείο αφηγηματικότητας του τόπου και πολιτισμικής συνέχειας. Χρόνο με τον χρόνο, το πρόγραμμα γίνεται όλο και πιο εκλεπτυσμένο – και το 2025 δεν αποτελεί εξαίρεση.
Φέτος, η συμβολική προ-έναρξη στις 23 Ιουνίου θα ενώσει με κομψότητα τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ με το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους «Θόδωρος Αγγελόπουλος», εγκαινιάζοντας έναν διαφεστιβαλικό διάλογο βασισμένο στην οπτική αφήγηση, την αγροτική φαντασία και την αισθητική του τοπίου. Από εκεί και πέρα, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ ξεδιπλώνονται σε μια πολυαισθητηριακή εμπειρία: από συναυλίες σε αμπελώνες κάτω από τ’ άστρα και ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μέχρι εργαστήρια οινοποίησης, εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας (VR), δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά και φιλοσοφικά-ιστορικά πάνελ – κάθε στοιχείο ενισχύει τη βαθιά πεποίθηση ότι το κρασί είναι πολιτισμός σε υγρή μορφή.
Η Τελετή Έναρξης στους αμπελώνες της Αρραβωνίτσας προσφέρει όχι απλώς κρασί, αλλά συγκίνηση: μουσική από διαφορετικούς πολιτισμούς και εποχές, ερμηνευμένη από βιρτουόζους πιανίστες και μουσικούς κάτω από το φως του φεγγαριού του Κορινθιακού. Δεν είναι απλώς ψυχαγωγία – είναι ποίηση σε μορφή εμπειρίας.
Ανάμεσα στις πολλές εκδηλώσεις και φεστιβάλ της Ευρώπης που επιχειρούν να ερμηνεύσουν το κρασί μέσα από έναν πολιτιστικό φακό, ένα ξεχωρίζει με αδιαμφισβήτητη καθαρότητα και συνοχή: τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ, που διοργανώνονται κάθε χρόνο στην Αιγιάλεια, Ελλάδα.
Η «ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ένα πολιτιστικό οινικό χωριό που ζωντανεύει για δύο βραδιές (26–27 Ιουνίου), αποτελεί ένα ακόμη αποκορύφωμα του φεστιβάλ. Εκεί, ο διαδραστικός τεχνητής-νοημοσύνης σομελιέ «Οδυσσέας», τα μονοπάτια VR στους αμπελώνες, οι επιμελημένες γευσιγνωσίες και οι καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις συνυπάρχουν σε έναν χώρο όπου η παράδοση συναντά την καινοτομία.
Η βραδιά «Έργα Ανθρώπων» στο Κτήμα Λιόπετρο, αφιερωμένη στην ιστορική σημασία της Αιγιάλειας, μας υπενθυμίζει ότι το κρασί και η ιστορία είναι βαθιά αλληλένδετα. Μέσα από αρχαιολογικούς διαλόγους και αρχαία ελληνική μουσική, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ ανασύρουν τη μνήμη της γης και επαναδιεκδικούν τη φωνή της.
Τέλος, η Τελετή Λήξης στο Αρχαίο Θέατρο Αιγείρας στις 2 Ιουλίου αποπνέει τη ιερότητα της θέσης του κρασιού στην πολιτιστική κληρονομιά. Η λαμπαδηδρομία, εμπνευσμένη από τα αρχαία Λαμπτήρια, τιμά τον Διόνυσο, τον θεό του κρασιού και της φώτισης – μεταφέροντας συμβολικά τη φλόγα του στις επόμενες γενιές οινόφιλων και θεματοφυλάκων του πολιτισμού.
IterVitis και ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ: Κοινή Αποστολή
Για εμάς στην IterVitis, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ δεν είναι απλώς ένα συνεργαζόμενο φεστιβάλ: είναι πρότυπο αριστείας. Ενσαρκώνει την αποστολή των Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης – συνδέοντας τους ανθρώπους μέσω της κοινής κληρονομιάς, προάγοντας τη βιωσιμότητα και χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα σε επιστήμες, κοινότητες και γενιές. Μάλιστα, η ετήσια συνάντηση των Ελλήνων μελών μας θα πραγματοποιηθεί φέτος μέσα στο φεστιβάλ (27 Ιουνίου), σε αναγνώριση της πολιτιστικής του αξίας και της σύμπνοιας με τους στόχους μας.
Εδραιωμένα πλέον στον ευρωπαϊκό πολιτιστικό χάρτη, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ αποτελούν ένα πραγματικά μοναδικό φαινόμενο: δεν είναι απλώς μια γιορτή κρασιού ή γαστρονομίας, ούτε ένα τοπικό πανηγύρι. Είναι ένα φεστιβάλ που τοποθετεί το κρασί σε διάλογο με την τέχνη, την αρχαιολογία, τη μουσική, το θέατρο και την ιστορία, ενσωματώνοντάς το στη γενικότερη αφήγηση της πολιτιστικής έκφρασης.
Από πολιτικούς μέχρι οινοποιούς, από ακαδημαϊκούς μέχρι παιδιά, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ μιλούν μια γλώσσα που όλοι καταλαβαίνουν: τη γλώσσα του κρασιού ως σύμβολο τόπου, μνήμης και ειρήνης.
Καθώς αναλογίζομαι τη διοργάνωση του 2025, νιώθω θαυμασμό και ευγνωμοσύνη. Τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ δεν είναι απλώς μια εκδήλωση – είναι μια πολιτιστική δήλωση, ένας εορτασμός της άυλης ευρωπαϊκής κληρονομιάς και μια πρόσκληση να επαναπροσδιορίσουμε το κρασί ως φορέα νοήματος. Σε μια εποχή που πολλά φεστιβάλ κρασιού οδηγούνται προς την εμπορευματοποίηση, τα ΟΙΝΟΞΕΝΕΙΑ παραμένουν πιστά στην ακεραιότητα, την εκπαίδευση και τη συναισθηματική απήχηση.
Ενθαρρύνω όλους τους πολιτιστικούς επαγγελματίες, οινόφιλους και υπερασπιστές της κληρονομιάς να ζήσουν αυτήν την εξαιρετική γιορτή από κοντά.
Γιατί εδώ, στην Αιγιάλεια, το κρασί δεν κυλά απλώς — τραγουδά.
