Σεπτέμβριος 2025
Το λιμανάκι του Κρυονερίου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα συστηματικής αυθαιρεσίας αλλά και αδυναμίας της Πολιτείας να επιβάλει τη νομιμότητα σε χώρο της ευθύνης της. Δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1980 με ιδιωτική χρηματοδότηση, χωρίς θεσμική έγκριση ή δημόσιο έλεγχο, και έκτοτε η πορεία του συνοδεύεται από αυθαίρετες επεκτάσεις, πολυετείς δικαστικές διαμάχες και επαναλαμβανόμενες, προς ώρας άκαρπες προσπάθειες νομιμοποίησης. Παρά τις διαδοχικές απορριπτικές αποφάσεις των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών, εξακολουθεί να υφίσταται, υπονομεύοντας την έννοια του κράτους δικαίου. Ακολουθεί σύντομο ιστορικό, τα πλήρη στοιχεία (αποφάσεις, ημερομηνίες κ.λπ.) παρατίθενται στο Παράρτημα 1.
1979: Καθορισμός ζώνης Αιγιαλού και Παραλίας στο Κρυονέρι (ΦΕΚ 468/7-9-1979). (βλ. Photo 1, Παράρτημα 2).
1980: Ο Ν.Α.Ο. Κραθίου «Άγιος Νικόλαος» ξεκίνησε αυθαίρετες κατασκευές στο λιμανάκι με αποκλειστικά δική του χρηματοδότηση, χωρίς καμία εμπλοκή του Δημοσίου. Οι πρώτες επεμβάσεις έγιναν από ιδιώτες της Κοινότητας Κραθίου σε χωρικά ύδατα που ανήκαν νομικά στην Κοινότητα Καλαμιά, εν αγνοία των κατοίκων της. Οι κάτοικοι του Κρυονερίου, όλοι προερχόμενοι από την Κοινότητα Καλαμιά, βρέθηκαν σε πλήρη άγνοια και χωρίς καμία δυνατότητα να προβλέψουν τις μελλοντικές συνέπειες. Το έργο έγινε ανεκτό εν αρχή, καθώς οι ίδιοι είχαν τότε ως κύριες προτεραιότητες την επιβίωση και την εγκατάσταση των οικογενειών τους. Οι αυθαίρετες κατασκευές στο λιμανάκι έγιναν σταδιακά, χωρίς άδειες και χωρίς ανάδοχο, με αποτέλεσμα να ολοκληρωθούν στο μεγαλύτερο μέρος τους μετά από δεκατρία χρόνια, το 1993
1997: Η Κτηματική Υπηρεσία εξέδωσε το υπ’ αρ. 14/1997 πρωτόκολλο κατεδάφισης κατά του Ν.Α.Ο. «Άγιος Νικόλαος» για τις αυθαίρετες κατασκευές το οποίο κατέστη αμετάκλητο.
2009: Πραγματοποιούνται αυθαίρετες επεκτάσεις στο λιμανάκι, επέκταση προβλητών με χρήση σκυροδέματος νέα επιχωμάτωση με πέτρες και βράχους, τοιχία από σκυρόδεμα, φωτιστικοί στύλοι και κάμερες ασφαλείας με απώτερο στόχο τη μετατροπή του σε οργανωμένη μαρίνα, ώστε να εξυπηρετηθούν ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα. Οι επεκτάσεις αυτές αύξησαν μεν τη χωρητικότητα, αλλά ταυτόχρονα επέτειναν σημαντικά την περιβαλλοντική υποβάθμιση και τις αρνητικές συνέπειες για την τοπική κοινωνία ως εξής (βλ. Photo 2-9, Παράρτημα 2): o περιορίστηκε η πρόσβαση των μόνιμων κατοίκων του οικισμού και των τουριστών στη θάλασσα o χάθηκαν κοινόχρηστοι χώροι (π.χ. ο καρόδρομος που υπήρχε πριν κατά μήκος της ακτογραμμής και εξυπηρετούσε τη μεταφορά προϊόντων των ντόπιων) o υποβαθμίστηκαν περιουσίες και καλλιέργειες λόγω διάβρωσης. o δημιουργήθηκε ένταση και σύγκρουση ανάμεσα σε «ξένους» με σκάφη και στους ντόπιους κατοίκους.
2011: Το 2011 ο Ν.Α.Ο. «Άγιος Νικόλαος» προσέφυγε στο Διοικητικό Εφετείο Πατρών κατά του πρωτοκόλλου κατεδάφισης (Ιούνιος). Το Εφετείο απέρριψε την προσφυγή. Τον Αύγουστο το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο ζήτησε νομιμοποίηση από τον Δήμο με απόφαση «εξομοίωσης με ζώνη λιμένα». Ο Δήμος Αιγιαλείας απέρριψε το αίτημα νομιμοποίησης τον Νοέμβριο. Μέχρι τον Ιούνιο του 2012 είχαν επιβληθεί στον ΝΑΟ πρόστιμα συνολικού ύψους 119.035,19 ευρώ από Υπουργείο Ναυτιλίας, Κτηματική Υπηρεσία και Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος
2014: Ο πρώην Δήμαρχος Αιγιαλείας κ. Παναγόπουλος Αθανάσιος προβαίνει σε τακτοποίηση των αυθαιρέτων λιμενικών εγκαταστάσεων στο λιμανάκι Κρυονερίου.
2015: Τον Απρίλιο του 2015 το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Καλαβρύτων εξέδωσε καταδικαστική απόφαση σε βάρος πέντε μελών της διοίκησης του Ν.Α.Ο. «Άγιος Νικόλαος» για τις αυθαίρετες λιμενικές εγκαταστάσεις στο Κρυονέρι. Τον Ιούνιο, η Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Αιγιαλείας ανακάλεσε και ακύρωσε την τακτοποίηση αυθαιρέτων που είχε εγκρίνει ο πρώην Δήμαρχος Αιγιαλείας, Παναγόπουλος Αθανάσιος.
2019: Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση υπέγραψε σύμβαση κατεδάφισης αυθαιρέτων στο λιμανάκι Κρυονερίου (142.500 €), χωρίς όμως να εκτελεστεί. Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Αιγιαλείας (Δ.Λ.Τ.Α.) υπέβαλε αιτήσεις αναστολής στο Διοικητικό Εφετείο Πατρών (Ιούνιος, Σεπτέμβριος), οι οποίες απορρίφθηκαν. Το Δ.Λ.Τ.Α υπέβαλλε στην Κτηματική Υπηρεσία αίτηση παραχώρησης χρήσης των λιμενικών εγκαταστάσεων. Τον Νοέμβριο το Υπουργείο Οικονομικών διευκρίνισε ότι το Δ.Λ.Τ.Α δεν νομιμοποιείται να ενεργεί ως φορέας διοίκησης για το λιμανάκι.
2020: Τον Ιούνιο το Δ.Λ.Τ.Α. υπέβαλε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Δυτικής Ελλάδας Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις αυθαίρετες λιμενικές εγκαταστάσεις Κρυονερίου. Τον Ιούλιο η Κτηματική Υπηρεσία απέρριψε την αίτηση του Δ.Λ.Τ.Α για παραχώρηση χρήσης.
2021: Τον Φεβρουάριο η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Δυτικής Ελλάδας απέρριψε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Τον Ιούνιο το Διοικητικό Εφετείο Πατρών, με την απόφαση Α45, απέρριψε την αίτηση ακύρωσης του πρωτοκόλλου κατεδάφισης 06/11 που είχε υποβάλει ο Ν.Α.Ο. «Άγιος Νικόλαος».
2022: Τον Φεβρουάριο ο Ν.Α.Ο. «Άγιος Νικόλαος» υπέβαλε έφεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την εξαφάνιση της Α45/2021 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πατρών. Τον Δεκέμβριο το ΣτΕ, με την υπ’ αρ. 2508/2022 απόφασή του, απέρριψε την έφεση και κατέστησε τελεσίδικο το πρωτόκολλο κατεδάφισης 06/2011, κρίνοντας ότι τα έγγραφα του 1979, 1992 και 1998 δεν επέχουν θέση άδειας κατασκευής έργων (λεπτομέρειες της απόφασης βλ. 2022 – Δεκέμβριος στο Παράρτημα 1)
2025: Τον Μάιο η Κτηματική Υπηρεσία Ν. Αχαΐας απέρριψε αίτημα του Δ.Λ.Τ.Α. για νομιμοποίηση υφιστάμενων κατασκευών στο λιμανάκι Κρυονερίου. Την ίδια περίοδο η Αποκεντρωμένη Διοίκηση υπέγραψε νέα σύμβαση έργου «Κατεδάφιση Αυθαιρέτων Κατασκευών» σε Ακράτα, Διακοπτό και Σελιανίτικα, συνολικού ποσού 600.000€, το οποίο καταλογίζεται στους υπαίτιους κατασκευαστές. Στις 18 Ιουνίου η Αποκεντρωμένη Διοίκηση μετέβη στο Κρυονέρι για έναρξη κατεδαφίσεων, όμως η μη αποσύνδεση ηλεκτροδότησης από τον ΔΕΔΔΗΕ και η παρουσία σκαφών οδήγησαν σε νέα αναβολή. Την 1η Ιουλίου ο Δήμος Αιγιαλείας κάλεσε με έγγραφό του τους αρμόδιους φορείς να μεριμνήσουν για την απομάκρυνση των ελλιμενιζόμενων σκαφών, ώστε να καταστεί δυνατή η εκτέλεση της κατεδάφισης. Συμπερασματικά, από το 1997 έως σήμερα συντελείται ένα άνευ προηγουμένου σκάνδαλο αυθαιρεσίας: επί τρεις δεκαετίες παραμένουν ανεκτέλεστα δύο τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης και η υπ’ αρ. 2508/2022 απόφασή του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της χώρας.
Το λιμανάκι Κρυονερίου δεν είναι ένα «αναπτυξιακό έργο», αλλά ένα αυθαίρετο κατασκεύασμα που καταστρέφει τον αιγιαλό, ζημιώνει το Δημόσιο και καταπατά δικαιώματα και περιουσίες των κατοίκων.
Εκ της γεωγραφικής θέσεως των λιμενικών εγκαταστάσεων στο Κρυονέρι Ακράτας αποδεικνύεται ότι το λιμανάκι δεν είναι βιώσιμο αφού κάθε τρία χρόνια γίνεται γιγάντια παγίδα ιζημάτων, «στομώνει» συνεχώς με άμμο και φύλλα ποσειδωνίας σε βαθμό που κάνει απαγορευτική τη «σκοπούμενη» χρήση του ως λιμανάκι, και απαιτεί τακτικό και πολυδάπανο καθαρισμό (βλ. Photo 10 – 13, Παράρτημα 2). Οι κάτοικοι, βλέποντας τις καταστροφικές συνέπειες στην ακτογραμμή και στις περιουσίες τους, οργανώθηκαν και δικαιώθηκαν δικαστικά. Δημιουργήθηκε όμως ένας διχασμός: αφενός όλοι οι κάτοικοι Κρυονερίου ζητούν την κατεδάφιση αφετέρου εκτός της Κοινότητας πρόσωπα αντιτίθενται, προβάλλοντας ιδιοτελή συμφέροντα και όχι ανάγκες της τοπικής κοινότητας.
Σύμφωνα με δηλώσεις των μελών του ΝΑΟ κατά την ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Καλαβρύτων τον Απρίλιο του 2015 τα έσοδα του ομίλου ετησίως ήταν 27.000 με 30.000 χιλιάδες ευρώ. Η περιβαλλοντική ζημία είναι πλέον μη αναστρέψιμη, καθώς η θάλασσα διαβρώνει σταθερά την ακτογραμμή και καταστρέφει καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Γνωρίζοντας τη βούληση της Πολιτείας, όπως εκφράζεται από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, ότι οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων στον αιγιαλό, την παραλία και τη θάλασσα πρέπει να γίνονται συντεταγμένα και προγραμματισμένα και να έχουν ολοκληρωθεί έως την 30ή Ιουνίου 2027, ζητούμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουν άμεσα στην εκτέλεση των νόμιμων αποφάσεων με κατεδάφιση των εγκαταστάσεων, απομάκρυνση όλων των ογκόλιθων και των τσιμεντένιων κατασκευών που εμποδίζουν τη φυσική μεταφορά των ιζημάτων κατά μήκος της ακτής, έτσι ώστε εν τέλει να καταστεί δυνατή η πραγματική αποκατάσταση και η επαναφορά της ακτογραμμής στην πρότερη φυσική της κατάσταση.
Οι κάτοικοι Κρυονερίου Τ. Κ Καλαμιά Δήμου Αιγιαλείας
Ανδρέας Κακούρης
Γεώργιος Αθανασόπουλος
Αναστασία Βασιλοπούλου
Νικόλαος Διαμαντής
Ανδρέας Μπάρλος
Παναγιώτης Κακούρης
Δημήτριος Τζελέπης
