ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Την ολοκληρωμένη εισήγηση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της ΕΝΠΕ, που επί της ουσίας αποτελεί έναν οδικό χάρτη για τη μετάβαση στην περιφερειακή διακυβέρνηση, παρουσίασε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης και Πρόεδρος του Θεματικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα, κατά τη διάρκεια ειδικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 22 Μαΐου, παρουσία του αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών Θεόδωρου Λιβάνιου.
Στην εισηγητική του τοποθέτηση ο κ. Φαρμάκης επεσήμανε ότι οι Περιφέρειες μπορούν να γίνουν η ατμομηχανή ανάπτυξης του ελληνικού κράτους, καθώς παρατήρησε ότι έχουν ήδη αναλάβει πολύ σοβαρές ευθύνες και έχουν ανταποκριθεί. Το σχέδιο που παρουσίασε ο ίδιος και αποτελεί αποτέλεσμα της δουλειάς που έχει γίνει στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της ΕΝΠΕ (στην οποία προεδρεύει) είναι στοχευμένο στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των Περιφερειών, την κάλυψη των πραγματικών αναγκών των πολιτών, αλλά και την καλύτερη λειτουργία ενός ουσιαστικά αποκεντρωμένου κράτους.
Αυτό, περιλαμβάνει πέντε πυλώνες που αφορούν: Τις αρμοδιότητες των Περιφερειών – Την διαφάνεια και τον έλεγχο νομιμότητας – Την χρηματοδότηση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης – Τη σχέση των Περιφερειών με το Κεντρικό Κράτος και – Την καταστατική θέση των Περιφερειών.
Πρόταση για δημιουργία μηχανισμού για την επικαιροποίηση αρμοδιοτήτων
Αναφορικά με τις αρμοδιότητες, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας υπογράμμισε την ανάγκη πλήρους αποσαφήνισης μέσω της δημιουργίας ενός μηχανισμού, ο οποίος θα μπορούσε να υπαχθεί στο ΑΣΕΠ, και θα αναλάβει την καταγραφή, τον επανακαθορισμό, αλλά και τη διαρκή παρακολούθηση – αξιολόγηση – επικαιροποίηση των αρμοδιοτήτων στα διάφορα επίπεδα διοίκησης της χώρας.
Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο νομιμότητας, προτείνεται η δημιουργία ενός ενιαίου – και τοπικά αποκεντρωμένου – συστήματος ελέγχου για τις δημόσιες συμβάσεις των ΟΤΑ α’ και κυρίως β’ βαθμού που θα στηρίζεται στην λογική του Επόπτη ΟΤΑ (πρώην Ελεγκτή Νομιμότητας) και της Αυτοτελούς Υπηρεσίας ΟΤΑ του άρθρου 215 του Ν. 3852/2010 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 109 του Ν. 4555/2018. «Στην ουσία περιγράφουμε μία υπηρεσία «μιας στάσης» για τον έλεγχο των πράξεων των ΟΤΑ» ανέφερε ο κ. Φαρμάκης, τονίζοντας την ανάγκη για σαφή και αυστηρό έλεγχο των Περιφερειών, αλλά με απλό και αποτελεσματικό τρόπο.
Ως προς τους χρηματοδοτικούς πόρους, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της ΕΝΠΕ υποστηρίζει, είτε την μεταφορά πόρων από την Κεντρική Κυβέρνηση, είτε την ανάθεση της διαχείρισης ευρωπαϊκών πόρων και πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον στοιχεία που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση των Περιφερειών είναι η πλήρης απόδοση των ΚΑΠ στις Περιφέρειες και η εξομάλυνση του ρυθμού καταβολής, η ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και η θέσπιση απόδοσης πόρων στις Περιφέρειες από μισθώματα ή τέλη. Ακόμα σε σχέση με το ΕΠΑ, ζητείται η θέσπιση ετήσιου ορίου πληρωμών τουλάχιστον στο 20% του συνολικού προγράμματος κάθε Περιφέρειας.
Επίσης, η ΕΝΠΕ προτείνει τη θεσμοθέτηση ενός συντονιστικού οργάνου, εντός της Προεδρίας της Κυβέρνησης, με οριζόντια αρμοδιότητα σε θέματα Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και τη διασύνδεση αυτής με τα κατά περίπτωση αρμόδια Υπουργεία, ενώ επίσης τίθεται και το ζήτημα ανεμπόδιστης άσκησης των καθηκόντων, Περιφερειαρχών και Αντιπεριφερειαρχών, απέναντι σε προδήλως αβάσιμες καταγγελίες.
