ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΥ, ΑΜΕΣΑ ΕΡΓΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ 12,8 ΧΛΜ. ΣΕ ΠΟΛΥΣΥΧΝΑΣΤΕΣ ΠΑΡΑΛΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
Υποδομές -εθνικοί και παραλιακοί δρόμοι- εγκαταστάσεις επιχειρήσεων και αυλές σπιτιών σε κίνδυνο αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα! Το πρόβλημα εστιάζεται σε πολυσύχναστες παραλίες που καλύπτουν το 1/5 των ακτών του δήμου Αιγιαλείας. Συνολικά, υπό απειλή, θα είναι στο μέλλον και τα 55 χλμ. της ακτογραμμής καθώς η στάθμη της θάλασσας ανυψώνεται με ρυθμό που τις τελευταίες δεκαετίες είναι ήδη επιταχυνόμενος λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Τέλος υπάρχει και η απειλή του… ξαφνικού θανάτου ακτών λόγω έκτακτων γεγονότων, μια σφοδρή κακοκαιρία, κατακρήμνιση τμημάτων της ακτής και μεταφορά προς τον πυθμένα σε μεγάλο βάθος μετά από σεισμό ή τσουνάμι στον Κορινθιακό.
Τα σενάρια έχουν ήδη αξιολογηθεί καθώς η μελέτη αντιμετώπισης των φαινομένων διάβρωσης στην ακτογραμμή τού Κορινθιακού Κόλπου ολοκληρώνεται κατά τα 2/3 καταλήγοντας σε μια σειρά από εναλλακτικές προτάσεις παρεμβάσεων με στόχο την δημοπράτηση αντιδιαβρωτικών και άλλων έργων προστασίας τα οποία βέβαια θα έχουν κόστος αρκετά εκατομμύρια ευρώ.
Η πορεία του έργου κλείνει ήδη μια 8ετία, από τις πρώτες αυτοψίες εμπειρογνωμόνων έως και την απόφαση του ΥΠΟΜΕΔΙ (Υπουργείο Υποδομών) να προχωρήσει σε δημοπράτηση και ανάθεση της σύνταξης της σχετικής μελέτης σε κοινοπραξία μελετητικών εταιρειών με μεγάλη διεθνή εμπειρία σε έργα προστασίας ακτών.
Σημεία – ‘κλειδιά’ της μελέτης
Οι περιοχές στις οποίες εστιάζει η μελέτη του Υπουργείου είναι 12,8 χλμ. κατά μήκος της Αιγιαλείας και άλλα σημεία προς Κορινθία, έως και το Λέχαιο. Ειδικά για την Αιγιάλεια έχει ήδη υπολογισθεί ότι θα γίνουν παρεμβάσεις στην περιοχή Ακράτα – Αιγείρα (2,6 χλμ. στην παραλιακή της Αιγείρας, 2,1 χλμ. στην παραλία Ποροβίτσης και 2,2 χλμ. στην παραλία Πλατάνου), στο Διακοπτό κατά μήκος 2,6 χλμ. τη ακτής όπου έχει διαβρωθεί ο θαλάσσιος τοίχος αντιστήριξης της παραλιακής, σε Σελιανίτικα-Λόγγο κατά μήκος 2,1 χλμ. της ακτής η οποία έχει διαβρωθεί πλήρως και στο Λαμπίρι σε μήκος 1,2 χλμ. της ακτής.
«Αυτή την περίοδο η μελέτη βρίσκεται στην φάση ολοκλήρωσης της Περιβαλλοντικής αδειοδότησηςτων προτεινόμενων έργων προστασίας,αφού έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση καθώς και οι γνωμοδοτήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Στην επόμενη φάση,και μετά την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, θα ακολουθήσει ο κατασκευαστικόςσχεδιασμός και η σύνταξη των τευχών δημοπράτησης των έργων» αναφέρει ο δρ. Γεράσιμος Κολοκυθάς, μελετητής με ειδίκευση στην παράκτια μηχανική, μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας και εκπρόσωπος της εταιρείας «ΑΚΤΑΙΑ Σύμβουλοι Μηχανικοί», η οποία συμμετέχει στην ομάδα μελέτης των έργων προστασίας των ακτών του Κορινθιακού.
Έλεγχος σε λιμενικές εγκαταστάσεις
Η αξιολόγηση των έργων θα γίνει με βάση το επείγον του χαρακτήρα τους και θα ξεκινήσει αφού ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση της μελέτης. Πρώτα απ όλα θα πρέπει να αξιολογηθούν λιμενικά έργα τα οποία έχουν κατασκευαστεί κατά το παρελθόν χωρίς μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και μηχανικές μελέτες.
«Κατά μήκος του Κορινθιακού κόλπου, έχουν κατά καιρούς κατασκευαστεί διαφόρων τύπων λιμενικές κατασκευές και πρόχειρα έργα προστασίας ακτών, με πιο συνήθεις τους εγκάρσιους προβόλους – τα λεγόμενα ‘μπαστούνια’ – χωρίς να έχει προηγηθεί η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών. Αποτέλεσμα αυτής της ‘αυθαίρετης’ τοποθέτησης τέτοιων έργων είναι πολλές φορές η επιδείνωση του φαινομένου της διάβρωσης, αφού π.χ. στην περίπτωση των κάθετων στην ακτή κατασκευών παρατηρείται μεν συσσώρευση υλικού (άμμου-χαλίκων) στα ανάντη της κατασκευής, οπότε τοπικά λύνεται το πρόβλημα, αλλά αυτόσυνήθως μεταφέρεται στα κατάντη, όπου παρατηρείται υποχώρηση της ακτής. Στα πλαίσια της εν εξελίξει μελέτης, υφιστάμενες κατασκευές σε προβληματικές περιοχές αξιολογήθηκαν και σε αρκετές περιπτώσεις προτάθηκε η αφαίρεση ή η αναδιάταξή τους για την βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους».
Σεισμοί και τσουνάμι
Η μεγαλύτερη υποθαλάσσια κατολίσθηση στον Κορινθιακό Κόλπο ήταν αυτή που ακολούθησε τον σεισμό του 373 π.Χ. που κατέστρεψε την Αρχαία Ελίκη στην περιοχή μεταξύ Αιγίου και Διακοπτού. Υποθαλάσσιες κατολισθήσεις και παράκτιες έγιναν και με τον σεισμό του Αιγίου το 1995, στην περιοχή του Ελαιώνα και την Ερατεινή, απέναντι.
«Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος μιας απότομής κατακρήμνισης της ακτής μετά από κάποιο ακραίο φυσικό φαινόμενο ειδικότερα στην ιδιαιτέρως σεισμογενή περιοχή του Κορινθιακού κόλπου.
Επίσης, μια μεγάλη κατολίσθηση εντός του Κορινθιακού θα μπορούσε να προκαλέσει ένα πλημμυρικό κύμα (τσουνάμι) και μια καταστροφή στην Αιγιάλεια, όπως άλλωστε είχε γίνει και πριν 60 χρόνια στα Σελιανίτικα, το Λόγγο, το Λαμπίρι. Επιστημονικές έρευνες που δημοσιεύονται κατά καιρούς, αναφέρουν υποθαλάσσιες κατολισθήσεις που έχουν παρατηρηθεί και γενικώς έντονες παραμορφώσεις του πυθμένα. Λόγω λοιπόν αυτής της έντονης υποθαλάσσιας δραστηριότητας αλλά και των μεγάλων αλλαγών στις ακτές, επιβάλλεται ένα τακτικό ‘σκανάρισμα’ του θαλάσσιου πυθμένα και των ακτών, ώστε να παρακολουθείται η εξέλιξή τους και να εντοπίζονται γρηγορότερα τα πιθανά προβλήματα.
Τα μέσα υπάρχουν σήμερα για τους επιστήμονες, και η ίδρυση ενός ‘Παρατηρητηρίου’ διάβρωσης των ακτών θα έπρεπε να έχει ήδη προχωρήσει μέσα από συνεργασίες, π.χ. πανεπιστημιακών/ερευνητικών ιδρυμάτων, τοπικών φορέων και μελετητών, που υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα σχετικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα TRITONγια την ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης του Νότιου τμήματος του Πατραϊκού κόλπου,το οποίο έλαβε χρηματοδότηση από το πρόγραμμα InterregEurope.H παρακολούθηση (monitoring) πρέπει να είναι διαρκής» αναφέρει.
Κλιματική Αλλαγή
Σύμφωνα με τον κ. Κολοκυθά, έχει διαπιστωθεί ότι η ανύψωση της μέσης στάθμης της θάλασσας Παγκοσμίως αλλά και στη Μεσόγειο, λόγω της Κλιματικής Αλλαγής, έχει επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια. «Σύμφωνα με μετρήσεις παλιρροιογράφων αλλά και δορυφόρων, ο μέσος ρυθμός ανύψωσης της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο έχει διπλασιαστεί εδώ και μια 25ετία, σε σχέση με το παρελθόν, ακολουθώντας εν πολλοίς την παγκόσμια τάση. Είναι προφανές ότι η θάλασσα κερδίζει, στην κυριολεξία, συνεχώς έδαφος στις παράκτιες περιοχές, αυξάνοντας την τρωτότητα των τελευταίων, την επικινδυνότητα για φαινόμενα διάβρωσης και για ακραία πλημμυρικά γεγονότα στις παράκτιες περιοχές» επισημαίνει ο κ. Κολοκυθάς.
Προτεινόμενες παρεμβάσεις
Σε αυτή τη φάση της μελέτης λιμενικών έργων η οποία ξεκίνησε το 2019 και κόστισε 2,023 εκατ. ευρώ, Υπουργείο και Περιφέρειες μπορεί να έχουν άμεσα έναν οδικό χάρτη παρεμβάσεων. Τα έργα που σχεδιάζονται είναι για την προστασία, την αναβάθμιση και την ανάπλαση της αμμώδους παραλίας, των κατοικιών, και των υφιστάμενων και προβλεπόμενων δημόσιων κατασκευών (έργων υποδομής) που έχουν υποστεί ζημίες, όπως η Π.Ε.Ο. Κορίνθου-Πατρών. Θα αναβαθμιστούν τοπικές παραλιακές οδοί και βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, υφιστάμενες λιμενικές υποδομές που εξυπηρετούν το δήμο.
Θα γίνουν και προτάσεις για τη λειτουργική αναβάθμιση των παράκτιων μετώπων στον Κορινθιακό, έτσι ώστε τα υπάρχοντα αλλά και τα προγραμματιζόμενα έργα στο μέλλον να είναι εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον.
