ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΠΥΡΟΥ ΓΚΡΙΝΤΖΟΥ
Εικόνες της Θεσσαλονίκης μιας άλλης εποχής με συναισθήματα που χωρούν όμως και στη σύγχρονη κοινωνία, ζωντανεύουν στο νέο βιβλίο του βραβευμένου συγγραφέα Σπύρου Γκρίντζου ο οποίος, ως γνωστόν, μπορεί να κατάγεται από τα Καλάβρυτα, επιλέγει ωστόσο το Αίγιο για τη διαμονή του αρκετούς μήνες του χρόνου. Το βιβλίο φέρει τον τίτλο «Στου χρόνου τον καθρέφτη Θεσσαλονίκη» και συμπληρώνει τη «χρυσή ενδεκάδα» των αξιόλογων μυθιστορημάτων του συγγραφέα, η γραφή του οποίου ξεχωρίζει για την αυθεντικότητα της αφήγησης, στην ευφάνταστη πλοκή ιστοριών και στη σκιαγράφηση χαρακτήρων.
Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη και αποτυπώνει την πορεία της οικογένειας Πασμαντζόγλου, η οποία για δεκαετίες διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα υφασματάδικα στο κέντρο της πόλης. Οικογένεια επώνυμη και πλούσια που αποδεικνύεται ότι αντιστέκεται επίμονα στις μεγάλες αλλαγές που επιφέρει ο χρόνος στην αγορά.
Απέναντι από το κατάστημα βρίσκεται ένα περίπτερο με έναν ασήμαντο, αλλά όχι τυχαίο ιδιοκτήτη. Χρόνια ο ένας απέναντι από τον άλλον. Τους χωρίζει μόνο ένας δρόμος. Η σχέση τους είναι αυτή του σπουδαίου και του μικρού γείτονα.
Όμως, οι δύο αυτοί διαφορετικοί «πόλοι», οι δύο οικογένειες, θα έρθει η στιγμή που θα διαμορφώσουν η μία τη μοίρα της άλλης. Έχουν δεθεί στη διάρκεια των χρόνων. Το συμπέρασμα είναι ότι η ζωή των άλλων μερικές φορές, χωρίς να το ξέρουμε, γίνεται και δική μας ζωή.
Ο συγγραφέας
Ο Σπύρος Γκρίντζος γεννήθηκε στα Καλάβρυτα και μεγάλωσε στην Αμερική. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Έχει εκδώσει έξι μυθιστορήματα και τρεις συλλογές διηγημάτων. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Μενέλαου Λουντέμη για το μυθιστόρημά του «Γκόρκας», εκδόσεις Πατάκη. Επίσης το πιο γνωστό μυθιστόρημα του «Παραλάβατε διορισμόν» έχει μεταφερθεί στη μικρή οθόνη ως τηλεοπτική σειρά για την ΕΡΤ και αργότερα έγινε και ταινία μεγάλου μήκους με σημαντικές διακρίσεις.
Η πρώτη του συγγραφική απόπειρα, όπως ο ίδιος αναφέρει στo Protionline.gr , έγινε το 1980, μετρώντας πλέον αρκετά χρόνια στον χώρο, ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, ο αριθμός των βιβλίων που έχει εκδώσει, δεν είναι μεγάλος.΄΄ Μου παίρνει τέσσερα, πέντε και έξι χρόνια για να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη λογοτεχνία και ειδικά στο μυθιστόρημα είναι η ανεύρεση υλικού. Όταν βρούμε το υλικό η διαχείριση είναι πιο εύκολη΄΄, σημειώνει.
Οι εμπνεύσεις, η ιστορία και η αγάπη του συγγραφέα για τη Θεσσαλονίκη
Ως προς το τι τον εμπνέει, ο συγγραφέας απαντά: ΄΄Δεν υπάρχει σημείο άντλησης έμπνευσης. Μπορεί να βρω εντελώς τυχαία αυτό που θέλω να γράψω, είτε στις παρέες, είτε να το είδα ή να το διάβασα κάπου. Δεν είναι απόλυτο ότι το εμπνεύστηκα. Εμείς οι συγγραφές είμαστε «οι θερισταί τού πέριξ σίτου». Μπορεί να βρούμε το υλικό είτε από εμπειρίες δικές μας είτε και από εμπειρίες άλλων΄΄.
Γιατί όμως επελέγη ως… πεδίο δράσης η Θεσσαλονίκη για το νέου του δημιούργημα; Ο ίδιος αναφέρει: ΄΄Σπούδασα στη Θεσσαλονίκη, έμεινα πέντε χρόνια, έχω πολύ καλές αναμνήσεις και συνέχεια την επισκέπτομαι. Μου αρέσει σαν πόλη, έχει μία άλλη ατμόσφαιρα και έντονα σύμβολα. Τα κτίριά της, οι δρόμοι της, είναι γεμάτη εμβληματικά σημεία που την χαρακτηρίζουν. Ανήκω στην παλιά γενιά που ερωτεύτηκε με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και επαναστάτησε με τη μουσική του Μίκυ Θεοδωράκη και έχω τόσα να θυμάμαι από τη Θεσσαλονίκη εκείνων των χρόνων…΄΄.
Για το μυθιστόρημα, σημειώνει: ΄΄Η ιστορία διαδραματίζεται στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και αφορά μία οικογένεια, την οικογένεια Πασμαντζόγλου που διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα υφασματάδικα στο κέντρο της πόλης. Κάποτε υπήρχαν περισσότερα από σαράντα τέτοια καταστήματα στο κέντρο της πόλης. Σιγά – σιγά με το άλλαγμα της εποχής άρχισαν να μειώνονται για να μείνουν τελικά πέντε – έξι. Αρχίζει η παρακμή τους. το κατάστημα της ιστορίας μας είναι ένα από τα τελευταία υφασματάδικα που επιμένει στον χρόνο και στις μεγάλες αλλαγές που φέρνει εποχή. Απέναντι από το υφασφαματάδικο υπάρχει ένα ταπεινό περίπτερο.
Οι άνθρωποι αυτοί είναι γείτονες για τριάντα – σαράντα χρόνια. Είναι δύο διαφορετικοί πόλοι, η λάμψη και το χρήμα από τη μία, το περίπτερο από την άλλη. Ωστόσο, ενώ το υφασματάδικο αρχίζει και παρακμάζει και να χάνει πελατεία, το ταπεινό περίπτερο επεκτείνεται και γίνεται σαν ένα μικρό μίνι μάρκετ΄΄.
«Και οι άνθρωποι; Ποιες είναι οι σχέσεις τους;», ήταν το ερώτημα του Protionline.gr, με τον συγγραφέα να απαντά: ΄΄Αφού υπάρχει τέτοια γειτνίαση και οπτική επαφή κάθε μέρα επί τόσα χρόνια, είναι επόμενο να αναπτυχθούν διαπροσωπικές σχέσεις. Δεν μπορείς να αποφύγεις τον γείτονα άσχετα με το εάν υπάρχει κοινωνική διαφορά΄΄.
«Πού θα εστιάσει ο αναγνώστης τι θα τον κεντρίσει περισσότερο;», ήταν η επόμενη ερώτηση. ΄΄Αυτό είναι υποκειμενικό. Μπορεί το χιούμορ γιατί είναι ένα πνευματώδες βιβλίο. Η σχέση αυτών των δύο οικογενειών που αλληλοεπηρεάζονται και η ζωή των άλλων μερικές φορές είναι και δική μας ζωή. Μία απότομη αλλαγή ή κάτι βίαιο μας επηρεάζει κι εμάς΄΄.
Ακολουθώντας τη ροή της εποχής
«Έχει αλλάξει ο τρόπος γραφής σας στην πορεία σας;», ρωτήσαμε ακόμη τον κ. Γκρίντζο, για να δώσει την εξής απάντηση: ΄΄Ναι, δεν είναι το ίδιο όπως παλαιότερα, έχει αλλάξει το στυλ και το ύφος μου. Η εμπειρία των χρόνων, μου δίνει άλλη ματιά σε πολλά πράγματα πλέον. Η γλώσσα, η εποχή, τα συναισθήματα, οι συνθήκες… όλα αλλάζουν και όχι μόνο δείχνουν αλλά είναι και διαφορετικά.
Η ψηφιακή εποχή που ζούμε, η τεχνολογία της εξέλιξης, προστάζουν στον σύγχρονο άνθρωπο να προσαρμοστεί σε άλλους ρυθμούς. Η γενιά η δική μου ξεκίνησε αλλιώς. Στην αρχή ήταν το μολύβι, το μολύβι έγινε μελάνι, το μελάνι έγινε στυλό BIC και σιγά-σιγά… ήρθαμε στο σήμερα με το word και τις εφαρμογές ενός tablet. Η τεχνολογία τρέχει και μας ανάγκασε να τρέξουμε και εμείς μαζί της΄΄.
Τα μυθιστορήματα σε μικρή και μεγάλη οθόνη
Και το τελευταίο ερώτημα είχε ως εξής: «Εσείς που είχατε την τύχη να μεταφερθεί μυθιστόρημά σας στην τηλεόραση, πώς βλέπετε την τάση οπτικοποίησης μυθιστορημάτων; Θα μπορούσε κάποιο από τα πρόσφατα βιβλία σας να βγει στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο;».
΄΄Θεωρώ πως ναι, θα μπορούσε. Η τάση αυτή, απορρέει από τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στην Τέχνη. Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος και το Hollywood διαφέρουν, στην Αμερική το 80% των σεναρίων είναι κάποιο μυθιστόρημα, η πλοκή ενός βιβλίου. Είναι η θεωρία του μάρκετινγκ των Ηνωμένων Πολιτειών το ότι δεν χρειάζεται να “εφεύρουμε πάλι τον τροχό” όταν η πλοκή και το σενάριο υπάρχουν. Στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο τα πράγματα διαφέρουν. Ο Alexander Payne βραβεύτηκε με δύο Όσκαρ γιατί μπόρεσε να αποδώσει σωστά για το κοινό και με τη νοοτροπία του Hollywood, την ιστορία κάποιου έργου. Είναι ικανότατος στο να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη προσαρμοσμένη, την κάθε πηγή έμπνευσης.
Όπως μου έχει μεταφέρει, για τη μετατροπή του μυθιστορήματος σε σενάριο μπορεί να χρειαστεί και έξι μήνες. Στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα, είναι λίγες οι ταινίες που στηρίζονται σε κάποιο συγγραφικό έργο ή μυθιστόρημα. Τα πράγματα είναι καλύτερα στην τηλεόραση, εκεί υπάρχει ένα πλαίσιο ιδιαίτερο και με ευρεία απήχηση΄΄, σημειώνει.
Και καταλήγει: ΄΄Η πρωτογενής σκηνοθεσία ανήκει στον συγγραφέα και η δευτερογενής στον σκηνοθέτη. Εάν πάρει κάποιος ένα έργο του Παπαδιαμάντη και το κάνει ταινία όμως, αυτό που θα μείνει, θα είναι η αύρα του σκηνοθέτη και ίσως και των ηθοποιών, όχι του συγγραφέα.
Εάν θα έχει επιτυχία ή όχι όμως, έγκειται μόνο στο πώς θα αποδοθεί η πλοκή στη μεγάλη ή στη μικρή οθόνη.
Ακόμη κι έτσι όμως ο κόσμος μαθαίνει τους συγγραφείς με ακούσιο τρόπο μεν μέσω της τηλεόρασης, αλλά είναι πολύ σημαντικό και αυτό, γιατί οι άνθρωποι πλέον δεν αγοράζουν βιβλία.
Είναι ευχής έργον και το σινεμά και η τηλεόραση να μπορούν να παράγουν έργα από την ελληνική λογοτεχνία, ούτως ή άλλως είναι μία αξιόλογη μορφή τέχνης ΄΄.
Το βιβλίο «Στου χρόνου τον καθρέφτη Θεσσαλονίκη» κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία και στο διαδίκτυο.
