ΣΟΚΑΡΟΥΝ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ – ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΥ ΑΧΑΪΑΣ
Αλκοόλ, κάνναβη, διαδίκτυο και στοιχηματισμός παγιδεύουν τους εφήβους 16- 18 ετών. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά όσο και ανησυχητικά είναι για το Νομό Αχαΐας τα στοιχεία πανελλήνιας έρευνας σε μαθητές Λυκείου, για την εξάρτησή τους από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, το internet, ακόμα και τον στοιχηματισμό.
Σήμερα το protionline.gr παρουσιάζει κατ’ αποκλειστικότητα τα βασικά συμπεράσματα της επιστημονικής έρευνας που διεξήγαγε το 2019 το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής σε συνεργασία με τα 75 Κέντρα Πρόληψης σε όλη την Ελλάδα. Στην έρευνα για το Νομό Αχαΐας πήραν μέρος 330 μαθητές 16- 18 ετών και τα αρνητικά αποτελέσματα έγιναν γνωστά μόλις πριν ένα μήνα. Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, η χρήση αλκοόλ από τους νέους της περιοχής ξεπερνά τον ελληνικό μέσο όρο, ενώ προβληματίζει έντονα η αμφισβήτηση της επικινδυνότητας ναρκωτικών ουσιών από μεγάλη μερίδα της νεολαίας.
Συστηματική και επίμονη μάχη κατά των εξαρτήσεων στην περιοχή μας δίνει το Κέντρο Πρόληψης κατά των εξαρτησιογόνων ουσιών Νομού Αχαΐας και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας «Καλλίπολις».
Μιλώντας στο protionline.gr η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου κ. Γιάννα Ζορμπά, δεν κρύβει την ανησυχία της για τα νέα δεδομένα και τις επιπτώσεις της καραντίνας, αλλά δηλώνει αισιόδοξη ότι σε συνεργασία με Δήμους, γονείς και εκπαιδευτικούς, η δράση του Κέντρου θα έχει θετικά αποτελέσματα στους νέους. Ζήτησε μάλιστα να δουλέψουν όλοι από κοινού για να δημιουργηθεί ένα «κοινωνικό εμβόλιο», την ώρα που γονείς, έφηβοι και εκπαιδευτικοί ζητούν ένα χέρι βοηθείας από το Κέντρο Πρόληψης.
Τα ευρήματα της πανελλήνιας έρευνας
Το Κέντρο Πρόληψης ασχολείται με όλων των ειδών τις εξαρτησιογόνες ουσίες. Είτε είναι νόμιμες όπως το τσιγάρο και το αλκοόλ, είτε παράνομες όπως τα ναρκωτικά, είτε συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με την εξάρτηση από το διαδίκτυο ή από το τζόγο. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2019 εμφανίστηκαν στην Ευρώπη 53 νέες ουσίες, γεγονός που φανερώνει τη μεγάλη προσφορά ουσιών, τη δραστικότητά τους και την πολυφαρμακεία.
Η πανελλήνια έρευνα στο μαθητικό πληθυσμό που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια ανακάλυψε ανησυχητικά νέα δεδομένα για τη χρήση ουσιών από εφήβους 16- 18 ετών. Στην τελευταία έρευνα του 2019 το δείγμα ήταν 17.800 μαθητές. Εκεί φανερώνεται μια σταθεροποίηση στη χρήση ουσιών, όχι όμως και στην περίπτωση του αλκοόλ. Έτσι:
Το 38,3% των 16χρονων μαθητών δήλωσαν κατανάλωση πέντε ή περισσότερων ποτών στη σειρά τον τελευταίο μήνα, ενώ
Το 60% των παιδιών δήλωσε ότι τις τελευταίες 30 μέρες κατανάλωσε κάποιο ποτό σε μπαρ, κλαμπ ή καφετέρια.
«Είναι πολύ ανησυχητικά αυτά τα ποσοστά γιατί το αλκοόλ είναι μια νόμιμη εξαρτησιογόνος ουσία που τα παιδιά έχουν πολύ εύκολη πρόσβαση σε αυτήν. Και φαίνεται να είναι κάπως απενοχοποιημένη ενώ την ίδια στιγμή αποτελεί την πρώτη ουσία θανάτου παγκοσμίως» επισημαίνει η κ. Ζορμπά.
Και συμπληρώνει για την επικινδυνότητα του αλκοόλ ότι ως ουσία περνάει αμέσως στο αίμα και στον εγκέφαλο, προκαλεί μεγάλες συνέπειες στο άτομο αλλά και οδηγεί σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Σε αυτή την έρευνα γίνεται αναφορά ότι παιδιά μετά τη χρήση αλκοόλ οδήγησαν, αντέδρασαν βίαια ή ήρθαν σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Πάνω από το μέσο όρο ο Νομός Αχαΐας!
Τα αντίστοιχα στοιχεία της έρευνας για το Νομό Αχαΐας είναι πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Έτσι:
Στην κατανάλωση πέντε συνεχόμενων ποτών το ποσοστό ανεβαίνει στο Νομό μας στο 41,5%
Ενώ για τη χρήση κάνναβης έχουν δοκιμάσει μια φορά στη ζωή τους 16χρονοι στην περιοχή μας σε ποσοστό 11,39% και έχουν κάνει χρήση τις τελευταίες 30 μέρες το 5,7%
Αποκαλυπτικά όμως είναι και τα νούμερα για την ηλεκτρονική εξάρτηση των μαθητών στο Νομό Αχαΐας, καθώς:
Το 19,5% των παιδιών παρουσιάζουν συμπεριφορές που αγγίζουν την παθολογική χρήση
Το 36% των 16χρονων περνά τουλάχιστον τέσσερις ώρες καθημερινά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ποσοστό αυτό γίνεται 60% τα Σαββατοκύριακα.
Τέλος, υπάρχει κι ένα ποσοστό 11,5% των παιδιών που παρουσιάζει στοιχεία παθολογικής εξάρτησης στον στοιχηματισμό.
Η κ. Ζορμπά τονίζει ότι παρότι η χρήση κάνναβης παρουσιάζει μια μικρή αύξηση τα τελευταία χρόνια, δυστυχώς έχει αυξηθεί η αποδοχή αυτής της ουσίας. Το 50% των μαθητών θεωρεί ότι η δοκιμή της κάνναβης είναι τελείως ακίνδυνη, το 33% θεωρεί ακίνδυνη την περιστασιακή της χρήση κι ένα 11,5% θεωρεί ακίνδυνη τη συστηματική της χρήση!
Πρόληψη από το νηπιαγωγείο
Κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι εκείνοι που επιτείνουν το πρόβλημα των εξαρτήσεων, σύμφωνα με την υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης. «Η εξάρτηση των νέων είναι το σύμπτωμα μιας κοινωνίας, της οικογένειας ή ενός σχολικού περιβάλλοντος που δυσλειτουργεί. Αν μείνουμε μόνο στα αρνητικά στοιχεία τότε μπορεί να χάσουμε τη στόχευσή μας. Άρα όλοι μας, ως οικογένειες, ως εκπαιδευτικοί κι εμείς ως επαγγελματίες υγείας και ως πολίτες που ενδιαφερόμαστε για το μέλλον αυτής της γενιάς πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στις συνθήκες μέσα στις οποίες τα παιδιά νιώθουν απίστευτο άγχος, δυσφορία, έλλειψη επικοινωνίας, ανασφάλεια». Όσον αφορά δε το στίγμα των εξαρτημένων ανθρώπων η κ. Ζορμπά υπογραμμίζει: «Δεν έχουν πρόβλημα αυτοί, έχουμε όλοι εμείς που κάποιοι άνθρωποι στην αλυσίδα μας μένουνε πίσω. Είναι συλλογική ευθύνη το θέμα της εξάρτησης».
Είναι εντυπωσιακό ότι οι δράσεις των Κέντρων Πρόληψης στην Ελλάδα ξεκινούν από τις μικρές ηλικίες και μάλιστα από το νηπιαγωγείο. Στόχος τους είναι να αναπτύξουν τα παιδιά ισχυρή προσωπικότητα και να αισθάνονται ένα περιβάλλον ασφάλειας όπου μπορούν να εξωτερικεύσουν και τα πιο δύσκολα συναισθήματά τους. Ο ρόλος των γονιών είναι κομβικός σύμφωνα με την κ. Ζορμπά γιατί, αν είναι κοντά στα παιδιά τους μπορούν να αντιληφθούν το πρόβλημα και τα σημάδια των εξαρτήσεων. «Πρέπει να προσέχουμε τις αλλαγές στη συμπεριφορά ενός παιδιού: όταν πέφτει πολύ η επίδοσή του στο σχολείο, όταν λέει ψέματα, όταν γίνεται μεγάλη σπατάλη χρημάτων. Όταν προβληματίζονται οι γονείς πρέπει άμεσα να αναζητήσουν βοήθεια». Το Κέντρο Πρόληψης Ν. Αχαΐας προσφέρει δωρεάν τις υπηρεσίες του ενώ το τελευταίο διάστημα αυτό γίνεται και διαδικτυακά ή τηλεφωνικά.
Η καραντίνα αυξάνει τη χρήση ουσιών
Οι επιπτώσεις της καραντίνας στην ψυχική υγεία των ανθρώπων γίνονται άμεσα φανερές. Μια μεγάλη μερίδα πληθυσμού βιώνει ψυχοπιεστικές καταστάσεις όπως η ανεργία, η αβεβαιότητα, ο φόβος του θανάτου. «Θα έχουμε σε λίγο πολύ θυμωμένους εφήβους καθώς μένουν για πολύ διάστημα κλεισμένοι στα σπίτια τους» υπογραμμίζει η κ. Ζορμπά και μας αναφέρει ότι αυτή την περίοδο του εγκλεισμού υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει αυξηθεί η χρήση κοκαΐνης και ψυχοφαρμάκων αλλά και η ενδοοικογενειακή βία. Απέναντι σε αυτή τη νέα και σκληρή πραγματικότητα το Κέντρο Πρόληψης Αχαΐας προσάρμοσε διαδικτυακά όλα τα προγράμματά του και έφερε το περιεχόμενό τους κοντά στα σύγχρονα προβλήματα. Γίνονται πολλές δράσεις και παρεμβάσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, σε εκπαιδευτικούς, σε γονείς που μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους, ενώ από αρχές Μαρτίου αρχίζουν διαδικτυακά οι συναντήσεις με νέες ομάδες εφήβων από όλο το Νομό. Επίσης στις αρχές Μαρτίου οργανώνεται μια μεγάλη διαδικτυακή συνάντηση φορέων και επιστημόνων με θέμα «Νέα πραγματικότητα, νέες προκλήσεις, τρόποι διαχείρισης της διπλής κρίσης σε συνθήκες αβεβαιότητας».
Καταλήγοντας η κ. Ζορμπά επισημαίνει ότι «σε αυτή τη φάση της απομόνωσης και της μοναξιάς πρέπει να έχουμε έγνοια να μην αφήσουμε κανέναν πίσω μας. Και στα ζητήματα των εξαρτήσεων πρέπει να απαντούμε με σχέσεις, με σύνδεση και με δίκτυα. Μπορεί να βρήκαμε το εμβόλιο κατά του κορονοϊού όμως ως κοινωνία έχουμε ανάγκη από ένα κοινωνικό εμβόλιο και αυτό έχουμε ευθύνη να το δημιουργήσουμε μαζί».
