ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΑΝ 5ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΕΜΕΝΗΣ – 2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΙΓΙΟΥ
Το ευαίσθητο θέμα της διαχείρισης του πένθους στην παιδική ηλικία, στο πλαίσιο του σχολείου και της οικογένειας, «τόλμησαν» να αγγίξουν την Τετάρτη 13 Μαρτίου το απόγευμα, τρία Δημοτικά Σχολεία της Αιγιάλειας, στο Πολιτιστικό Κέντρο Αιγίου «Αλέκος Μέγαρης», καταφέρνοντας μάλιστα να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα που πολλές φορές φέρνουν τους ενήλικες σε δύσκολη θέση απέναντι στα παιδιά. Από την εισήγηση του κεντρικού ομιλητή Δρ. Φιλοσοφίας της Παιδείας Βασίλη Δημόπουλου εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα και δόθηκαν κατευθύνσεις σε γονείς αλλά και εκπαιδευτικούς, που αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη μερίδα του ακροατηρίου.
Τα τρία σχολεία που συνδιοργάνωσαν τη διασχολική επιμορφωτική ημερίδα ήταν το 5ο Δημοτικό Σχολείο Αιγίου «Γεωργία Πανουτσοπούλου – Παπασημακοπούλου», το 2ο Δημοτικό Σχολείο Αιγίου και το Δημοτικό Σχολείο Τέμενης.
Παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Βενιανάκης, ο Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος, η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Αιγιαλείας Μαρία Γιδά, οι αντιδήμαρχοι Αιγιαλείας Δημήτρης Ελευθεριώτης, Γιώργος Φραγκονικολόπουλος, Νίκος Καραΐσκος και Τάκης Ανδριόπουλος, ο πρόεδρος της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Αιγιαλείας Μένιος Κουτρόπουλος, η σύμβουλος εκπαίδευσης 6ης θέσης δασκάλων Αχαΐας Μαριάννα Μπαρτζάκλη και η πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αιγιαλείας Αθηνά Σκανδάμη.
Η σιωπή ποτέ δεν ήταν καλός σύμμαχος…
Μιλώντας για το θέμα της ημερίδας, ο διευθυντής του 5ου Δημοτικού Σχολείου Αλέξης Κατεργάρης είπε:΄΄Ίσως κάποιοι από εσάς έχετε έρθει αντιμέτωποι με μία τέτοια κατάσταση ή έχετε βιώσει μία ανάλογη τέτοια εμπειρία. Είναι αλήθεια ότι οι εκπαιδευτικοί συχνά αντιμετωπίζουν τέτοιες περιπτώσεις και ορισμένοι έχουν κληθεί να στηρίξουν κάποιο παιδί, κάποιον συνάδελφο, κάποιον γονέα που βιώνει και ζει μία σοβαρή απώλεια. Οφείλουμε όλοι, να είμαστε προετοιμασμένοι και έτοιμοι, ο θάνατος είναι ένα κομμάτι από τη ζωή. Η στήριξη σε μία απώλεια, πρέπει να δίνεται απλόχερα και ειδικά όταν κάποιο παιδί θρηνεί. Η σιωπή ποτέ δεν ήταν καλός σύμμαχος και ο κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να διαθέτει κατανόηση και υπομονή΄΄.
΄΄Όταν πριν λίγους μήνες μου προτάθηκε να διοργανωθεί αυτή η εκδήλωση, δέχτηκα με πολλή χαρά γιατί είχα πολλούς λόγους για να συμβεί. Οι δύο πιο κύριοι όμως, ήταν γιατί πρώτον το πένθος δεν έρχεται μόνο μετά από μία απώλεια, τον θάνατο αλλά σε κάποιες περιπτώσεις έρχεται και νωρίτερα. Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν ότι πριν ένα χρόνο περίπου έχασα τον πατέρα μου από καρκίνο. Ήταν ένα γεγονός που για την οικογένεια μου και για μένα προσωπικά, ήταν ήδη γνωστό, αφού οι γιατροί, μας είχαν προετοιμάσει για το… μοιραίο, που σημαίνει ότι βίωσα την απώλεια προτού συμβεί. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η απώλεια ενός προσώπου δεν είναι μοναδικός λόγος ενός πένθους. Υπάρχουν και άλλες απώλειες, άλλου είδους, εξίσου δυνατές και ισχυρές. Όσα ακουστούν σήμερα εδώ, θα είναι για όλους μας μία πηγή μάθησης και ζωής, θα είναι εμπειρίες συναισθημάτων που θα αποτυπωθούν ιδιαίτερα και θα βγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα” ανέφερε στην τοποθέτησή της η Αλέκα Σουλάνη, διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Τέμενης.
Ο διευθυντής του 2ου Δημοτικού Σχολείου Θανάσης Μεντζελόπουλος, ανέφερε από το βήμα της εκδήλωσης: ΄΄Ευχαριστούμε πάρα πολύ όλους για την επιτυχημένη εκδήλωση και όσους κόπιασαν για να βρεθούμε εδώ απόψε. Η λέξη απώλεια είναι ένα σκληρό και δυνατό γεγονός, που όλοι μας λίγο ως πολύ το έχουμε βιώσει ή το έχουμε αντιμετωπίσει. Δυστυχώς, η έννοια μιας απώλειας δεν έχει ηλικία, δεν έχει φύλο και ούτε ειδικά χαρακτηριστικά. Κάθε απώλεια είναι κοστοβόρα και κάθε χαρακτήρας ανθρώπου μπορεί να την ερμηνεύσει και να την βιώσει διαφορετικά. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος μία απώλεια είναι ο ειδικός τρόπος διαχείρισης μέσα του, δίχως κανόνες συμπεριφοράς. Αυτό που είναι το πλέον σημαντικό, είναι ότι δεν πρέπει να κρύβουμε ποτέ το συναίσθημα μέσα, όταν συμβαίνει΄΄.
Ο διευθυντής εκπαίδευσης Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος, μεταξύ άλλων επισήμανε πως συμμετείχε στην ημερίδα με πραγματικό ενδιαφέρον και μεγάλη προθυμία, λόγω της ιδιαιτερότητας του θέματος. ΄΄Σε δύο πράγματα οφείλουμε να σταθούμε πρωτίστως στη σχολική επιμόρφωση και στη διαχείριση ενός πένθους. Η επιμόρφωση γίνεται το “κλειδί” που μας δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους εκπαιδευτικούς να μαθαίνουμε και να ενημερωνόμαστε για το πόσο σημαντική είναι στη σύγχρονη κοινωνία η σχολική επιμόρφωση. Το δεύτερο είναι ότι η διαχείριση ενός πένθους είναι μία δύσκολη κατάσταση ειδικά όταν έχεις να τη μοιραστείς και να τη βιώσεις με παιδιά. Γιατί στις παιδικές ψυχές, η αίσθηση μιας απώλειας είναι πολύ ιδιαίτερη και σαφώς γεμάτη εξειδικευμένες και λεπτές συγκινήσεις χειρισμούς΄΄, τόνισε, μη παραλείποντας να εκφράσει τα συγχαρητήριά του στους διοργανωτές της ημερίδας.
Η θεολογική προσέγγιση
Ο π. Ιωακείμ Βενιανάκης, στον χαιρετισμό του επισήμανε: ΄΄Θα ήθελα να μεταφέρω τις ευχαριστίες του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμου για την πρόσκληση, σε μία τόσο σημαντική εκδήλωση μία ιδιαίτερη ημερίδα με πολύ σύνθετο θέμα και με μεγάλο κοινωνικό ενδιαφέρον. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ο θάνατος είναι ένα μυστήριο, μία κατάσταση στη ζωή ενός ανθρώπου που πηγάζει από το υπαρξιακό του ερώτημα, εκείνο που του γεννιέται από τη στιγμή που αντικρίζει το πρώτο φως της ημέρας μέχρι την στιγμή που θα αποχωρήσει από τον κόσμο. Για τη Θεολογία, ένας θάνατος είναι η γέννηση ενός ανθρώπου, είναι η μετάβαση προς την αιωνιότητα, μία αιωνιότητα όπως το βίωσε ο Ιησούς Χριστός μας αλλά και οι Άγιοι της Εκκλησίας μας΄΄. Παράλληλα, ο Πρωτοσύγκελος μοιράστηκε με το κοινό μία προσωπική του εμπειρία από την περίοδο που έζησε στον Λίβανο, μία περιοχή που ο θάνατος είναι μία… καθημερινότητα και η απώλεια ένα σύνηθες φαινόμενο, λέγοντας ΄΄Ανάμεσα σε βόμβες και καταστροφές βρέθηκα σε μία κηδεία και διαπίστωσα πως αντί να εύχονται… «ζωή σε εσάς» ή αυτά που λέμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, έλεγαν «Χριστός Ανέστη» και αυτοί που είχαν χάσει τον άνθρωπό τους απαντούσαν «Αληθώς ο Κύριος», περιγράφοντας έτσι την ιδιαιτερότητα που βλέπουν θάνατο οι Λιβανέζοι πολίτες”. Τέλος σημείωσε ότι μία απώλεια είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση που μπορεί να βιώσει κάθε άνθρωπος και ειδικά όταν είναι παιδί, που έχει να αντιμετωπίσει βαθιά λύπη και πολλές χαρακτηριστικές καταστάσεις συμπεριφορών, μέσα από την παιδικότητα.
Ο κ. Κατεργάρης αναφέρθηκε στη μεγάλη συμβολή του ομιλητή Βασίλη Δημόπουλου για την οργάνωση και την προσφορά του στην ημερίδα, εκθειάζοντας το συγγραφικό του έργο, την προσφορά του στην εκπαίδευση και στην επιμόρφωση, με αναφορά και στις φιλοσοφικές του προσεγγίσεις για ένα ζήτημα ιδιαίτερα λεπτό, όπως είναι η απώλεια.
Διεξοδική η τοποθέτηση του κεντρικού ομιλητή
Σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο, τα προβλήματα των εκπαιδευτικών με βάση και όσα ο ίδιος έχει βιώσει τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι παιδαγωγικής και όχι τόσο διδακτικής φύσεως. Σημείωσε ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα τέτοιου είδους εμφανίστηκαν την περίοδο του κορωνοϊού οπότε και υπήρξε αύξηση της θνητότητας. Σημείωσε ότι το ζήτημα για τους μεγάλους μοιάζει ταμπού εν αντιθέσει με τα παιδιά που δεν έχουν τέτοιες αναστολές και που θέτουν αφοπλιστικά ερωτήματα για τον θάνατο, όπως «πού πάμε όταν πεθαίνουμε», «πώς θα νιώθουμε αν πεθάνουμε», «αν πεθάνει ένα παιδί, ο πατέρας και η μητέρα εξακολουθούν να είναι γονείς» κ.ά. Σε άλλα σημεία της ομιλίας του είπε πως η ζωή είναι συνυφασμένη με τη θνητότητα, ενώ ξεκαθάρισε πως το «πένθος» δεν είναι απόλυτο ότι σχετίζεται με θάνατο, αλλά μπορεί να είναι ένα διαζύγιο των γονιών, η απώλεια εργασίας, η στέρηση εισοδήματος κ.ά.
Τόνισε ακόμη πως η δυνατότητα να διαχειριστεί ένα παιδί το πένθος που προέρχεται από απώλεια ανθρώπου, σχετίζεται με πέντε έννοιες.
Η πρώτη, όπως είπε, είναι η έννοια του αναπόφευκτου, η δεύτερη του οριστικού και αμετάκλητου, η τρίτη του καθολικού αφού ο θάνατος αφορά τους πάντες, η τέταρτη των αιτίων αφού οφείλεται σε ρεαλιστικές αιτίες και η πέμπτη η περατότητα των ζωτικών λειτουργιών. Όπως είπε, από αυτούς τους πέντε παράγοντες εξαρτάται αν το παιδί θα κατανοήσει την έννοια του θανάτου. Και βέβαια κι αυτό θα εξαρτηθεί από την ηλικία του καθώς και από άλλους παράγοντες.
