ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Αντίστροφα για να φύγει η χρονιά που στιγματίστηκε από την πανδημία του κορωνοϊού, μετρούν οι Αιγιαλείς. Το 2020 αφήνει πίσω του τραγικές επιπτώσεις σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο και ακόμη κι αν οι ελπίδες της ανθρωπότητας για αντιμετώπιση του ιού μέσω του εμβολίου ευοδωθούν, το σίγουρο είναι πως τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο. Ίσως γιατί η περιοχή ήταν «απροετοίμαστη» να δεχτεί μία τέτοια ανατροπή σε όλα τα επίπεδα, αφού ακόμη δεν είχε καταφέρει να ορθοποδήσει από τις συνέπειες του «ντόμινο» της οικονομικής κρίσης που την τελευταία δεκαετία άλλαξε τα δεδομένα.
Η πανδημία του κορωνοϊού εμφανίστηκε και εξαπλώθηκε στην Ελλάδα από τις 26 Φεβρουαρίου κι έπειτα, με την Αχαΐα ως πληττόμενη περιοχή από τα δυτικά της, λόγω της εισροής από το ταξίδι στους Αγίους Τόπους, να είναι από τις πρώτες που επιβλήθηκαν μέτρα αναστολής εκδηλώσεων. Ωστόσο, εντός του Μαρτίου, λόγω της εμφάνισης κρουσμάτων του ιού σε διάφορες περιοχές της χώρας, αποφασίστηκε το πανελλαδικό κλείσιμο όλων των εκπαιδευτικών δομών και σταδιακά καταστημάτων εστίασης, εμπορικών καταστημάτων και ναών.
Η πορεία της πανδημίας στην περιοχή και οι περιορισμοί που έφεραν τα… πάνω κάτω
Από τις 23 Μαρτίου επιβλήθηκαν σημαντικοί περιορισμοί στην κυκλοφορία και μετακίνηση των πολιτών σε ολόκληρη την επικράτεια, πλην συγκεκριμένων εξαιρέσεων. Και οι Αιγιαλείς κάθε απόγευμα έδιναν «ραντεβού» για την ενημέρωση σχετικά με την εξέλιξη του ιού με τηλεόραση και διαδίκτυο. Από τις 4 Μαΐου τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο της κυβέρνησης για τη σταδιακή αποκλιμάκωση των έκτακτων μέτρων, με την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις και την επανέναρξη λειτουργίας των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων από τον Ιούνιο και των τουριστικών επιχειρήσεων από τον Ιούλιο. Από τον Αύγουστο η εξέλιξη του αριθμού κρουσμάτων, νοσηλευμένων και θανόντων τέθηκε εκ νέου σε άνοδο.
Νέα εξατομικευμένα μέτρα επιδημιολογικού συναγερμού για την αντιμετώπιση της διασποράς του κορωνοϊού ίσχυσαν από τις αρχές Νοεμβρίου σε βεβαρημένες περιοχές. Στο μεταξύ, η Αχαΐα τον Οκτώβριο χαρακτηρίστηκε ως «πορτοκαλί» νομός στον επιδημιολογικό χάρτη, λόγω του σχετικά υψηλού αριθμού κρουσμάτων, με τις ΜΕΘ στα δύο νοσοκομεία αναφοράς «ΠΓΝΠ» και «ΓΝΠ Άγ. Ανδρέας» να αρχίζουν να γεμίζουν. Λίγο πριν φτάσει στο «κόκκινο», ο αριθμός των κρουσμάτων σταθεροποιήθηκε για να φτάσει ο νομός στον πιο ήπιο χαρακτηρισμό «κίτρινο» στις 25 Οκτωβρίου. Ωστόσο, περιορισμοί τέθηκαν σε ισχύ από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου σε όλη τη χώρα για να αποτραπεί περαιτέρω εξάπλωση του ιού.
Το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Αιγιάλεια καταγράφηκε στις 4 Αυγούστου και επρόκειτο για γυναίκα 75 ετών. Ανάμεσα στα κρούσματα που αυξήθηκαν το αμέσως επόμενο διάστημα, υπήρξε και μία απώλεια. Στις 22 Σεπτεμβρίου, γυναίκα 72 ετών που διέμενε στο Διακοπτό, κατέληξε ενώ νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση με covid, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου. Το σύνολο των κρουσμάτων του ιού που έχουν επιβεβαιωθεί στην Αχαΐα ξεπερνούν τα 1.000 ωστόσο κάποιοι έχουν αποθεραπευτεί και πολύ λιγότεροι έχασαν τη ζωή τους, είτε έχοντας ξεπεράσει το 70ό έτος της ηλικίας τους είτε πάσχοντας από υποκείμενα νοσήματα. Βεβαίως υπάρχουν και οι εξαιρέσεις όπως η απώλεια 28χρονου από covid, παραμονή Χριστουγέννων στο ΠΓΝΠ που σκόρπισε τη θλίψη…
Πώς όμως αντιμετωπίζουν οι Αιγιαλείς την κατάσταση και ποιες επιπτώσεις έχει σε βασικούς τομείς της καθημερινότητας και της ζωής τους;
Η τοπική Εκκλησία «χτυπήθηκε» αλλά παραμένει η πιο ασφαλής «αγκαλιά» για τους πιστούς
Οι κάτοικοι της περιοχής, όπως άλλωστε όλης της χώρας, έκαναν Πάσχα υπό αντίξοες συνθήκες, μόνοι και μακριά από τους ναούς, κρατώντας τις λαμπάδες σε αυλές και μπαλκόνια. Οι καμπάνες σιώπησαν κι ένας κόμπος στον λαιμό δεν άφησε ελεύθερο το… φιλί της Ανάστασης. Η Εκκλησία δοκιμάζεται από τον covid, αφού οι ναοί αναγκάζονται να κλείνουν τις πόρτες τους για τους πιστούς. Η περιφορά της Εικόνας της πολιούχου του Αιγίου Παναγίας Τρυπητής πάνω σε όχημα την ημέρα της εορτής της, προκάλεσε αντιδράσεις αλλά και επιβολή προστίμων, γεγονός που δυσαρέστησε και εξόργισε τους πιστούς με κάποιους άλλους ωστόσο να ζητούν πιστή τήρηση των μέτρων, τόσο που έφτασαν σε σημείο να τηλεφωνούν στην Αστυνομία μόλις έβλεπαν την πόρτα ενός ναού να ανοίγει. Οι αστυνομικοί επιφορτίζονται με τον πιο δύσκολο ρόλο. Να μοιράζουν πρόστιμα σε όσους παραβαίνουν τα πρωτόκολλα.
Το ζήτημα της Θείας Κοινωνίας και το ενδεχόμενο διάδοσης του covid μέσω Αυτής, διχάζει την κοινωνία, την ώρα που ο Μητροπολίτης πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιος αντιδρά στους ισχυρισμούς πως κολλάει, εκδίδοντας μάλιστα και σχετικό βιβλίο, με την τοπική Εκκλησία να υπεραμύνεται της άποψης πως η Θεία Μετάληψη είναι το κορυφαίο μυστήριο για την ίαση ψυχής και σώματος. Ήδη, ένας μοναχός, ηγούμενος μονής της Ανατολικής Αιγιάλειας έχει νοσήσει και νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση στο ΠΓΝΠ. Στις αρχές Νοεμβρίου, μετά την ολιγοήμερη παραμονή της στον Πειραιά για την εορτή του Αγίου Δημητρίου, η Εικόνα της Παναγίας Τρυπητής θα επιστρέψει στον Μητροπολιτικό Ναό Φανερωμένης με ειδική υποδοχή που από κάποιους θεωρήθηκε παρακινδυνευμένη.
Οι ναοί πάντως μετρούν τεράστιες οικονομικές απώλειες από τη λειτουργία κεκλεισμένων των θυρών αντιμετωπίζοντας τεράστιο πρόβλημα για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων και τη συνέχιση του φιλανθρωπικού έργου των ενοριών.
Στις 10 Νοεμβρίου ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμος διαγιγνώσκεται με κορωνοϊό και επιδεικνύοντας ώριμη και υπεύθυνη στάση φροντίζει να νοσηλευτεί προληπτικά τηρώντας ταυτόχρονα όλα τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας. Ομοίως και ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος που ωστόσο προτιμά την κατ’ οίκον θεραπεία και ανάρρωση. Ταυτοχρόνως νοσούν και ιερείς, συνεργάτες τους, εργαζόμενοι στη Μητρόπολη αλλά και μοναχές. Η Εκκλησία βάλλεται, ο κόσμος παρουσιάζεται επιφυλακτικός ωστόσο υπάρχουν και άνθρωποι με ακλόνητη δύναμη πίστης. Οι γιορτές βρίσκουν τους ναούς με περιορισμένες Λειτουργίες ανοιχτές για το κοινό και με συγκεκριμένο αριθμό πιστών. Ανήμερα τα Χριστούγεννα τελούνται δύο Θείες Λειτουργίες στις μεγάλες ενορίες της περιοχής και ο κόσμος, με περίσσια υπομονή, εισέρχεται εκκλησιάζεται για λίγο και αποχωρεί δίνοντας θέση σε άλλους, αποδεικνύοντας πως η επιθυμία να έρθει κοντά στον Θεό δεν πλήττεται από καμία απειλή. Η λήψη των μέτρων προστασίας και η τήρηση του πρωτοκόλλου αποδεικνύει πως η τοπική Εκκλησία μπορεί να «χτυπήθηκε» από τον ιό, ωστόσο αποτελεί την πιο «ασφαλή αγκαλιά» για τους πιστούς.
Υποτυπώδης εκπαίδευση μέσα από τις οθόνες
Την ίδια στιγμή, τα μέτρα ενάντια στη διασπορά του covid, έφεραν τα… πάνω κάτω στην εκπαίδευση. Η απότομη αλλαγή του μαθησιακού περιβάλλοντος και οι περιορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και δραστηριότητες, δημιούργησαν μια ασυνήθιστη κατάσταση για τα αναπτυσσόμενα παιδικά μυαλά. Το κλείσιμο των σχολείων και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η κοινωνική αποστασιοποίηση και οι διάφοροι περιορισμοί αυξάνουν τον κίνδυνο κακής διατροφής των παιδιών και την έκθεσή τους στην ενδοοικογενειακή βία, ενώ παράλληλα αυξάνεται σημαντικά το στρες και το άγχος.
Επί του πρακτέου, τα λιγοστά τάμπλετς που διανεμήθηκαν αλλά και όσες συσκευές αγόρασαν οι γονείς της περιοχής, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη σχολική τάξη. H Αιγιάλεια δεν απέφυγε τις καταλήψεις αφού σε 5 σχολεία της Β/βάθμιας εκπαίδευσης οι μαθητές αντέδρασαν ζητώντας καλύτερες συνθήκες διδασκαλίας.
Οι εκπαιδευτικοί, χωρίς το παραμικρό σεμινάριο όφειλαν να υπερβάλλουν εαυτούς και να εν μία νυκτί να γίνουν άριστοι γνώστες της τεχνολογίας, ενώ το χαμηλής δυναμικότητας ίντερνετ δεν έχει σταματήσει να «σαμποτάρει» τις συνδέσεις. Έρευνες αναφέρουν ότι η πανδημία του κορωνοϊού έχει οξύνει τις ανισότητες στην εκπαίδευση.
Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ως βασικό αρνητικό αξιολογείται το ότι οι φοιτητές στερήθηκαν την κοινωνική εμπειρία της ανώτατης εκπαίδευσης (φοιτητική ζωή), τη φυσική έρευνα και την προσωπική επαφή με καθηγητές. Η κινητικότητα επλήγη καίρια, αφού η on-line κινητικότητα ελάχιστα εφαρμόστηκε, δεδομένου ότι υφίστανται αντικειμενικές δυσκολίες. Δυσκολίες καταγράφηκαν και στα ερευνητικά έργα στο 50% των περιπτώσεων. Στα αρνητικά, επίσης, καταγράφονται οι δυσλειτουργίες που αντιμετώπισαν οι φτωχότεροι φοιτητές (έλλειψη κυρίως πρόσβασης σε γρήγορο internet), όπως και εκείνοι με μαθησιακές δυσκολίες. Από τη μεριά των διδασκόντων κυριάρχησαν οι επιφυλάξεις για την υποβάθμιση της διδασκαλίας και της αξιοπιστίας των εξετάσεων και, ως εκ τούτων, της ποιότητας σπουδών.
Ο Πολιτισμός το μεγαλύτερο σιωπηρό «θύμα»
Ο χώρος της τέχνης υπήρξε, ίσως, το μεγαλύτερο σιωπηρό «θύμα» από την εξάπλωση της πανδημίας στη χώρα. Θα υπάρξει επόμενη ημέρα; Θέατρα και σινεμά κλειστά, συναυλίες και εκθέσεις που ματαιώθηκαν, εργαζόμενοι μετέωροι και στην περιοχή κυρίως από το κλείσιμο επιχειρήσεων αναψυχής. Τα μικρόφωνα κλείνουν και τα φώτα πέφτουν. Πολιτιστικοί σύλλογοι σταματούν τη λειτουργία τους και «παγώνουν» προγραμματισμένες εκδηλώσεις, τα παραδοσιακά πανηγύρια συλλόγων της περιοχής γίνονται… ανάμνηση. Η Αιγιάλεια μετρά ματαίωση καρναβαλιών και συναφών εκδηλώσεων, υποτονικό πολιτιστικό καλοκαίρι με περιορισμούς, ακύρωση του θεσμού των Οινοξενείων, ματαίωση θεατρικών παραστάσεων και προγραμματισμένων εκδηλώσεων και μη πραγματοποίηση δράσεων εντός του Πάρκου των Χριστουγέννων. Την ίδια ώρα ανατρέπεται και ο προγραμματισμός των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.
Μεγάλος αριθμός ατόμων που απασχολούνται στον συγκεκριμένο τομέα χάνουν προσωρινά ή οριστικά την εργασία τους, με την βοήθεια προς τους πληττόμενους να κυμαίνεται σε διαφορετικά επίπεδα, αναλόγως την κάθε περίπτωση. Το δημόσιο αίτημα για πρόσβαση σε πολιτιστικές δραστηριότητες αναμένεται να επιστρέψει στην επικαιρότητα, χωρίς ωστόσο να έχει εξακριβωθεί το χρονικό πλαίσιο.
Σε… απάντηση, γίνονται εντατικές προσπάθειες για την παροχή εναλλακτικών ή πρόσθετων υπηρεσιών μέσω ψηφιακών πλατφορμών και διατήρηση βασικών δραστηριοτήτων με τους ελάχιστους πόρους που αφήνουν τα νέα δεδομένα του covid.
Βαθιά οικονομική ύφεση και νέες «στρατιές» ανέργων στην Αιγιάλεια
Η παρατεταμένη οικονομική ύφεση οδηγεί σε κλείσιμο επιχειρήσεων και σε μεγάλη ανεργία. Το βιοτικό επίπεδο πέφτει και όπως φαίνεται, αυτή είναι μόνο η αρχή. Το Πάσχα του 2020 θα βρει κλειστά τα εμπορικά καταστήματα της Αιγιάλειας όπως άλλωστε συμβαίνει και τις γιορτές των Χριστουγέννων λόγω του δεύτερου lockdown. Από την αρχή της πανδημίας ο κόσμος στρέφεται στα σούπερ μάρκετ που πωλούν ανενόχλητα βιομηχανικά είδη μέχρι να εισακουστούν οι φωνές διαμαρτυρίας των εκπροσώπων του λιανεμπορίου και να μπει «απαγορευτικό». Τα καταστήματα με εποχικά είδη ανοίγουν λίγο πριν τις γιορτές και ένα πρωτόγνωρο σύστημα αγορών, το «click away» έρχεται να δείξει πως αυτή η κατάσταση… ήρθε για να μείνει. Οι αγορές γίνονται μετ’ εμποδίων και η ανασφάλεια γιγαντώνεται ιδίως μόλις αρχίσουν και τελειώνουν τα χρήματα της επιστρεπτέας προκαταβολής. Το 50% της ενίσχυσης είναι μη επιστρεπτέο, προκειμένου να καλυφθούν οι πρόσθετες ανάγκες στήριξης της πραγματικής οικονομίας στην τρέχουσα φάση αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Όμως το υπόλοιπο 50% πρέπει να επιστραφεί ως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 άτοκο. Μετά από αυτή την περίοδο χάριτος, το οφειλόμενο ποσό αποπληρώνεται σε σαράντα ισόποσες τοκοχρεωλυτικές μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 0,74%. Και το ερώτημα που τίθεται είναι, πόσες από τις επιχειρήσεις της Αιγιάλειας θα δύνανται να το αποπληρώσουν όταν οι τζίροι είναι μηδενικοί;
Ο Εμπορικός, Εισαγωγικός και Επιχειρηματικός Σύλλογος Αιγιαλείας με «κραυγή αγωνίας» μέσω συνεχών επιστολών προς υπουργό και πρωθυπουργό, ζητά επειγόντως άνοιγμα του λιανεμπορίου, τονίζοντας πως οι ενισχύσεις είναι… παρηγοριά στον άρρωστο, ο οποίος, θεωρούν βέβαιο πως οδηγείται στον θάνατο… Η κατάσταση στην τοπική οικονομία είναι τραγική μετά από δύο lockdown. Οι επιχειρήσεις που έχουν προχωρήσει σε αναστολή λειτουργίας είναι πλέον πολύ πιθανό να μην ξανανοίξουν καταδικάζοντας στην ανεργία δεκάδες εργαζόμενους και σε ανέχεια τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
Οι προβλέψεις είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένες και οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες, διότι δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ως προς το χρονοδιάγραμμα επιστροφής στην ομαλότητα. Η πανδημία σταδιακά, μετασχηματίζει τα οικονομικά και παραγωγικά δεδομένα της περιοχής, επηρεάζοντας και τις εξαγωγές των προϊόντων της Αιγιάλειας που επί σειρά ετών αποτελούσαν διέξοδο από την κρίση. Η διευρυνόμενη υπερχρέωση των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αν η οικονομική στασιμότητα παραταθεί, θα οδηγήσει, με μαθηματική ακρίβεια, στη δημιουργία μιας νέας γενιάς προβληματικών δανείων και επιχειρήσεων, σε στενότητα ρευστότητας και δανεισμού και εν τέλει σε απανωτά λουκέτα.
