Ένας αγροτικός δρόμος, εάν και εφόσον έχει νόμιμη υπόσταση, εξ ορισμού δεν δύναται να εξυπηρετήσει την ιδέα ενός Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) ή Υπολειμμάτων (Χ.Υ.Τ.Υ) ή ενός Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.), όχι μόνο στη θέση “Παπανικολού” του Δήμου Αιγιαλείας, αλλά και οπουδήποτε αλλού, εντός των ορίων μιας ευνομούμενης πολιτείας. Εξ ορισμού και βάσει νομοθεσίας οι αγροτικοί δρόμοι υφίστανται προκειμένου να εξυπηρετούν αγροτικές ανάγκες, διευκολύνοντας την πρόσβαση των αγροτών προς τα αγροκτήματά τους, και όχι την πρόσβαση οδηγών απορριμματοφόρων προς χώρους απόθεσης απορριμμάτων ή υπολειμμάτων.
Μια σημαντική παράμετρος, η οποία παραδόξως μέχρι σήμερα δεν εξετάστηκε, όσο αφορά συγκεκριμένα στο έργο της “Παπανικολού”, είναι το νομικό καθεστώς της οδού πρόσβασης προς το συγκεκριμένο χώρο. Αγροτική οδός η οποία έχει διανοιχθεί μετά το 1923 μπορεί μεν να είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού, ωστόσο νομικώς δεν υφίσταται. Μια ανάλογη περίπτωση είναι και ο χωματόδρομος, ο οποίος εμφανίζεται να διαγράφει μια πορεία παραπλεύρως του ποταμού Φοίνικα, αξιώνοντας τα τελευταία χρόνια να αποτελεί και την οδό πρόσβασης προς την “Παπανικολού”. Ο χωματόδρομος αυτός χρησιμοποιήθηκε ήδη προκειμένου να εξυπηρετήσει την πρόσβαση των φορτηγών στο υπό κατασκευή Χ.Υ.Τ.Α της “Παπανικολού”. Ο ίδιος χωματόδρομος προορίζεται και για την πρόσβαση των απορριμματοφόρων στον ίδιο χώρο, εάν και εφόσον τελικά καταφέρει να λειτουργήσει. Ποια είναι όμως η νόμιμη υπόσταση του συγκεκριμένου χωματόδρομου;
Συγκεκριμένα, σε ποιο Φ.Ε.Κ. αναφέρεται, ποια η χάραξή του, ποιος ο χαρακτηρισμός του, ποιο σκοπό εξυπηρετεί; Και, τελικά, ο χωματόδρομος αυτός πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις, ώστε να μπορεί να περιληφθεί στους περιβαλλοντικούς όρους του έργου της“Παπανικολού”, ως οδός πρόσβασης;
Έχουν ήδη κληθεί, λοιπόν, όλοι οι αρμόδιοι φορείς του Δημοσίου (σε πρώτη φάση, Δήμος Αιγιαλείας, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου-Δυτικής Ελλάδας-Ιονίου, Κτηματική Υπηρεσία Αχαΐας) να παρουσιάσουν τα πειστήρια, τα οποία αφορούν στη νόμιμη υπόσταση του συγκεκριμένου χωματόδρομου, ένα τμήμα του οποίου μάλιστα διαπλατύνθηκε από πλευράς της τοπικής Κοινότητας Αρραβωνίτσας την Κυριακή 09/08/2020 (προφανώς για να εξυπηρετήσει τη διέλευση των απορριμματοφόρων), λαμβάνοντας υπόψη ότι «το οδικό δίκτυο ενός οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης δεν αποτελεί τοπική του υπόθεση, εφόσον συνάπτεται τόσο με το υπόλοιπο δίκτυο της χώρας, όσο και με την προστασία των γεωσυστημάτων του φυσικού χώρου, τα οποία αποτελούν στοιχείο της εθνικής φυσικής κληρονομιάς. Αποκλείονται οι αποσπασματικές και απρογραμμάτιστες πράξεις διαχείρισης του οδικού δικτύου, όπως η διάνοιξη, διαπλάτυνση και κατάργηση οδών βάσει εντετοπισμένων εκτιμήσεων, με γνώμονα την εξυπηρέτηση τοπικής ανάγκης χωρίς υπολογισμό των ευρύτερων επιπτώσεων που αυτές ενδέχεται να έχουν» (ΣτΕ 848/2018).
Πολλοί από εμάς αναρωτιόμαστε για τη βιασύνη, την προχειρότητα και την περιβαλλοντική ανευθυνότητα, όσο αφορά στην υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου. Αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη ενός χώρου υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων της περιοχής μας, ωστόσο η θέση “Παπανικολού” είναι από κάθε άποψη ακατάλληλη. Όχι μόνο επειδή το συγκεκριμένο έργο ευθύς εξαρχής δεν πληρούσε όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις, όπως αποδείχθηκε στο πρόσφατο παρελθόν, μέσω της επιβολής προστίμων. Μια απλή περιήγηση στη συγκεκριμένη τοποθεσία, μπορεί να πείσει και τον πλέον δύσπιστο: Κατευθυνόμενος προς την “Παπανικολού”, το φυσικό τοπίο είναι αυτό που θα σε αφοπλίσει, κάνοντάς σε να αναθεωρήσεις κάθε τυχόν απόπειρα υποβάθμισής του. Ακολουθώντας μια αυθεντικής φυσικής ομορφιάς διαδρομή παραπλεύρως του ποταμού Φοίνικα, βρίσκεσαι στις απολήξεις του προστατευόμενου από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 Παναχαϊκού Όρους. Προτίμησε λοιπόν το φυσικό αυτό τοπίο να το αναδείξεις, αν θες να το κληροδοτήσεις στις επόμενες γενεές, ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής και εθνικής φυσικής κληρονομιάς σου.
Γεώργιος Νικ. Βελέντζας, Εκπαιδευτικός.
