«ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ» ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ – ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΣΤΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗΣ Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΧΩΡΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ
Η ώρα της υποβολής κοινής πρότασης Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης από τους δήμους Αιγιαλείας, Καλαβρύτων και Ερυμάνθου, έφτασε. Σκοπός είναι να αποτελέσει «τονωτική ένεση» ιδίως για τους ερημωμένους ορεινούς οικισμούς και να δώσει κίνητρα ώστε όχι μόνο να ξαναζωντανέψουν. αλλά να αποτελέσουν κινητήριο μοχλό ανάπτυξης για τους συμμετέχοντες δήμους!
Μετά το Εταιρικό Σύμφωνο Συνεργασίας και την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, από την οποία προέκυψαν χρήσιμα συμπεράσματα, ήρθαν οι αποφάσεις των τριών Δημοτικών Συμβουλίων ώστε να κατατεθεί η πρόταση. Μάλιστα, η απόφαση από το Δημοτικό Συμβούλιο Αιγιαλείας, που έχει πολλά να… περιμένει από την ΟΧΕ, ελήφθη χθες κατά τη διάρκεια της τακτικής συνεδρίασής του. Σημειώνεται ότι η πρόταση θα υποβληθεί κατόπιν πρόσκλησης της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγράμματος Δυτική Ελλάδα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με θέμα «Πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων για Στρατηγικές εκτός Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ» για την προγραμματική περίοδο 2021-2027»
Σύμφωνα με την εισήγηση του Βασίλη Χριστόπουλου, αντιδημάρχου Πολεοδομίας, ΤΠΕ, Προγραμμάτων και Τεχνικής Υπηρεσίας, χθες προς το Δημοτικό Συμβούλιο, ΄΄μετά τις διαβούλευσεις καταρτίστηκε εμπρόθεσμα μια ολοκληρωμένη κοινή πρόταση της χωρικής ενότητας των τριών δήμων που συμπυκνώνεται στον τίτλο (ΟΧΕ Α.Κ.Ε.) «Ορεινή ανθεκτικότητα», προκειμένου να υποβληθεί στην Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ» για την προγραμματική περίοδο 2021-2027΄΄. Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προτάσεων Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης σύμφωνα με την πρόσκληση ορίζεται η 3η Νοεμβρίου.
Τα συμπεράσματα της διαβούλευσης έδειξαν τον στόχο
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα συμπεράσματα της διαβούλευσης στην οποία στηρίχθηκε η κατάρτιση της πρότασης. Όπως τονίστηκε, ΄΄μέσα από την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στην χωρική ενότητα των τριών δήμων, είναι προφανές ότι το κυρίαρχο πρόβλημα είναι η μείωση του πληθυσμού που οδηγεί σε ερημοποίηση, ειδικά των ορεινών οικισμών , με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όλο το φάσμα της κοινωνικοοικονομικής βιωσιμότητας της περιοχής! Από τα απογραφικά στοιχεία των τριών τελευταίων απογραφών πληθυσμού στην χώρα (ΕΛΣΤΑΤ 2001,2011,2021), η επισήμανση αυτή λαμβάνει δραματικά χαρακτηριστικά τόσο για τον Δήμο Καλαβρύτων όπου την τελευταία εικοσαετία φαίνεται να εμφανίζει μείωση 48% του μονίμου πληθυσμού του , όσο και για το Δήμο Ερυμάνθου, που το αντίστοιχο διάστημα εμφανίζει μείωση κατά 28% αλλά και τον Δήμο Αιγιάλειας που εμφανίζει μείωση 13%! Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να σχεδιαστεί καμία σοβαρή Στρατηγική για την περιοχή χωρίς να έχει ως κύριο στόχο την προσπάθεια αναστροφής αυτής της πολύ δύσκολης κατάστασης΄΄.
«Ορεινή ανθεκτικότητα» με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων
Έτσι, βασικό ζητούμενο της (ΟΧΕ Α.Κ.Ε.) «Ορεινή ανθεκτικότητα», είναι να αξιοποιήσει τα φυσικά και τεχνητά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ορεινής Αχαΐας μέσα από μια συνεκτική συμπεριληπτική πολιτική με κυρίαρχο ζητούμενο την δημιουργία συνθηκών ώστε οι πόροι που θα επενδυθούν να λειτουργήσουν ως αναπτυξιακός μοχλός αναστροφής της ερημοποίησης για την ευρύτερη χωρική ενότητα.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, ΄΄η ΟΧΕ «Ορεινή ανθεκτικότητα» στοχεύει να βελτιώσει σε όρους αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας την υλοποίηση ενός μέρους του αναπτυξιακού σχεδιασμού της Περιφέρειας σε ένα χωρικό σύνολο με ιδιαίτερες δυνατότητες και ιδιαίτερες ανάγκες. Η επίτευξη του οράματος προϋποθέτει την αντιμετώπιση των προβλημάτων και των αρνητικών τάσεων που εμφανίζει σειρά κοινωνικοοικονομικών παραγόντων στην περιοχή. Η αναστροφή της πληθυσμιακής συρρίκνωσης – αποδυνάμωσης, η αντιμετώπιση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, η ενίσχυση της απασχολισιμότητας του ανθρώπινου δυναμικού, η αντιμετώπιση των προβλημάτων προσβασιμότητας φυσικής και ψηφιακής ιδιαίτερα σε ορεινές περιοχές, η βελτίωση του αισθήματος ασφάλειας και ελκυστικότητας τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες της, αποτελούν προϋποθέσεις για δημιουργία συνθηκών αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης της περιοχής. Η βιώσιμη αειφόρος ανάπτυξη στην περιοχή παρέμβασης επιδιώκεται να βασιστεί στα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα της στους τομείς του φυσικού περιβάλλοντος, του πολιτισμού και του τουρισμού΄΄.
Εκτιμάται δε πως ΄΄η αναπτυξιακή δυναμική που εμφανίζει ο τουριστικός κλάδος ειδικά στην περιοχή των Καλαβρύτων και της παραλιακής ζώνης Αιγιαλείας αλλά και της ενδοχώρας του Ερυμάνθου, θα πρέπει να αξιοποιηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω, ώστε ο τουρισμός που στηρίζεται στον πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της περιοχής να αποτελέσει την ατμομηχανή για την αναστροφή των αρνητικών τάσεων και τον μετασχηματισμό της τοπικής οικονομίας σε μία αναπτυσσόμενη περιοχή. Το ενδιαφέρον που καταγράφεται από αλλοδαπούς και ημεδαπούς τουρίστες για την ορεινή Αχαΐα μπορεί να αξιοποιηθεί και να αυξηθεί περαιτέρω με τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης μορφών τουρισμού που υπερβαίνουν το παραδοσιακό τουριστικό πρότυπο και αξιοποιούν το πολιτιστικό, ιστορικό απόθεμα της περιοχής και το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της΄΄.
Θεωρείται βέβαιο πως ΄΄η βελτίωση της προσβασιμότητας της περιοχής, οι παρεμβάσεις αναζωογόνησης του δομημένου περιβάλλοντος στο επίπεδο των κοινοτήτων θα συμβάλλουν τόσο στη βελτίωση της ελκυστικότητας της περιοχής, όσο και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων της΄΄. Ακόμη, πως ΄΄η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της τοπικής οικονομίας, μέσω της ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος, του πολιτισμού και του τουρισμού, σε συνδυασμό με την αγροδιατροφή (ΠΟΠ προϊόντα) που λειτουργούν ως κινητήριες δυνάμεις για την βιώσιμη ανάπτυξη, προϋποθέτει την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η οποία παράλληλα με την υλοποίηση των δημοσίων δράσεων, θα κινητοποιηθεί στην κατεύθυνση της αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της περιοχής, αξιοποιώντας τις παρεχόμενες κρατικές ενισχύσεις και ενσωματώνοντας στις δράσεις που θα υλοποιηθούν, τα στοιχεία που συνδέονται με τη στρατηγική της Περιφέρειας στον τομέα της έξυπνης εξειδίκευσης΄΄.
Συνέργειες και συμπληρωματικότητες μεταξύ των επιμέρους δράσεων
Για την επίτευξη του στρατηγικού οράματος της «Ορεινής ανθεκτικότητας», θεωρείται αναγκαία η υιοθέτηση μιας στρατηγικής η οποία αρθρώνεται σε στόχους και παρεμβάσεις ολοκληρωμένου χαρακτήρα. Στο πλαίσιο αυτό οι παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται στην πρόταση, εξασφαλίζουν τις αναγκαίες συνέργειες και συμπληρωματικότητες μεταξύ των επιμέρους δράσεων και επικεντρώνονται στην παραγωγική ανασυγκρότηση της περιοχής, αντιμετωπίζοντας παράλληλα την ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της τοπικής οικονομίας και την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων της όπως είναι η καταπολέμηση της ανεργίας και της φτώχειας όπου αυτή παρατηρείται. Ολόκληρη η λογική της παρέμβασης θα δομηθεί ως ολοκληρωμένο επενδυτικό πλάνο στα πλαίσια της διαδρομής Ορεινή ανθεκτικότητα που θα διαπερνά και θα σηματοδοτεί την συνεκτικότητα των περιοχών και των δράσεων!
Τα κοινά χαρακτηριστικά
Η στρατηγική της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης αποτελεί ένα εργαλείο ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης για τις περιοχές των Δήμων Αιγιάλειας, Καλαβρύτων και Ερυμάνθου. Οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και διακρίνονται από σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες οι οποίες κατά περίπτωση μπορούν είτε να αξιοποιηθούν είτε και να μεγιστοποιηθούν στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού. Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της χωρικής στρατηγικής παρέμβασης εστιάζει στη διασύνδεση ορεινών περιοχών με την παραλιακή ζώνη, την αντιμετώπιση των εξειδικευμένων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και τη συνολική ανάδειξή τους σε πόλους βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από ένα δομημένο σύστημα συμπληρωματικών και συνεκτικών δράσεων. Στους στόχους της χωρικής στρατηγικής για τις περιοχές παρέμβασης, περιλαμβάνονται η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και απασχόλησης, η με κοινωνικούς όρους βελτίωση της καθημερινής ζωής των πολιτών, η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και η πολλαπλή αξιοποίησή τους για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
΄΄Βασική επιδίωξη είναι η υλοποίηση ενός σχεδίου δημιουργίας συνθηκών ανθεκτικότητας των ορεινών περιοχών με σοβαρές δράσεις αναστροφής της ερημοποίησης μέσα από την ανάδειξη των στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος και η διασύνδεσή τους με παραγωγικές δραστηριότητες βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στον άνθρωπο και τη φύση. Τα ορεινά οικοσυστήματα αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας στην περιοχή. Είναι καθοριστικοί παράγοντες κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης των ημιορεινών και ορεινών περιοχών καθώς χρησιμοποιούνται για πρωτογενή παραγωγή (κτηνοτροφία, αμπελοκαλλιέργεια), ενώ παράλληλα διαθέτουν πολύπλευρη εκπαιδευτική, αναψυχική και τουριστική αξία. Συνεπώς, η αξία αυτών των περιοχών είναι ταυτόχρονα οικολογική, κοινωνική και οικονομική΄΄, σημειώνει ακόμη ο κ. Χριστόπουλος, προσθέτοντας: ΄΄Το σχέδιο δράσης, για την υλοποίηση του οράματος αυτού, δομείται πάνω σε τρείς κύριους στρατηγικούς στόχους: 1)Ενίσχυση της παραγωγικής βάσης, ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών και διατήρηση κοινωνικής συνοχής. 2) Διατήρηση και Ανάδειξη του Φυσικού Πολιτιστικού και Αρχιτεκτονικού Αποθέματος και ενίσχυση της πράσινης μετάβασης. 3) Βελτίωση φυσικής και ψηφιακής προσβασιμότητας και οργάνωσης υποδομών και υπηρεσιών με προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή΄΄.
Στο ολοκληρωμένο κείμενο της μελέτης με τίτλο «Τεχνική βοήθεια υποστήριξης στρατηγικού σχεδίου ΟΧΕ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ (ΕΣΠΑ)» αποτυπώνονται σε 9 Κεφάλαια αναλυτικά και συνεκτικά, όλη η απαιτούμενη τεκμηρίωση της στρατηγικής και των ενδεικτικών δράσεων και παραδόθηκε από τον τεχνικό σύμβουλο στον Δήμο Καλαβρύτων που είναι και ο επισπεύδων φορέας της όλης διαδικασίας και έχει επιφορτιστεί με την υποχρέωση της υποβολής της πρότασης στην ΠΔΕ.
