Της Χριστίνας Αλεξοπούλου*
Υψώνοντας για άλλη μια χρονιά τη γαλανόλευκη στο μπαλκόνι του γραφείου, παρασύρομαι από το κλίμα των ημερών, προσπαθώντας να εντοπίσω το μήνυμα μιας εθνικής επετείου, η οποία ήδη μετράει σχεδόν οκτώ δεκαετίες.
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940, τρεις και μισή τα χαράματα, «Έχουμε πόλεμο». Μέσα σε λίγες λέξεις, με μια ευγενική απάντηση σε ένα αναιδές τελεσίγραφο, ο κόσμος είχε αλλάξει.
Η αυγή, που λίγο αργότερα χάραζε, ήταν μια άλλη αυγή. Ήταν εκείνη από την οποία ξεκινούσε το ανώνυμο θαύμα. Το έπος του 40!
Τα γεγονότα τα γνωρίζουμε όλοι, τα θυμόμαστε κάθε τέλος Οκτωβρίου, τα θαυμάζουμε κρυφά ή φανερά.
Ήταν τότε που ξύπνησε το ελληνικό φιλότιμο, επιβάλλοντας μια σχεδόν καθολική εθνική ενότητα, από αυτές που δύσκολα εντοπίζει κανείς στην ιστορία μας.
Τότε που κυρίαρχη προέβαλε μόνο μια σκέψη, σε κάθε άντρα και γυναίκα αυτής της ευλογημένης γωνιάς του πλανήτη: «να κάνω το χρέος μου». Τίποτα άλλο. Μια σκέψη, αρκετή για να λυγίσει μια αυτοκρατορία και για να επιβιώσει κάτω από τις μπότες μιας ακόμα ισχυρότερης.
Ο πρωτοφανής ενθουσιασμός με τον οποίο εκείνες οι γενιές των τιτάνων έσπευσαν να παλέψουν υπέρ βωμών και εστιών, «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι», ίσως έχει χαθεί στις μέρες μας. Όμως η Ελλάδα του 1940, με ακόμα ανοιχτές τις πληγές της Μικρασιατικής Καταστροφής, φτωχή και χρεωκοπημένη, ουσιαστικά σε στάση πληρωμών προς το εξωτερικό, βρήκε τη δύναμη να πει ΟΧΙ και να νικήσει, ενάντια σε κάθε λογική και πρόβλεψη.
Έτσι είναι, σκέφτομαι. Στις κρίσιμες ώρες οι Έλληνες βρίσκουμε τον αληθινό εαυτό μας, ενώ στις ομαλές συχνά τον ξεχνάμε! Στο έπος του 40 ξύπνησαν οι αρχαίες δυνάμεις του ελληνισμού, τις οποίες όλοι κουβαλάμε στα γονίδια μας, έστω και λανθάνουσες. Ξύπνησε η ισχύς που εκδηλώνει αυτός ο λαός όταν πιστεύει στο δίκιο του. Ξύπνησε η αψηφισιά του θανάτου και η ακατάβλητη θέληση για ζωή και νίκη, καθώς την άδικη επίθεση την αντιμετώπισαν πατεράδες και παππούδες μας μεγαλωμένοι με ιδανικά, ενωμένοι κάτω από τηνίδια γαλανόλευκη που παρατηρώ να κυματίζει στο μπαλκόνι μου, παιχνιδίζοντας ανάλαφρα με το αεράκι της Πλατείας Γεωργίου.
Τα αισθήματα θαυμασμού και υπερηφάνειας διακόπτονται προς στιγμήν από το ίδιο μονότονο και βασανιστικό ερώτημα: «ποιο είναι το μήνυμα της 28ης Οκτωβρίου;» Μόνο οι πανηγυρισμοί για «περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις;» Μπορούμε σήμερα να επιδείξουμε το ίδιο σθένος, την ίδια ηρωική τρέλα με εκείνες τις γενιές που μεγάλωσαν μέσα στους πολέμους, στις στερήσεις και στις κακουχίες των αρχών του 20ού αιώνα; Άραγε υπάρχει διέξοδος, σε μια πατρίδα που, με ελάχιστες αναλαμπές, μαραζώνει καθημερινα σχεδόν μια δεκαετία τώρα; Τι μέλλον μπορεί να έχει μια χώρα που βλέπει τα νέα παιδιά της να την εγκαταλείπουν κατά εκατοντάδες χιλιάδες επειδή, ως μάνα, δεν μπορεί να τα αναθρέψει;
Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά… Αν στραφούμε στην Ιστορία μας, πρόσφατη ή παλαιότερη, θα αντλήσουμε ό,τι μας χρειάζεται για να ξαναβρούμε το βήμα μας. Θα θυμηθούμε ότι «εν τη ενώσει η ισχύς». Θα ξαναβρούμε την ελπίδα, με οδηγό την ομόνοια και την αυτοθυσία που δίδαξαν στην πράξη εκείνες οι «ηρωικές και ανεπανάληπτες» γενιές.
Στο χέρι μας είναι τη σημερινή αγωνία να την μετατρέψουμε σε αγώνα για καλύτερη ζωή. Γιατί μπορούμε, αρκεί να το θελήσουμε! Αλλά χρειαζόμαστε, πέρα από τη θέληση, σώφρονες κυβερνήτες που θα εμπνεύσουν ενότητα και ελπίδα. Και ναι, υπάρχουν τέτοιοι άξιοι. Ας τους αναζητήσουμε για την Αχαΐα και για τη χώρα, όταν φτάσει εκείνη η στιγμή.
Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά… ήρθε ο καιρός «να ξαναγίνουμε όλοι μαζί για το καλό όλων μας», όπως τότε!
* Η Χριστίνα Αλεξοπούλου είναι Πολιτικός Μηχανικός
και Εργολάβος Δημοσίων Έργων
