ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ “ΠΡΟΠΥΡΓΙΟ” ΣΤΗ ΧΩΡΑ, ΗΤΑΝ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ ΣΤΟ ΑΝΩ ΣΑΛΜΕΝΙΚΟ
Πιστοί στην παράδοση της απόδοσης μνήμης και της βαθιάς τιμής για τους αγώνες της λευτεριάς, παρέμειναν και φέτος ο Προοδευτικός Σύλλογος Σαλμενίκου “Το Κάστρο της Ωριάς” και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άνω Σαλμενίκου. Οι δύο σύλλογοι, συνδιοργάνωσαν επιτυχημένα τις τιμητικές και ιστορικές εκδηλώσεις μνήμης για την Άλωση του Σαλμενίκου και του Κάστρου της περιοχής από τους Οθωμανούς το 1461, με αρκετή συμμετοχή του κόσμου και ιδιαίτερες ιστορικές αναφορές για το επικό γεγονός. Η εκδήλωση είχε τη στήριξη της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Αιγιαλείας και του συνόλου των εκπροσώπων της.
Η ατμόσφαιρα… “ηλεκτρισμένη”
Η ιδιαίτερη γιορτή και οι σημαντικότατες, πολιτιστικής σημασίας, εκδηλώσεις για την περιοχή, πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 28 Μαΐου στον Ιερό Ναό Αγίου Νικόλαου Σαλμενίκου με τη συμμετοχή αρκετού ομολογουμένως κόσμου σε μία φορτισμένη ατμόσφαιρα, με δύο συναισθήματα να κυριαρχούν στις καρδιές των παρευρισκομένων, κατά την διάρκεια των δρώμενων: Την υπερηφάνεια για τον ηρωισμό που επέδειξαν οι κάτοικοι της περιοχής στην εποχή της τουρκοκρατίας και βεβαίως, το αίσθημα ιστορικής ευθύνης που “πλημμύρισε” τις καρδιές όλων, για το πόσο ιδιαίτερο είναι το συγκεκριμένο χωριό, καθώς “φέρνει” την βαριά ιστορία, του ότι έχει παραμείνει ήδη στους αιώνες ως το τελευταίο σημείο γης που υπήρξε ελεύθερο από τον κατακτητή σε όλη τη χώρα, οκτώ χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και με μία αντίσταση περίπου 16 μηνών (!) πίσω από τα τείχη του Κάστρου, προτού παραδοθεί και καταστραφεί ολοσχερώς.
Η ζεστή ημέρα βοήθησε αρκετά στην πραγματοποίηση των δρώμενων της εκδήλωσης και ξεκίνησε με την επίσημη δοξολογία και Θεία Λειτουργία που τελέσθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου του Σαλμενίκου. Αμέσως μετά, πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των πεσόντων. Λίγο αργότερα, ακολούθησε ο μεγάλος πανηγυρικός της ημέρας, ο οποίος εκφωνήθηκε εντός του Ιερού Ναού από την πρόεδρο της ΙΛΕΑ Βάνα Μπεντεβή, ενώ αμέσως μετά, περίπου στις 11:15, ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Άλωσης του Κάστρου από αρκετούς επίσημους και φορείς της περιοχής. Η όμορφη και σημαντική εκδήλωση, έκλεισε με την ενδιαφέρουσα (από κάθε άποψη) παρουσίαση του θεατρικού έργου “Πήραν την πόλη, πήραν τη…” σε σκηνοθεσία του Καθηγητή Κωνσταντίνου Κλάγκου, ο οποίος με τη σκηνοθετική του παρέμβαση και αντίληψη κατάφερε να “κεντρίσει” και να “μαγνητίσει” το ενδιαφέρον του κοινού για ακόμα μια φορά. Οι δύο ερασιτέχνες ηθοποιοί, Αθήνα Σκανδάμη και Ελένη Κλάγκου απέδωσαν το έργο εξαιρετικά, πιστοποιώντας για ακόμα μία φορά την ικανότητά τους και στην ερμηνεία και στην απόδοση, καθηλώνοντας κυριολεκτικά το κοινό.
Με κατάθεση στεφάνων και επικές μουσικές
Να σημειωθεί ότι, στην εκδήλωση συμμετείχε η Παιδική Χορωδία των μαθητών του δημοτικού σχολείου του Σαλμενίκου, με 12 εξαιρετικές και μελωδικές φωνούλες, ενώ ιδιαίτερη αίσθηση μουσικού ενδιαφέροντος, έκανε το γεγονός ότι στο σημείο των πεσόντων ηρώων που κατατέθηκαν τα στεφάνια, ακούστηκαν δύο θρηνητικά τραγούδια από την Καθηγήτρια Μουσικής Μαρία Παπαγεωργίου, η οποία τα απέδωσε εξαιρετικά με την συνοδεία λαούτου, από τον μαέστρο Τάκη Σπηλιόπουλο. Το μουσικό δρώμενο έδωσε μία απολύτως επική εικόνα, “πλημμυρίζοντας” συναισθηματικά όλους τους παρευρισκόμενους.
Β. Μπεντεβή: “Ο Κωνσταντίνος Γραίντζας Παλαιολόγος και οι στρατιώτες του επέδειξαν τρομερό ηρωισμό”
Η πρόεδρος της Ι.Λ.Ε.Α. από το βήμα, μέσα στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου και εκφωνώντας τον πανηγυρικό της λόγο, έκανε σύντομη ιστορική αναφορά στις συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή και στο κάστρο, εκείνη την εποχή, ενώ αναφέρθηκε εκτενώς στην μεγάλη αντίσταση που προέβαλε ο φρούραρχος και τα πρωτοπαλίκαρά του. Μάλιστα, χαρακτήρισε το χωριό ως μέγα κεφαλοχώρι κατά τα χρόνια του Κωνσταντίνου Γραίντζα Παλαιολόγου, λέγοντας ότι τελικά οι Τούρκοι αιχμαλώτισαν περίπου 6.000 κατοίκους και θανάτωσαν περίπου άλλους τόσους, κατά τις εχθροπραξίες. Η κ. Μπεντεβή τόνισε ότι υπήρξαν και πολλοί άλλοι κάτοικοι των γύρω περιοχών, οι οποίοι κλείστηκαν μαζί με τους ντόπιους κατοίκους μέσα στο Κάστρο, προκειμένου να γλιτώσουν τη ζωή τους. Τόνισε δε, το γεγονός ότι οι Τούρκοι κατάφεραν να κόψουν την παροχή του νερού προς το φρούριο, που έμελλε να είναι και το τελειωτικό “χτύπημα” για τους ήρωες, αναγκάζοντάς τους να προβούν σε μία “διπλωματική” συμφωνία παράδοσης με τον εχθρό, πράξη που έμελλε να είναι και η τελευταία, πριν την οριστική επικράτηση του οθωμανικού στρατού. Η συγκεκριμένη συμφωνία πιστοποιείται για το χωριό του Σαλμενίκου ως η αποφώνηση για το “Τελευταίο Προπύργιο της Ελλάδας” που αντιστάθηκε.
Να σημειωθεί ότι, το θεατρικό δρώμενο που παρουσιάστηκε και έχει ήδη παρουσιαστεί και στο παρελθόν με ιδιαίτερη επιτυχία, δικαιωματικά “κέντρισε” τα βλέμματα των παρευρισκομένων στην αίθουσα του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου. Οι θεατές ξέσπασαν σε αυθόρμητα χειροκροτήματα κατά το τέλος της παράστασης, ενώ ο σκηνοθέτης Κώστας Κλάγκος, είχε φροντίσει να εκπονήσει ένα αφηγηματικό κείμενο, στο οποίο αναφέρθηκε με ιστορικά στοιχεία στην Άλωση της Πόλης, στις συνθήκες διαβίωσης εκείνης της εποχής, με αναφορές ιστορικών γεγονότων και προσώπων και καταγραφή από πολλά άλλα γεγονότα που συνέβησαν.
Με έμφαση στο Ψηφιακό Μουσείο
Τέλος να σημειωθεί ότι, το διοικητικό συμβούλιο της ΙΛΕΑ προωθεί αυτή την εποχή, την παρουσίαση των ιστορικών μνημείων και των ηρώων που υπάρχουν σε όλη την περιφέρεια, στο Ψηφιακό Μουσείο, συμπεριλαμβανομένου του Μνημείου Ηρώων του Σαλμενίκου, καθώς και κάθε οικισμού ή κοινότητας που διαθέτει ανάλογο μνημείο ή ηρώο. Η ιδέα για αυτή την συγκέντρωση όλων αυτών των στοιχείων στο Ψηφιακό Μουσείο, ξεκίνησε το 2019 από αρχική ιδέα της προέδρου της ΙΛΕΑ και μέσα στον επόμενο χρόνο, πρόκειται να τελειοποιηθεί και συγκεντρωθεί όλο το απαραίτητο υλικό, ώστε να υπάρχει ολική λίστα των μνημείων και των ηρώων που υπάρχουν σε κάθε σημείο την Αιγιάλεια.
